Millî Eğitim Bakanlığı EBA (Eğitim Bilişim Ağı) Portalı Arayüzü Tasarımı ve Kullanılabilirliğinin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 33, 169 - 188, 25.09.2025

Engin İş

https://doi.org/10.31455/asya.1704274

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen Eğitim Bilişim Ağı (EBA) portalının arayüz tasarımı ve kullanılabilirliğini öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirmektir. Araştırmada, öğretmenlerin EBA portalına ilişkin deneyimleri, beklentileri ve karşılaştıkları sorunlar derinlemesine incelenmiştir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenolojik desen çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Mardin İlinde, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda görev yapan 18 öğretmen oluşturmaktadır. Katılımcılar, nitel araştırmalarda yaygın olarak kullanılan amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi tekniği ile seçilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, öğretmenlerin büyük çoğunluğu EBA portalını genel olarak işlevsel bulduklarını belirtmiştir. Ancak arayüz tasarımında kullanıcı dostu olmayan bazı unsurların olduğu, içeriklerin bazen güncellikten uzaklaştığı ve sistemin zaman zaman yavaş çalıştığı yönünde görüşler de ifade edilmiştir. Ayrıca, öğretmenler öğrenci etkileşimini artıracak daha interaktif ve kişiselleştirilebilir içeriklere ihtiyaç duyulduğunu vurgulamışlardır. Bu bulgular, EBA portalının teknik altyapısının geliştirilmesi ve öğretmenlerin geri bildirimlerine dayalı olarak arayüzün daha kullanıcı odaklı hale getirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. EBA portalının eğitim sürecindeki etkisini artırmak ve öğretmenlerin dijital platform kullanımını kolaylaştırmak amacıyla kullanıcı deneyimini esas alan iyileştirme süreçlerinin sürekli ve sistematik biçimde yürütülmesi önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

EBA (Eğitim Bilişim Ağı) , Kullanılabilirlik , Arayüz Tasarımı , Öğretmen Görüşleri , Eğitim Teknolojileri

Evaluation of the Interface Design and Usability of the Ministry of National Education’s EBA (Education Informatics Network) Portal Based on Teachers’ Opinions

Öz

The primary aim of this research is to evaluate the interface design and usability of the Education Informatics Network (EBA) portal developed by the Ministry of National Education, based on teachers' perspectives. The study deeply examines teachers' experiences, expectations, and the challenges they face regarding the EBA portal. The study group of the research consists of 18 teachers working in schools affiliated with the Ministry of National Education in the province of Mardin during the 2024–2025 academic year. Participants were selected using the maximum variation sampling technique, which is one of the purposeful sampling methods commonly employed in qualitative research. According to the findings, the majority of teachers reported that they found the EBA portal generally functional. However, some expressed concerns about certain elements of the interface not being user-friendly, the content being occasionally outdated, and the system operating slowly at times. Teachers also emphasized the need for more interactive and personalized content to increase student engagement. These findings suggest that the technical infrastructure of the EBA portal should be improved and the interface should be made more user-centered based on teachers’ feedback. To enhance the effectiveness of the EBA portal in the educational process and facilitate teachers’ use of digital platforms, it is crucial that improvement processes based on user experience are carried out continuously and systematically.

Anahtar Kelimeler

Education Informatics Network (EBA) , Usability , Interface Design , Teacher Opinions , Educational Technologies

