Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Determination of Suitability Criteria Based on Ecological and User Experience for the Selection of ATV Trails

Yıl 2024, Cilt: 35 Sayı: 2, 134 - 149, 28.11.2024
https://doi.org/10.17123/atad.1516971

Öz

In recent times, there has been an increasing demand for outdoor recreational activities. However, these activities pose a risk of harming natural ecosystems. Among these activities, ATV (All-Terrain Vehicle) trails can cause significant and sometimes irreversible damage to ecosystems. This study aims to determine the suitability of ATV trails in natural areas. To achieve this, geographic information systems (GIS) were used to identify natural environments that meet users’ expectations. Ecological criteria for ATV trails were established by considering environmental impacts and criteria obtained from similar studies. These criteria were used to determine the ecological suitability of ATV trails, balancing conservation and utilization. The weighted overlay method was employed to determine suitability, with input from an expert panel consisting of academicians from landscape architecture and tourism faculties who have experience with ATV use. As a result, a model was developed to determine the suitability of ATV trails that protect ecosystems, minimize environmental impacts, and meet user expectations. This model can aid in assessing the ecological suitability of ATV trails.

Kaynakça

  • Aksoy, T. (2016). Geotasarım Bağlamında Peyzaj Tasarımında CBS Kullanımı. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişekir: Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Albritton, R. ve Stein, T.V. (2011). Integrating Social and Natural Resource Information to Improve Planning for Motorized Recreation, Applied Geography, 31 (1): 85-97.
  • ARCGIS HUB (2024). Su kaynakları. World Wide Web. https://hub.arcgis.com/datasets/esri::usa-detailed-water-bodies/about, Erişim Tarihi: 7 Haziran 2024.
  • ATV report (2023). All-Terrain Vehicle (ATV) Market Size - By Product (Youth, Adult), By Displacement (Below 400cc, 400cc - 800cc, Above 800cc), By Application (Utility, Sports, Recreation, Military), By Propulsion (Gasoline, Diesel, Electric), Regional Outlook & Forecast, 2024 – 2032. World Wide Web. https://www.gminsights.com/industry-analysis/all-terrain-vehicle-atv-market, Erişim Tarihi: 3 Nisan 2024.
  • Backcountry Hunters and Anglers (2011). Cumulative and Universal: ATV Impacts on the Landscape and Wildlife. World Wide Web. https://www.lsohc.mn.gov/materials/16_Mtg/DEC_14_2016_ORV_WHITE_PAPER_BackcountryHuntersAnglersofAmerica.pdf , Erişim Tarihi: 30 Mart 2024.
  • Barker, L. ve Dawson, C. (2012). Exploring the Relationship Between Outdoor Recreation Activities, Community Participation, and Environmental Attitudes. Proceedings of the 2010 Northeastern Recreation Research Symposium. Bolton Landing, NewYork: Forest Service, Northern Research Station.
  • Driver, B. L. (1983). Master List of Items for Recreation Experience Preference Scales and Domains (Yayınlanmamış belge). USDA Forest Service, CO: Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station.
  • ISRIC (Dünya Toprak Bilgisi) (2024). Toprak Veri Seti. World Wide Web. https://data.isric.org/geonetwork/srv/tur/catalog.search#/metadata/e70d9b3b-a395-4cf7-a6f9-06ca316e506c, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • Kang, J. ve Zhang, M. (2010). Semantic Differential Analysis of the Soundscape in Urban Open Public Spaces, Building and Environment, 45 (1): 150–157.
  • Kuehn, D.M., D’Luhosch, P.D., Luzadis, V.A., Malmsheimer, R.W. ve Schuster, R.M. (2011). Attitudes and Intentions of Off-Highway Vehicle Riders Toward Trail Use: Implications for Forest Managers, Journal of Forestry, 5: 281–287.
  • LANDFIRE, U.S. Department of Interior, Geological Survey, and U.S. Department of Agriculture (2024), Yangın Veri Seti. World Wide Web. https://landfire.gov/viewer/, Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024.
  • Meadows, D. (2008). Effects of All-Terrain Vehicles on Forested Lands and Grasslands. US Department of Agriculture, Forest Service, National Technology and Development Program, Recreation Management, CA: Rocky Mountain Research Station.
  • Nextmsc (2023). 2022-2030 ATV ve UTV Taşıtları Pazar Geliri Tahminleri. World Wide Web. https://www.nextmsc.com/report/atv-and-utv-market, Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
  • OpenStreetMap (2024). Yol Veri Seti. World Wide Web. https://www.openstreetmap.org/, Erişim tarihi: 1 Haziran 2024.
  • Outdoor Foundation (2024). Outdoor Participation Trend Report. World Wide Web. https://oia.outdoorindustry.org/research/2024-outdoor-participation-trends-report-executive-summary, Erişim tarihi: 18 Eylül 2024.
  • Preisler, H.K., Ager, A.A. ve Wisdom, M.J. (2006). Statistical Methods for Analyzing Responses to Wildlife of Human Disturbance, Journal of Applied Ecology, 43 (1): 164–172.
  • Razali, M.I.A.K. ve Shukor, A.S.F. (2022). Comparison of Malaysian Urban Green Spaces Use Prior and During the Covid-19 Pandemic and Preferences for Post-Pandemic Design Improvements, Planning Malaysia, 20 (5): 1-13.
  • Snyder, S.A., Whitmore, J.H., Schneider, I.E. ve Becker, D.R. (2008). Ecological Criteria, Participant Preferences and Location Models: A GIS Approach Toward ATV Trail Planning, Applied Geography, 28 (4): 248-258.
  • Taylor, A. ve Prideaux, B. (2008). Profiling Four Wheel Drive Tourism Markets for Desert Australia, Journal of Vacation Marketing, 14 (1): 71-86.
  • Thapa, B. ve Graefe, A.R. (2003). Forest Recreationists and Environmentalism, Journal of Park and Recreation Administration, 21 (1): 75–103.
  • Tomczyk, A.M. (2011). A GIS Assessment and Modelling of Environmental Sensitivity of Recreational Trails: The Case of Gorce National Park, Poland, Applied Geography, 31 (1): 339-351.
  • USDA (Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı), Doğal Kaynakları Koruma Servisi (2024). Drenaj Veri Seti. World Wide Web. https://nrcs.app.box.com/v/soils, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • USDA-EROS, Yer Kaynakları Gözlem ve Bilim (EROS) Merkezi (2024). Arazi Kullanımı Veri Seti. World Wide Web. https://www.usgs.gov/centers/eros/science/national-land-cover-database#overview, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • USGS (Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu) (2024). Yükseklik Veri seti. World Wide Web. https://apps.nationalmap.gov/downloader/#/elevation, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • Waight, C.F. ve Bath, A.J. (2014). Recreation Specialization Among ATV Users and Its Relationship to Environmental Attitudes and Management Preferences on The Island of Newfoundland, Leisure Sciences, 36 (2): 161-182.
  • Wernex, J. (1994). Off-Highway Motorcycle and ATV Trails: Guidelines for Design, Construction, İkinci baskı. Ohio: American Motorcyclist Association.
  • Westcott, F. ve Andrew, M.E. (2015). Spatial and Environmental Patterns of Off-Road Vehicle Recreation in a Semi-Arid Woodland, Applied Geography, 62: 97-106.
  • Wikipedia (2024). Yellowstone National Park. World Wide Web. https://en.wikipedia.org/wiki/Yellowstone_National_Park Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024.

ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 35 Sayı: 2, 134 - 149, 28.11.2024
https://doi.org/10.17123/atad.1516971

Öz

Günümüzde açık alan rekreasyon aktivitelerine olan talep artmaktadır. Ancak bu aktiviteler, doğal alanlardaki ekosistemlere zarar verme riski taşımaktadır. ATV parkurları da bu aktivitelerden biri olmakla birlikte, ekosistemlere telafisi güç ya da imkânsız zararlar verebilmektedir. Bu çalışma, ATV parkurlarının doğal alanlarda uygunluğunu belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak kullanıcıların beklentilerini karşılayan doğal ortamların belirlenmesi hedeflenmektedir. Çalışmada, çevresel etkiler ve benzer çalışmalardan elde edilen kriterler dikkate alınarak ATV parkurlarına ilişkin ekolojik kriterler belirlenmiştir. Bu kriterler, koruma ve kullanım dengesi gözetilerek ATV parkurlarının ekolojik uygunluğunu belirlemek için kullanılmıştır. Çalışmada, uygunlukların belirlenmesinde ağırlıklı çakıştırma yöntemi kullanılmıştır. Kriterlerin ağırlıklandırılmasında peyzaj mimarı bölümü ve turizm fakültesinde görev yapan ve ATV kullanımı deneyimine sahip akademisyenlerin dahil olduğu uzman paneline başvurulmuştur. Sonuç olarak, ekosistemi koruyarak, çevresel etkileri azaltan ve kullanıcıların beklentilerini karşılayan ATV parkurlarının uygunluğunu belirlemek için bir model geliştirilmiştir. Bu model, ekolojik açıdan ATV parkurlarının uygunluğunu değerlendirmede yardımcı olabilir.

