Spor Bilimleri Fakültelerinde Görev Yapan Akademik Personellerin Psikolojik Sermayeleri ile İş Stresi İlişkilerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 29 - 36, 30.03.2022

Burak Karababa Muharrem Alparslan Kurudirek Muhammet İrfan Kurudirek

https://doi.org/10.54614/JPESS.2022.4-8

Öz

Bu çalışma spor bilimleri fakültelerinde görev yapan akademik personellerin psikolojik sermayeleri ile iş stresi ilişkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Spor bilimleri fakültelerinde görev yapan akademik personellerin psikolojik sermaye durumlarını incelemek için “psikolojik sermaye ölçeği” kullanılmıştır. Spor bilimleri fakültelerinde görev yapan akademik personellerin iş stresi durumlarını incelemek için “iş stresi ölçeği “kullanılmıştır. Toplanan verilere ait bilgiler SPSS programına işlendikten sonra bazı ilişkisel karşılaştırmalar için Mann-Whitney U testi, bazı ilişkisel karşılaştırmalar için Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Katılımcıların unvan değişkenine göre iş stresi ölçeği, psikolojik sermaye ölçeği ve alt boyut ortalamalarının çoklu karşılaştırma sonucuna göre psikolojik sermaye ölçeği öz yeterlilik alt boyutunda Doç. Dr. unvanına sahip katılımcıların, Arş. Gör. ve Dr. Öğr. Üyesi unvanına sahip katılımcılardan istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde daha yüksek sıra ortalamasına sahip oldukları görülmektedir. Katılımcıların çalışma yaşı değişkenine göre iş stresi ölçeği, psikolojik sermaye ölçeği ve alt boyut ortalamalarının karşılaştırılması sonucunda psikolojik sermaye ölçeği öz yeterlilik alt boyutunda gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılığa rastlanmıştır. Çoklu karşılaştırma sonucuna göre psikolojik sermaye ölçeği öz yeterlilik alt boyutunda 16-20 yıl arası çalışma yaşına sahip katılımcıların, 1-5 yıl arası çalışma yaşına sahip katılımcılardan istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde daha yüksek sıra ortalamasına sahip olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor bilimleri, psikolojik sermaye, iş stresi

Investigation of the Relationship between Psychological Capitals and Work Stress of Academic Staff Working in Faculty of Sports Sciences

Öz

This study aims to examine the relationship between psychological capital and job stress of academic staff working in sports sciences faculties. The "psychological capital scale" was used to examine the psychological capital status of the academic staff working in the faculties of sports sciences. The "work stress scale" was used to examine the job stress status of academic staff working in sports science faculties. After the information of the collected data was processed into the SPSS program, the Mann-Whitney U test was used for some relational comparisons and the Kruskal Wallis H test for some relational comparisons. According to the results of multiple comparisons of the job stress scale, psychological capital scale and sub-dimension averages according to the title variable of the participants, in the psychological capital scale self-efficacy sub-dimension, Assoc. Dr. Participants with the title of Res. See. and Dr. Instructor It is seen that they have a statistically significantly higher mean rank than the participants with the title of member. As a result of the comparison of the job stress scale, psychological capital scale and sub-dimension averages according to the working age variable of the participants, a statistically significant difference was found between the groups in the psychological capital scale self-efficacy sub-dimension. According to the results of multiple comparisons, it is seen that participants with a working age of 16-20 years in the psychological capital scale self-efficacy sub-dimension have a statistically significantly higher mean rank than participants with a working age of 1-5 years.

Anahtar Kelimeler

Sports sciences, psychological capital, work stress

Kaynakça

• Aydın, Ş. (2004). Örgütsel stres yönetimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 49-74.
• Biçkes, D. M., Yılmaz, C., Demirtaş, Ö., & Uğur, A. (2014). Duygusal emek ile iş tatmini arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin aracılık rolü: Bir alan çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(2), 97-121.
• Biricik, Y. S. (2018). Akademik personelin örgütsel stres kaynakları ve stresle başa çıkma düzeylerinin öğrenilmiş güçlülük yönünden değerlendirilmesi, (Doktora Tezi) (s. 94) Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çalışkan, A., & Pekkan, N. Ü. (2017). Psikolojik sermayenin işe yabancılaşmaya etkisinde örgütsel desteğin aracılık rolü. İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33.
• Demir, E. (2019). Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master›s thesis, İnönü Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Efeoğlu, İ. E. (2006). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, SBE.
• Erkmen, T., & Emel, E. (2012). Bilişim Sektöründe Çalışanların Psikolojik Sermaye Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 55-72.
• Erkmen, T., & Emel, E. (2013). Psikolojik Sermaye Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.
• Erkuş, A., & Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(2), 304-305.
• House, R. J. & Rizzo, J. R. (1972). Role conflict and ambiguity as critical variables in model of organizational behavior. Organizational Behavior and Human Performance, 7, 467–505.
• Karababa, B. (2021). Adliye Çalışanlarında Fiziksel Aktivite ile İş Stresi İlişkisinin İncelenmesi: Erzurum Adalet Sarayı Örneği (Yüksek Lisans Tezi) (s. 19), Erzurum.
• Karakuş, Ç. (2019). Çalışma Hayatında İş Tatmini ve İş Stresi: Özel Bir Hastanede Çalışan Hemşireler Üzerine Bir Araştırma. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 92-104.
• Karatepe, H. K., Kuşcu, F. N., & Karaman, M. (2019). Psikolojik sermayenin bireysel performansa etkisi: Hemşireler üzerinde bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 105-114.
• Kaya, A., Balay, R., & Demirci, Z. (2014). Ortaöğretimde Görev Yapan Öğretmenlerin Psikolojik Sermaye Düzeylerinin İncelenmesi (Şanlıurfa İli Örneği). Electronic Journal of Social Sciences, 13(48). 47-68.
• Kaya, M. D., Güzel, D., & Çubukçu, B. (2011). Ilıca Şeker Fabrikası Çalışanlarının İş Memnuniyeti, Ergonomik Çalışma Koşulları ve İş Stresi Yönünden İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 51-60.
• Keser, S., & Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özelliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 1-22.
• Korkmaz, C. (2019). Öğretim üyelerinin akademik unvanlarına yönelik algıları ile iş stresi arasındaki ilişkinin analizi (Doktora Tezi) (s. 178-179), İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya. .
• Luthans, F. Y., Caroline, M., Avolio, B. J. (2007), Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge, Oxford, UK: Oxford University Press.
• Oruç, E. (2015). Pozitif psikolojik sermayenin politik davranışlara etkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi) (s. 112-113), Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Özcalik, F. (2017). Pozitif ve negatif duygusallığın örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin rolü. (Doktora Tezi) (s. 129). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Polatci, S. (2014). The Effects of Psychological Capital on Task and Contextual Performance: A Research on Police Organization. Ege Akademik Bakis, 14(1), 115.
• Turunç, Ö., & Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 183-206.
• Yenihan, B., Mert, Ö. N. E. R., & Çiftyıldız, K. (2014). İş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Otomotiv işletmesinde bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(1), 38-49.
• Yıldız, B. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin iş stresi, örgütsel bağlılık ve iş doyumuna yönelik algılarının incelenmesi (Master›s Thesis) (s. 52-54), Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).