DADAİZM SANAT AKIMI VE SERAMİK SANATINA ETKİSİ

Yıl 2012, Sayı: 29, 35 - 47, 19.11.2013

Zeynep Baskıcı Emel Şölenay

Öz

Tarih boyunca, sanat dönemin yaşam biçimlerine göre şekillenmiş ve
yön bulmuştur. I.Dünya Savaşı sırasında, savaşın gerçekleştiği ülkelerin
olduğu kadar tüm dünya bu durumdan etkilenmiş ve sanat anlayışında büyük
bir değişim görülmüştür.
I.Dünya Savaşı süresince savaşa karşı bir tutum olarak ortaya çıkan
‘Dadaizm’, yaratıcı ve soyut sanatı canlandırma, yeniden hareketlendirme
arayışı içindedir. Dadaizm; Geleneksel sanata karşı olan estetik durumları,
rastlantısallık sonucu oluşan olayları, kuralların olmayışını savunan; ve var
olan sanat, savaş, toplum, gelenek, din ve ahlaki değerleri reddeden ve
bunları hafife alan bir akımdır.
Sanatta kullanılan geleneksel malzemenin dışında, hazır ürün
nesnelerin kullanımı ilk defa o dönemde Marcel Duchamp ile estetik değer
kazanmıştır. Yıkılan geleneksellik ile birlikte, plastik sanat dallarından biri
olan Seramik Sanatı da bu durumdan etkilenmiş ve estetik değişiminde
farklılıklar göstermiştir. Hazır nesnenin, seramik malzemeyle kullanılması
sonucu ürünler farklı bir anlatım dili kazanarak karşımıza çıkmıştır. Bu
çalışma da, Dadaist yaklaşımları benimseyen günümüz seramik
sanatçılarının bu düşünceyi nasıl ele aldıklarını incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Dadaizm, Seramik

Kaynakça

• Alkan Dilek, (1999), “Amerika’da Çağdaş Seramik Sanatı”, Anadolu Sanat, Sayı:10, Eskişehir.
• Antmen Ahu,(2008), Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Demirkol C.Vedat, (2008), Batı Sanatında Modernizm ve Postmodernizm, Evrensel Basım Yayın, İstanbul.
• Duchamp Marcel, (2003), “Marcel Duchamp ve Ready-Made”, Modernizmin Serüveni, Hazırlayan: Enis Batur, YKY, İstanbul.
• Erinç M.Sıtkı, (2004), Karaca Sanat Galerisi, Mutlu Başkaya Sergi Kataloğu, Ankara.
• Ercan Müfit, (1997), “Dada ve Günümüz Etkileri”, Yüksek Lisan Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Ersoy Ayla, (2004), 500 Türk Sanatçısı, Akdeniz Yayıncılık, İstanbul.
• Hofmann Irene E., (2001), Documents of Dada and Surrealism: Dada and Surrealist Journals in the Mary Reynolds Collection, (Ryerson and Burnham Libraries, The Art Institute of Chicago-elektronik kaynak, pdf)
• İnce Özdemir, (1975), “Dada Sanatının Amacı ve Serüveni”, Milliyet Sanat, Sayı:161/5, İstanbul.
• Kaplanoğlu Lütfü, (2008), “Özne Nesne İlişkisi Bağlamında Kübizm, Fütürizm ve Dada” Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Lynton Norbert, (2004), Modern Sanatın Öyküsü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Özsezgin Kaya, (1975), “Plastik Sanatlarda Dada Akımı”, Milliyet Sanat, Sayı:161/5, İstanbul.
• Öztürk A.Ceylan, (2011), “1960 Sonrası Heykelin Sunumu ve Sergileme Tasarımları” Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Cemalettin Sevim ve Gamze Boz, (2011), “Hazır Nesnelerin ve Teknolojinin Sanatta Kullanımı ve Seramik Sanatına Yansıması”, Sanat & Tasarım, cilt:1, Sayı:1, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Tunalı İsmail, (1983), Felsefenin Işığında Modern Resim, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• İpek Aksüğür Duben, Deniz Şengel,(1991) Çağdaş Düşünce ve Sanat, Plastik Sanatlar Derneği Yayın Dizisi 1 (2.Baskı), İstanbul.