XIX. YÜZYIL AYVALIK KİLİSELERİNDE AHŞAP KONSTRÜKSİYON TEKNİKLERİ

Yıl 2010, Sayı: 24, 165 - 183, 17.02.2011

Yasemin İnce Güney Hatice Uçar

Öz

Ayvalık’ta yer alan 19.Yüzyıl Rum Ortodoks Kiliseleri, hem kent siluetinde büyüklükleri, yükseklikleri ve formları ile göze çarparlar, hem de etrafında şekillenen mahallelerle kent dokusunda önemli bir konuma sahiptirler. Bu kiliselerin ahşap konstrüksiyon teknikleri yapıldıkları dönemin sanatsal özellikleri ve teknik bilgilerini yansıtan ve belgeleyen ender örneklerdendir. Bu kiliseler, özellikle son dönemde gerek tabiat şartları, gerekse ilgisizlik ve insan eliyle verilen hasarlar nedenleri ile yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. Bu çalışmada, Ayvalık ve Alibey Adası’nda bulunan kiliselerin ahşap konstrüksiyon teknikleri incelenmiştir. Bu çalışmanın özellikle ahşap konstrüksiyon tekniklerine odaklanması, Ayvalık Rum Ortodoks kiliseleri ile ilgili literatürü genişletmesi hem de daha sonra yapılacak restorasyon çalışmalarına da ışık tutacak nitelikte olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ayvalık, Kiliseler, Ahşap konstrüksiyon teknikleri

Kaynakça

• AKIN, B. (1998) Ayvalık’ta Rum Dönemine Ait Beş Kilise, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• AKIN, B. (2001) Kentli Ayvalık, Küçükköy Belediye Başkanlığı Kültür Yayınları, İzmir.
• AKTEPE, H. M. (1994) Ayvalık’ta Dini Yapıların Fiziksel Çevre Etkilerine Bağlı Oluşumu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul.
• BAKLAN, A. (1997) Ege Kıyı Yerleşmelerinde Kentsel Mekanaların Analizi: Ayvalık ve Cunda Adası Örneği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul.
• BAYRAKTAR, B. (1998) Osmanlı’dan Cumhuriyete Ayvalık Tarihi, Ankara AKDTYK, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
• ELİOT, S. C. (1965) Turkey in Europe. Londra.
• ERİM, (1948) Ayvalık Tarihi. Güney Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.O., Ankara.
• EYİCE, (1963) Son Devir Bizans Mimarisi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• İPEK, G. (2003) Ayvalık Tarihi Kent Merkezindeki Kiliselerin İncelenmesi , Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• HANÇERLİOĞLU,O. (1993) Dünya İnançları Sözlüğü, 2. Baskı, İstanbul, Evrim Matbaacılık.
• KARACA, K. (2000) İstanbul’da Tanzimat Öncesi Osmanlı Dönemi Rum Ortodoks Kiliseleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• KARACA, K. (1996) İstanbul’da Osmanlı Dönemi Rum Kiliseleri. (2. Baskı), İstanbul.
• KIYAK, A. E. (1997) Kentin Biçimsel ve Mekansal Kurgusunun Çözümlenmesine Dair Bir Yöntem Önerisi ve Ayvalık Örneği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• NİĞDELİOĞLU, A. (2000) Ayvalık Tarihi Çevre Dokusu İçindeki Manastırların İncelenmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• OKUR, M. (1996) Preservation and Rehabilitation Project for Çınarlı Square in Ayvalık, Ayvalık Çınarlı Meydanı İçin Rehabilitasyon ve Koruma Projesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• ROTH, L. M. (2000) Mimarlığın Öyküsü, Çev. Ergün Akça, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• ŞAHİN, N., MORÇÖL, E. (1986) Ayvalık Taksiarhis Kilisesi Onarım ve İşlevlendirme Çalışmaları Konusunda Ön Rapor. ODTÜ. Mim.Fak. Restorasyon Ana Bilim Dalı, Ankara.
• TURGUT, A. Ö. (2003) Ege Bölgesi Rum Ortodoks Kiliseleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• YORULMAZ, A. (1994) Ayvalık’ı Gezerken, Geylan Kitabevi, Ayvalık.
• Ayvalık’ta Şehircilik Araştırmaları. (1962-63). İstanbul Teknik Üniversitesi, Şehircilik Kürsüsü Yayınları, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Ayvalık’ta Tarihsel Dokunun Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanılması, (1984) Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara.
• Balıkesir İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü ile Müze Müdürlüğü Dökümanları
• Ali Onay ile görüşme, 24 Haziran 2007 - Yunda Adası, Halk Sokak no 17.