TBMM’NİN AÇILIŞ SÜRECİNDE SİYASİ YAPILANMA (MART-MAYIS 1920)

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 68, 111 - 119, 26.06.2022

Recep Murat Geçikli , Doğan Koçak

https://doi.org/10.5152/AUJFL.2022.923891

Öz

Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Misak-ı Millinin kabul edilmesinin ardından başlayan İstanbul’un işgali sürecinde meclis önce faaliyetlerini durdurdu, daha sonra ise Padişah iradesiyle feshedildi. Bu durum karşısında Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki Anadolu hareketi Ankara’da yeni bir meclisin açılması kararını aldı. 19 Mart 1920’de yayımlanan genelge ile ülke genelinde seçimler yapıldı. Seçilen milletvekilleri ve İstanbul’dan Ankara’ya gelen son Osmanlı Mebusan Meclisi üyelerinin katılımıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı. İstanbul’un işgaliyle başlayan ve 23 Nisan 1920’de meclisin açılması arasında geçen dönemde yaşanan siyasi gelişmeler, ülkede Cumhuriyet rejimine giden süreci hızlandırmıştı. Bu çalışmada bahsi geçen süreç ele alınarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Siyasi Yapılanma, Millî Mücadele, Seçim, Meclis, Mustafa Kemal Paşa

Political Structuring in the Opening Process of the Turkish Grand National Assembly (March-May 1920)

Öz

During the occupation of Istanbul, which started with the acceptance of the last Ottoman Parliament, the parliament first stopped its activities. Then the Ottoman Parliament was dissolved by the sultan. In the face of this situation, the Anatolian movement led by Mustafa Kemal Pasha decided to open a new parliament in Ankara. With the circular published on March 19, 1920, elections were held throughout the country. The Turkish Grand National Assembly was opened with the participation of both elected and deputies from Istanbul to Ankara from the last Ottoman Parliamentary Assembly. The political developments in the period between the occupation of Istanbul and the opening of parliament on 23 April 1920 accelerated the process leading to the Republican regime in the country. In this study, the aforementioned process has been examined.

Anahtar Kelimeler

Assembly, Election, Mustafa Kemal Pasha, National Struggle, Political Structure

Kaynakça

• Küçük, Cevdet. (2005). “Milli Mücadele.”, TDV İslam Ansiklopedisi, 30.Cilt, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s.76-83.
• Okan, Aysel. (2007). Misâk-ı Millî. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi. Trakya.
• Olcay, Osman. (1981). Sevr Antlaşmasına Doğru. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Olgun, Kenan. (2011). “Türkiye'de Cumhuriyetin İlanından 1950'ye Genel Seçim Uygulamaları", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 27, Sayı: LXXIX, s.1-35.
• Öz, Baki. (2000). Atatürk’ün Anadolu’ya Gönderiliş Olayının İçyüzü I. İstanbul: Çağdaş Matbaacılık.
• Özgül, Bülent. (2002). Seçim ve Seçim Sistemleri, Türkiye’deki Seçim Sistemi Uygulamaları ve Bir Model Önerisi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Isparta.
• Özkan, Hülya. (1994). İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele Karşıtı Faaliyetleri: 4 Mart 1919 - 16 Ekim 1920, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Selek, Sebahattin. (1987). Anadolu İhtilali I. İstanbul: Kastaş Yayınları.