Kaynakça

  • Aksoy, T. (2016). Geotasarım Bağlamında Peyzaj Tasarımında CBS Kullanımı. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişekir: Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Albritton, R. ve Stein, T.V. (2011). Integrating Social and Natural Resource Information to Improve Planning for Motorized Recreation, Applied Geography, 31 (1): 85-97.
  • ARCGIS HUB (2024). Su kaynakları. World Wide Web. https://hub.arcgis.com/datasets/esri::usa-detailed-water-bodies/about, Erişim Tarihi: 7 Haziran 2024.
  • ATV report (2023). All-Terrain Vehicle (ATV) Market Size - By Product (Youth, Adult), By Displacement (Below 400cc, 400cc - 800cc, Above 800cc), By Application (Utility, Sports, Recreation, Military), By Propulsion (Gasoline, Diesel, Electric), Regional Outlook & Forecast, 2024 – 2032. World Wide Web. https://www.gminsights.com/industry-analysis/all-terrain-vehicle-atv-market, Erişim Tarihi: 3 Nisan 2024.
  • Backcountry Hunters and Anglers (2011). Cumulative and Universal: ATV Impacts on the Landscape and Wildlife. World Wide Web. https://www.lsohc.mn.gov/materials/16_Mtg/DEC_14_2016_ORV_WHITE_PAPER_BackcountryHuntersAnglersofAmerica.pdf , Erişim Tarihi: 30 Mart 2024.
  • Barker, L. ve Dawson, C. (2012). Exploring the Relationship Between Outdoor Recreation Activities, Community Participation, and Environmental Attitudes. Proceedings of the 2010 Northeastern Recreation Research Symposium. Bolton Landing, NewYork: Forest Service, Northern Research Station.
  • Driver, B. L. (1983). Master List of Items for Recreation Experience Preference Scales and Domains (Yayınlanmamış belge). USDA Forest Service, CO: Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station.
  • ISRIC (Dünya Toprak Bilgisi) (2024). Toprak Veri Seti. World Wide Web. https://data.isric.org/geonetwork/srv/tur/catalog.search#/metadata/e70d9b3b-a395-4cf7-a6f9-06ca316e506c, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • Kang, J. ve Zhang, M. (2010). Semantic Differential Analysis of the Soundscape in Urban Open Public Spaces, Building and Environment, 45 (1): 150–157.
  • Kuehn, D.M., D’Luhosch, P.D., Luzadis, V.A., Malmsheimer, R.W. ve Schuster, R.M. (2011). Attitudes and Intentions of Off-Highway Vehicle Riders Toward Trail Use: Implications for Forest Managers, Journal of Forestry, 5: 281–287.
  • LANDFIRE, U.S. Department of Interior, Geological Survey, and U.S. Department of Agriculture (2024), Yangın Veri Seti. World Wide Web. https://landfire.gov/viewer/, Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024.
  • Meadows, D. (2008). Effects of All-Terrain Vehicles on Forested Lands and Grasslands. US Department of Agriculture, Forest Service, National Technology and Development Program, Recreation Management, CA: Rocky Mountain Research Station.
  • Nextmsc (2023). 2022-2030 ATV ve UTV Taşıtları Pazar Geliri Tahminleri. World Wide Web. https://www.nextmsc.com/report/atv-and-utv-market, Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
  • OpenStreetMap (2024). Yol Veri Seti. World Wide Web. https://www.openstreetmap.org/, Erişim tarihi: 1 Haziran 2024.
  • Outdoor Foundation (2024). Outdoor Participation Trend Report. World Wide Web. https://oia.outdoorindustry.org/research/2024-outdoor-participation-trends-report-executive-summary, Erişim tarihi: 18 Eylül 2024.
  • Preisler, H.K., Ager, A.A. ve Wisdom, M.J. (2006). Statistical Methods for Analyzing Responses to Wildlife of Human Disturbance, Journal of Applied Ecology, 43 (1): 164–172.
  • Razali, M.I.A.K. ve Shukor, A.S.F. (2022). Comparison of Malaysian Urban Green Spaces Use Prior and During the Covid-19 Pandemic and Preferences for Post-Pandemic Design Improvements, Planning Malaysia, 20 (5): 1-13.
  • Snyder, S.A., Whitmore, J.H., Schneider, I.E. ve Becker, D.R. (2008). Ecological Criteria, Participant Preferences and Location Models: A GIS Approach Toward ATV Trail Planning, Applied Geography, 28 (4): 248-258.
  • Taylor, A. ve Prideaux, B. (2008). Profiling Four Wheel Drive Tourism Markets for Desert Australia, Journal of Vacation Marketing, 14 (1): 71-86.
  • Thapa, B. ve Graefe, A.R. (2003). Forest Recreationists and Environmentalism, Journal of Park and Recreation Administration, 21 (1): 75–103.
  • Tomczyk, A.M. (2011). A GIS Assessment and Modelling of Environmental Sensitivity of Recreational Trails: The Case of Gorce National Park, Poland, Applied Geography, 31 (1): 339-351.
  • USDA (Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı), Doğal Kaynakları Koruma Servisi (2024). Drenaj Veri Seti. World Wide Web. https://nrcs.app.box.com/v/soils, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • USDA-EROS, Yer Kaynakları Gözlem ve Bilim (EROS) Merkezi (2024). Arazi Kullanımı Veri Seti. World Wide Web. https://www.usgs.gov/centers/eros/science/national-land-cover-database#overview, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • USGS (Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu) (2024). Yükseklik Veri seti. World Wide Web. https://apps.nationalmap.gov/downloader/#/elevation, Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
  • Waight, C.F. ve Bath, A.J. (2014). Recreation Specialization Among ATV Users and Its Relationship to Environmental Attitudes and Management Preferences on The Island of Newfoundland, Leisure Sciences, 36 (2): 161-182.
  • Wernex, J. (1994). Off-Highway Motorcycle and ATV Trails: Guidelines for Design, Construction, İkinci baskı. Ohio: American Motorcyclist Association.
  • Westcott, F. ve Andrew, M.E. (2015). Spatial and Environmental Patterns of Off-Road Vehicle Recreation in a Semi-Arid Woodland, Applied Geography, 62: 97-106.
  • Wikipedia (2024). Yellowstone National Park. World Wide Web. https://en.wikipedia.org/wiki/Yellowstone_National_Park Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Rekreasyon, Tatil ve Turizm Coğrafyası, Turizm (Diğer)
Bölüm Hakem Denetimli Makaleler
Yazarlar