Kaynakça

• Adıgüzel, T., & Gürbulak, N. (2021). Covid-19 sürecinde EBA kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 17(1), 45–62.
• Berg, B. L., & Lune, H. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (A. Arı, Ed., 9. baskı). Eğitim Yayınevi.
• Çakıroğlu, Ü. (2020). Kullanılabilirlik değerlendirme yöntemleri ve eğitim teknolojilerinde uygulama örnekleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 10(1), 1–18.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). SAGE Publications.
• Creswell, J. W. (2021). Karma yöntem araştırmalarına giriş (M. Sözbilir, Çev.). Pegem Akademi.
• Durmuşçelebi, M., & Temircan, S. (2017). Eğitim bilişim ağın’daki eğitim materyallerinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 632-652.
• Ekici, M., Arslan, İ., & Tüzün, H. (2016). Eğitim bilişim ağı (EBA) web portalı kullanılabilirliğinin göz izleme yöntemiyle değerlendirilmesi. In B. Akkoyunlu, A. İşman, & H. F. Odabaşı (Eds.), Eğitim teknolojileri okumaları (ss. 273–297). Salmat Basım Yayın.
• Erdoğan, E., & Ayanoğlu, Ç. (2021). Öğretmenlerin EBA kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Teknolojisi ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), 24–38. https://doi.org/10.XXXX/eba.kullanim.2021
• Erensayın, E. (2018). Çevrimiçi ders materyallerinin değerlendirilmesi: EBA ders örneği (Tez Numarası: 505816) [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (10th ed.). McGraw-Hill Education.
• Garrison, D. R., & Anderson, T. (2003). E-learning in the 21st century: A framework for research and practice. Routledge.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research (Vol. 2, pp. 105–163). Sage.
• Ilgın, H., & Ulupınar, S. (2021). EBA portalının arayüz tasarımı ve kullanılabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 7(2), 112–129.
• International Organization for Standardization. (2018). Ergonomic requirements for office work with visual display terminals (VDTs) – Part 11: Guidance on usability (ISO 9241-11). https://www.iso.org/standard/16883.html
• Karagöz, S. (2022). Dijital eğitim platformlarının kullanım amaçları: Öğretmen görüşleri doğrultusunda EBA örneği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 21(1), 44–61.
• Kaya, E., & Akgül, E. M. (2022). EBA kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri: Nitel bir araştırma. İlköğretim Online, 21(2), 335–350.
• Kaya, E., & Altun, A. (2022). EBA’nın öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 456–472.
• Kaysi, F., & Aydın, H. (2014). FATİH projesi kapsamında tablet bilgisayar içeriklerinin değerlendirilmesi. E-International Journal of Educational Research, 5, 72–85.
• Kesik, C., & Baş, Ö. (2021). Sınıf öğretmenlerinin perspektifinden EBA ve eğitim portalları ile ilk okuma ve yazma öğretimi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(1), 93–115.
• Köse, E., & Doğan, C. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin EBA sistemine yönelik değerlendirmeleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(2), 35–50.
• Kurt, A. A. (2019). Eğitimde teknoloji entegrasyonu. In H. Uzunboylu (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler (ss. 215–240). Pegem Akademi.
• Kuyubaşıoğlu, R. M., & Kılıç, F. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre eba (eğitimde bilişim aği) kullanim düzeylerinin incelenmesi. Journal of Advanced Education Studies, 1(1), 32-52.
• Mayer, R. E. (2009). Multimedia learning (2nd ed.). Cambridge University Press. MEB. (2020). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) teknik raporu. Millî Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü.
• Merriam, S. B. (2015). Qualitative research: Designing, implementing, and publishing a study. In V. Wang (Ed.), Handbook of research on scholarly publishing and research methods (pp. 125–140). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-4666-7409-7.ch007
• Mishra, P., & Koehler, M. J. (2006). Technological Pedagogical Content Knowledge: A Framework for Teacher Knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017–1054.
• Nielsen, J. (1993). Usability engineering. Academic Press.
• Norman, D. A. (2013). The design of everyday things (Rev. & expanded ed.). Basic Books.
• Pala, F. K., Arslan, H., & Özdinç, F. (2017). Eğitim Bilişim Ağı web sitesinin otantik görevler ve göz izleme ile kullanılabilirliğinin incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 24–38.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
• Puentedura, R. R. (2006). Transformation, Technology, and Education. Retrieved from http://hippasus.com/resources/tte/
• Şahin, M., & Yıldırım, A. (2020). Dijital eğitim platformlarında kullanıcı deneyimi: EBA örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(3), 258–274.
• Saklan, E., & Ünal, M. (2020). COVID-19 sürecinde EBA portalının kullanılabilirliğine yönelik öğretmen görüşleri. Millî Eğitim Dergisi, 49(2), 134–150. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/56798/789654
• Seidman, I. (2006). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences (3rd ed.). Teachers College Press.
• Stemler, S. (2001). An introduction to content analysis. ERIC Digest. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED458218.pdf
• Tekdal, M., & Kadırhan, Z. (2016). EBA portalının öğretmenler tarafından kullanım düzeyleri: Bir durum çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 899–921. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/27500/289594
• Tepecik, A., & Kayabekir, T. (2017). Resim-metin ilişkisinde yapısal ve bilişsel kavramların tasarım sürecine etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1641–1653.
• Türker, A., & Dündar, E. (2020). COVID-19 Pandemi sürecinde Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden yürütülen uzaktan eğitimlerle ilgili lise öğretmenlerinin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 323–342.
• Tutar, M. (2015). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) sitesine yönelik olarak öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi (Tez Numarası: 407703) [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Yıldırım, S. (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ve EBA kullanım becerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(3), 456–478.
• Yıldız, D. G., & Sarıtepeci, M. (2021). Öğretmenlerin EBA sistemine ilişkin kullanıcı deneyimleri: Nitel bir araştırma. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(3), 15–30.