TÜRKİYE’DE BEDEN EĞİTİMİ VE OYUN DERSİ KAPSAMINDA YAPILAN ÇALIŞMALARIN ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 10, 46 - 61, 22.12.2019

Muhammet Yılmaz , Murat Kurt

Öz

Türkiye de Beden Eğitimi ve Oyun dersi ilkokullarda okutulan zorunlu derslerden birisidir. Ülkemizde 2012 yılında 4+4+4 olarak nitelendirilen ve zorunlu 12 yıllık eğitime geçilmesiyle birlikte Beden Eğitimi dersi yerine Oyun ve Fiziki Etkinlikler adıyla programa dahil olan ders 2018 yılında yapılan değişiklikle Beden Eğitimi ve Oyun olarak tekrar isim değişikliğine uğramıştır. Beden Eğitimi ve Oyun Dersi ilkokul ilk üç sınıfta haftada 5, dördüncü sınıfta 2 ders saati zorunlu olarak sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. Dersin programının yanı sıra öğretmene yardımcı olarak Fiziksel Etkinlik Kartları ve Oyun Oynuyorum Derleme Kitapçığı da sınıf öğretmenlerine Milli Eğitim Bakanlığı tarafından temin edilmektedir.
Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de Beden Eğitimi ve Oyun dersi kapsamında yapılan çalışmaların incelenmesidir. Betimsel tarama modelinde yapılmış olan bu araştırma da içerik analizi tekniklerinden kategorisel analiz ve frekans analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma evreni, Türkiye’de Social Science Citation Index (SSCI) ve Emerging Sources Citation Index (ESCI)’de taranan ilkokul beden eğitimi dersine yönelik makalelerin yer aldığı dergiler ve Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi’nde erişime açık tezler olarak belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemi ise amaçlı örnekleme doğrultusunda belirlenmiş ve 2012-2018 yılları arasında “Eğitim ve Bilim” (EB), “Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi” (KUYEB) ve Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi dergilerinde yer alan makaleler ile ilgili yıllar arasında yazılan Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi’nde yer alan ilkokul beden eğitimi dersine yönelik tezlerden oluşmaktadır. Araştırma, belirtilen üç akademik dergi ve YÖK tez merkezinden elektronik olarak ulaşılabilen tezler ile sınırlıdır. Araştırma kapsamında örnekleme alınan dergiler ve tezler incelenerek ilkokul beden eğitimi dersine yönelik 24 (21 Yüksek Lisans, 3 Doktora) tez ve 2 makale belirlenmiştir
Araştırma sonuçlarına göre; en fazla çalışma beden eğitimi ana bilim dalında yapılmış ve yüksek lisans tezi şeklindedir. Beden eğitimi anabilim dalında belirlenen yıllar arasında 3 doktora tezi yayınlanmışken sınıf eğitimi anabilim dalında doktora tezine rastlanmamıştır. Araştırma yöntemlerine göre incelendiğinde en fazla çalışmanın (%69) nicel araştırma yaklaşımıyla yapıldığı, çalışmaların %19’u nitel araştırma yaklaşımı ve %12’si karma yaklaşımla gerçekleştirildiği görülmektedir. Araştırma süreçlerinde veri toplamak amacıyla en çok kullanılan araçlar (%65) anket ve ölçeklerdir. Veri toplama amacıyla gözlem ve görüşmeler %23 oranında tercih edilmiştir. Çalışma sonunda çeşitli önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi, Oyun ve Fiziki Etkinlikler

Kaynakça

• Alper A. ve Gülbahar Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A reviewof recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 124-135. Arık, R. S. ve Türkmen, M. (2009). Eğitim Bilimleri Alanında Yayınlanan Bilimsel Dergilerde Yer Alan Makalelerin İncelenmesi. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Antalya. Arslan, Y. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ilköğretim birinci kademe beden eğitimi ders programlarına ve beden eğitimi dersine ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Ataş, H. K. (2015). Türkiye’de Beden Eğitimi ve Spor alanında 2004-2014 yılları arasında yapılmış yüksek lisans tezlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. Aydın, A. ve Uysal, Ş. (2014). Türkiye ‘De Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Alanındaki Doktora Tezlerinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık. Ceyhun, O. ve Küçükoğlu, A. (2013). Sınıf Öğretmenliği Alanındaki Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 2(12), 27-47. Çiltaş, A., Güler, G. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de Matematik Eğitimi Araştırmaları: İçerik Analizi Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 515-580. Dalaman, O. (2010). İlköğretim Birinci Kademede Beden Eğitimi Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Gerçekleşme Durumuna İlişkin Öğretmen Görüşleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programı ve Öğretim Bilim Dalı, Konya. Göktas, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. ve Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de Eğitim Teknolojileri Araştırmalarındaki Eğilimler: 2000-2009 Dönemi Makalelerinin İçerik Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199. Humphries C. A. ve Ashy M. (2000). “Each time I taught, I learned”: Elementary education majors’ perceptions of their ability to teach physical education following an extended practicum. Research Quarterly for Exercise and Sport Supplement, 12(70): 90-91. Miles, M. B. ve Huberman, A. M.(1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd. Ed). SAGE Publications: California. Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Beden Eğitimi ve Oyun Dersi Programı (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20181023115223781-06-Beden adresinden 24 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir. Milli Eğitim Temel Kanunu (1973), T. C. Resmî Gazete, Sayı 14574. Memiş, A.U. ve Yıldıran, İ. (2006). Erken Yaşlarda Fiziksel Aktivite Alışkanlığı Kazanılmasının Toplum Sağlığı Açısından Önemi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, 14-16 Nisan 2006, Ankara, Gazi Üniversitesi, Kök Yayıncılık, II, 442-448. Mısır, E. (2018). Türkiye’de Beden Eğitimi Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. National Association for Sport and Physical Education (NASPE). (1995). Moving into the future: National Physical Education Standarts: A Guide to Content and Assessment. Boston: CB/McGraw-Hill. O’Sullivan M. (1996). What do we know about the professional preparation of teachers? Student learning in physical education: Applying research to enhance instruction (SJ Silverman ve CD Ennis, Ed.), (315-337). Champaign: Human Kinetics. Ozan, C. ve Köse, E. (2014). Eğitim Programları ve Öğretim Alanındaki Araştırma Eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136. Özşaker, M. ve Orkun, A. (2005). İlköğretim Okullarında Beden Eğitimi Dersinin Amaç ve İçeriğine İlişkin Sorunlar. 4. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu, İzmir. Petray, C. K. (1989). Organizing physical assessment (grades K-2): Strategies for the elementary physical education specialist JOPERD, 60(6), 57-60. Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2018). İlköğretim Kurumları (İlkokul ve Ortaokul) Haftalık Ders Çizelgesi. https://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7 adresinden 31 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir. Turna, Ö. ve Bolat, M. (2015). Eğitimde Disiplinlerarası Yaklaşımın Kullanıldığı Tezlerin Analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 35-55. Tutar, M., Kurt, M., ve Karamustafaoğlu, O. (2017). Fen Bilimleri Eğitimindeki Beyin Temelli Öğrenme Araştırmalarının İncelenmesi (2000-2015 Yılları Arası). Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2). 236-248. Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma.(6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.