PARİS ULUSAL GÜZEL SANATLAR YÜKSEK OKULU (ÉCOLE DES BEAUX ART'S ) VE SANAT EĞİTİMİ TARİHİMİZDEKİ YERİ

Yıl 2010, Sayı: 24, 67 - 89, 17.02.2011

Oğuz Dilmaç Hüseyin Topal

Öz

Rönesans ve onun dayandığı antik kurallar, akademik sanat eğitiminin temeli olmuş ve yüzyıllar içinde şekillenerek günümüze gelmiştir. Bu kurallar ile ilk karşılaştığımız dönem olarak genelde 19. yüzyıl gösterilse de Avrupa sanatı ile tanışmamızı 15. yüzyıla kadar geri götürebilmemiz mümkündür. 15. yüzyılın sonlarında, ilk olarak Fatih Sultan Mehmed tarafından batılı ressamların Osmanlı topraklarına gelmeleri sağlanmış ve kendisinden sonra gelen sultanların çoğu da bu gelişmeyi destekleyen çalışmaları sürdürmüşlerdir. Yurt dışından sanatçıların gelme sürecinden sonra, Osmanlı devletinden de eğitim almak üzere yurt dışına sanatçılar gitmeye başlamıştır. Sanatçılarımız gittikleri akademiler arasında Paris Ulusal Güzel Sanatlar Yüksek Okulu da bulunmaktadır. Daha sonra programı ile Sanayi-i Nefise Mektebi’ni etkileyen bu okul sanat eğitimi tarihimizde önemli bir yere sahiptir. Sanata eğilimi olan gençlerin eğitim almaları için yurt dışına gönderilmeleri sonucu olarak, ülkede sanat eğitiminin eksikliği hissedilmiş ve Osman Hamdi Bey tarafından sanat eğitimi veren ilk Akademi olarak Sanayi-i Nefise Mektebi kurulmuştur. Sanayi-i Nefise Mektebi'nde sanat eğitimi almaya başlayan öğrencilerin kendilerini geliştirmek için yurt dışına gitmeleri ve Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde resim eğitimi almaları kolaylaşmıştır. Avrupa'da eğitim aldıktan sonra ülkelerine dönen sanatçılar, bilgilerini aktarmak için Türkiye'deki okullarda göreve başlamışlardır. Bu sanatçılarımız aynı zamanda ülkemizin ilk milli sanat eğitimcileridir. Sadece öğretmen olarak çalışmakla yetinmemişler, batıda gelişim sürecini tamamlamış ya da yeni oluşmaya başlamış alanları da öğrenip Türkiye'deki öncüleri olmuşlar ve diğer sanatçılara da aktarmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Sanat eğitimi tarihi, sanat eğitimi, sanat eğitimcisi

Kaynakça

• ARTUN, Deniz, Paris’ten Modernlik Tercümeleri, İstanbul, 2007, s.195.
• BOİME, Albert, The Academy and the French Painting in the Nineteenth Century, Phaidon, London, 1971, s. 7.
• CEZAR, Mustafa, Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi, İstanbul, 1971, s. 463.
• CUDA, Mahmut, “Geçmişi Anarken”, Sanat Çevresi, S. 91, Mayıs 1986, İstanbul, s. 4-11
• ÇOKER, Canan, “Avni Lifij”, Sanat Çevresi, S. 45, Temmuz, 1982, s. 14.
• FOUCART, Bruno (der.), E. Viollet-le-Duc, “L’enseignement des arts:II y a quelque chose a faire”, Paris, 1984, s. 111.
• GİRAY, Kıymet, Çallı Atölyesi, İstanbul, 1997, s. 49.
• GİRAY, Kıymet, “Özel Resim Kurslarının İlk Örnekleri: Serbest Sanat Kursları”, Türkiye’de Sanat, İstanbul, S. 27, Ocak/Şubat 1997, s. 44-49.
• GİRAY, Kıymet, Mahmut Cuda, İstanbul, 2002, s. 230.
• GÖNENÇ, Turgay “Mahmut Cuda ve Geometri Aşkı”, Sanat Çevresi, S.19, İstanbul, 1986, s. 6.
• GÖREN, Ahmet Kamil, “Ondokuzuncu Yüzyılda Paris‟te Resim Eğitimi”, Antik & Dekor, S. 35, İstanbul, 1996, s. 94-100
• JACQUES, Annie (der.), Les Ateliers Officiels: Les Beaux-arts, Paris, 2001, s. 59.
• İSLİMYELİ, Nüzhet, “Türk Resim Sanatından Örnekler I”, Ankara Sanat, Ankara, 1985, s. 78
• KIRIŞOĞLU, Olcay Tekin, Sanatta Eğitim, Görmek, Öğrenmek, Yaratmak, Ankara, 2001, s. 6.
• LANE, Park Camile Pissaro, The Great Masters, London, 1994, s. 11.
• MONNİER, Gérard L’Art et ses Institutions en France De la Révolution a nos jours, Paris, 1995, s. 68.
• ÖNDİN, Nilüfer Cumhuriyet’in Kültür Politikası ve Sanat:1923-1950, İstanbul, 2003, s. 65.
• ÖZDENİZ, Engin Türk Deniz Subayı Ressamları, İstanbul, 2000, s. 207-208.
• ÖZSEZGİN, K., Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Resmi, İstanbul, 1998, s. 18.
• ÖZSOY, Vedat Resim-iş Eğitiminin Tarihsel ve Düşünsel Temelleri, Ankara, 2003, s. 124.
• PAKDEMİR, Neslihan, “Eski-lerden Eski-zler”, Türkiye’de Sanat, S. 59, İstanbul, Mayıs/Ağustos 2003, s. 38-41.
• TANSUĞ, Sezer, Çağdaş Türk Sanatı, İstanbul, 1996, s. 183.
• TEKELİ, İlkin Osmanlı İmparatorluğu‟nda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, Ankara, 1999, s. 93.
• UĞURLU, Veysel, Avni Lifij, İstanbul, 1997, s. 6.
• ZOLA, Emile Ecrits sur I’art,, Paris, 1991, s. 401.
• www.turkıshpainting.com/form.php, (03.01.2009)