ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA: BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK MODELİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 28 - 43, 28.02.2019

Mustafa Soba , Ali Şimşek , Ebru Demir

Öz

Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin kişilik
özelliklerinin (5 Faktör Kişilik Modeli) belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Araştırmanın evrenini, 2015-2016 Bahar dönemi Uşak Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmanın sonucunda;
dışa dönüklük faktörü ile yaş aralığı, cinsiyet, öğrenim türü ve sınıf
değişkenleri; uyumluluk faktörü ile cinsiyet ve sınıf değişkenleri ve
sorumluluk faktörü ile cinsiyet ve öğrenim türü değişkenleri arasında anlamlı
farklılıklar bulunmuştur. Nevrotizm ve açıklık faktörleri ile ilgili tüm
değişkenler arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

5 Faktör Kişilik Modeli, Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• Aslan, S. ve Yalçın, M. (2013). Öğretmenliğe İlişkin Tutumun Beş Faktör Kişilik Tipleriyle Yordanması. Milli Eğitim Yayınları, (197), 169-179.
• Aydoğan, Y., Özyürek, A. ve Akduman, G. G. (2015). Erken Çocukluk Döneminde Gelişim. 1. Baskı, Ankara: Vize Yayıncılık.
• Bacanlı, H., İlhan, T. ve Aslan, S. (2009). Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261-279.
• Bapur, Ö. (2014). İnternet Bankacılığında Müşteri Memnuniyeti. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Bayhan, P. S. ve Artan, İ. (2012). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. 1. Baskı, İstanbul: Morpa Yayıncılık.
• Blau, S., Fuller, J. R. ve Vaccaro, T. P. (2006). Rational-Emotive Disputing And The Five-Factor Model: Personality Dimensions Of The Ellis Emotional Efficiency Inventory. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 24(2), 87-100.
• Cooper, C. A., Knotss, H. G., Mccord, D. M. ve Johnson, A. (2012). Taking Personality Seriously: The Five-Factor Model and Public Management. The American Review of Public Administration, 43(4), 397-415.
• Cotter, E. W. ve Fouad, N. A. (2011). The Relationship Between Subjective Well-Being and Vocational Personality Type. Journal of Career Assessment, 19(1), 51-60.
• Çetin, A. ve Alacalar, A. (2016). İş Yaşamında Yalnızlığı Yordamada Kişilik Özellikleri İle Algılanan Sosyal ve Örgütsel Desteğin Rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(27), 193-216.
• Çetin, F., Yeloğlu, H. O. ve Basım, H. N. (2015). Psikolojik Dayanıklılığın Açıklanmasında Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Rolü: Bir Kanonik İlişki Analizi. Türk Psikoloji Dergisi, 30(75), 81-92.
• Çınar, H. (2011). Eğitimde İnternet Kullanımı ve İnternet Etiği: Büro Yönetimi ve Sekreterlik Programı Öğrencileri Üzerinde Beş Faktör Kişilik Modeli İle Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6: 67-82.
• Efilti, E. (2010). Ortaöğretim Kurumlarında Okuyan Öğrencilerin Saldırganlık, Denetim Odağı ve Kişilik Özelliklerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. 1. Baskı, Konya: Eğitim Akademi Yayıncılık.
• Erkuş, A. ve Tabak, A. (2009). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çalışanların Çatışma Yönetim Tarzlarına Etkisi: Savunma Sanayiinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(23), 213-242.
• Eryılmaz, A. ve Öğülmüş, S. (2010). Ergenlikte Öznel İyi Oluş ve Beş Faktörlü Kişilik Modeli. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(11), 189-203.
• Galade, G. A. (2013). Personality and Place. The British Psychological Society, 104: 69-82.
• Gençöz, T. ve Öncül, Ö. (2013). Examination of Personality Characteristics in a Turkish Sample: Development of Basic Personality Traits Inventory. The Journal of General Psychology, 139(3), 194–216.
• Girgin, A. (2008). Kişilik Farklılığında Öğrenmeyi Öğretmek ve Başarmak. 1. Baskı, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• İnanç, B. Y. ve Yerlikaya, E. E. (2014). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Karaçam, G. (2012). Müzik, Resim-İş ve Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Kişilik Özelliklerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Korkmaz, M., Somer, O. ve Güngör, D. (2013). Ergen Örneklemde Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin Cinsiyetlere Göre Ortalama ve Kovaryans Yapılarıyla Ölçme Eşdeğerliği. Eğitim ve Bilim, 170(38), 121-134.
• Köroğlu, E. ve Bayraktar, S. (2011). Kişilik Bozuklukları. Ankara: Hekimler Yayın Birliği Yayıncılık.
• Maclarnon, M. J. W., Carswell, J. J. ve Schneider, T. J. (2015). A Case of Mistaken Identity? Latent Profiles in Vocational Interests. Journal of Career Assessment, 23(1), 166-185.
• Major, D. A., Turner, J. E. ve Fletcher T. D. (2006). Linking Proactive Personality and the Big Five to Motivation to Learn and Development Activity. Journal of Applied Psychology, 91(4), 927-935.
• Palancı, M., Özbay, Y., Kandemir, M. ve Çalır, O. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Başarı Amaçlılıklarının Beş Faktör Kişilik Modeli ve Mükemmeliyetçilik Kişilik Özellikleri İle Açıklanması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 31-46.
• Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Olma Düzeylerinin Kişilik Özellikleri ve Öz-Anlayış Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Schoen, H. ve Schumann, S. (2007). Personality Traits, Partisan Attitudes, and Voting Behavior. Evidence from Germany. Political Psychology, 28(4), 471-498.
• Schwartzman, B. C., Wood, J. J. ve Kaap, S. K. (2016). Can the Five Factor Model of Personality Account for the Variability of Autism Symptom Expression? Multivariate Approaches to Behavioral Phenotyping in Adult Autism Spectrum Disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 46: 253-272.
• Süren, S. Örücü, E. ve İzci, Ç. (2016). Banka Çalışanlarında Tükenmişlik ve Beş Büyük Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(1), 247-262.
• Tanrıöğen, A. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 3. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tatar, A., Saltukoğlu, G., Dal, G. ve Atay, B. (2013). Eczacıların Beş Faktör Modeli Çerçevesinden Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi ve Meslek Grubu Profillerinin Oluşturulması. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2: 323-341.
• Tezcan, M. (1993). Kültür ve Kişilik. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Tok, E. S. S. ve Arkar, H. (2012). Psikobiyolojik Kişilik Modeli ile Beş Faktör Kişilik Kuramının Türk Örnekleminde Karşılaştırılması. Anatolian Journal of Psychiatry, 13: 262-269.
• Tozkoparan, G. (2013). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çatışma Yönetim Tarzlarına Etkisi: Yöneticiler Üzerinde Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 189-231.
• Ullusoy, Y. ve Durmuş, E. (2011). Investigation of Interpersonal Dependency Tendency in Terms of Five-Factor Personality Traits. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 12(2), 01-21.
• Zel, U. (2011). Kişilik ve Liderlik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.