Taki Can Metin 0000-0003-1995-5125

Talha Aksoy 0000-0001-8577-3990

Yayımlanma Tarihi 28 Kasım 2024
Gönderilme Tarihi 16 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 8 Ekim 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 35 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Metin, T. C., & Aksoy, T. (2024). ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 35(2), 134-149. https://doi.org/10.17123/atad.1516971
AMA Metin TC, Aksoy T. ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. Kasım 2024;35(2):134-149. doi:10.17123/atad.1516971
Chicago Metin, Taki Can, ve Talha Aksoy. “ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik Ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 35, sy. 2 (Kasım 2024): 134-49. https://doi.org/10.17123/atad.1516971.
EndNote Metin TC, Aksoy T (01 Kasım 2024) ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 35 2 134–149.
IEEE T. C. Metin ve T. Aksoy, “ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, c. 35, sy. 2, ss. 134–149, 2024, doi: 10.17123/atad.1516971.
ISNAD Metin, Taki Can - Aksoy, Talha. “ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik Ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 35/2 (Kasım 2024), 134-149. https://doi.org/10.17123/atad.1516971.
JAMA Metin TC, Aksoy T. ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 2024;35:134–149.
MLA Metin, Taki Can ve Talha Aksoy. “ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik Ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, c. 35, sy. 2, 2024, ss. 134-49, doi:10.17123/atad.1516971.
Vancouver Metin TC, Aksoy T. ATV Parkurlarının Yer Seçiminde Ekolojik ve Kullanıcı Deneyimine Dayalı Uygunluk Kriterlerinin Belirlenmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 2024;35(2):134-49.