KLASİK ANIT HEYKEL MANTIĞININ DANİ KARAVAN EKSENİNDE PLASTİK MEKÂNA DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2018, Sayı: 41, 35 - 47, 24.10.2018

Caner Şengünalp

https://doi.org/10.32547/ataunigsed.462078

Cited By: 2

Öz

Tarihsel süreçte yaşanan önemli
olayların ya da iz bırakmış karakterlerin kentsel mekânda görünür kılınmalarına,
hatırlanmalarına ve geleceğe aktarılmalarında görsel bir araç olarak kullanılan
anıt heykeller, sanatın değişken ve devrimci yapısına uygun biçimde kendi
dinamiklerini yenileme ihtiyacı duymaktadır. Toplumsal ve sosyo kültürel
yapıların zamanla evrilmesi, bakış açılarının, düşünsel boyutun, ontolojik
sorgulama düzeyinin de değişimini tetiklemiştir. Yaşanan değişimleri kendi
sanat pratiğine entegre edebilen ve bu yeni gereksinimleri anıt heykel
düzleminde uygulayabilen sanatçılardan biri olan Dani Karavan, kendine özgü bir
anıt dili geliştirmiştir. Bunu yaparken doğayı, insanı, toplumsal değerleri,
belleği ve mekânsal verileri yapıtlarının tasarım süreçlerinde uyum içinde
kullanmıştır. Anıtın hikâyesini ya da karakterlerini klasik mantıkla değil,
deneyimlenen ve içine dâhil eden bir anlayışla aktaran Karavan, insan-yapıt
arasındaki dokunsal ve duygusal sınırları genişletmiş, kompozisyonu mekânla
bütünleştirerek, yapıtlarını o yere özgü üretmiştir. Bu yaklaşımlar onun yeni
bir anıt metodolojisi geliştirmesine olanak tanımıştır. Sanatçının ütopyasının
bir parçası olan, bağlamın, belleğin, kentsel çevrenin, doğanın ve toplumsal
dinamiklerin yapıta dâhil edilerek üretilen anıtlar, ortak hafızayı çağırıcı,
bireyin duygu ve düşünce dünyasına sızan, mekânla uyumlu, yaşamı üstüne çeken,
ayrıştırıcı ve ötekileştirici unsurları geri plana  iten, aktif katılıma davet eden plastik bir
deneyim ve paylaşım alanına dönüşmektedir.

Anahtar Kelimeler

anıt, mekâna özgü heykel, bellek

Kaynakça

• Yalım, İ.(2002). “Ulus Devletin Kamusal Alanda Meşruiyet Aracı: Toplumsal Belleğin Ulus Meydanı Üzerinden Kurgulanma Çabası”, Editör: G.A. Sargın, Ankara’nın Kamusal Yüzleri, İletişimYayınları, s.183.Kuban, D. (1973) “Anıt Kavramı Üzerine Düşünceler”, Mimarlık Dergisi,sayı:7, s: 5. Bakçay, E.(2005). “Türkiye’de Açık Alan Heykelinin Gelişimi”, Kocaeli Üniversitesi Ulusal Heykel Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s: 45. Yaman, Y, Z.(2011). “Siyasi/Estetik Gösterge Olarak Kamusal Alanda Anıt ve Heykel”, MetuJFA, 28: 1, s: 70.Krauss, R.(2002) “Mekana Yayılan Heykel”, Sanat Dünyamız, sayı:82, s:104.Doğruer, Ergin, N.(2010). “Kentin Heykeli Üzerine Bir Analiz”, Mimarist, sayı: 35, s: 62.Torres, A, M.(2003).“Dani Karavan: The Phenomenon of Place”, Dani Karavan İnstitut Valencia d'art Modern 2002 Katalog,, s:52.Tiedemann, R and Schweppenhäuser, H.(2003) “Gesammelte Schriften”, sayı:4, s:406.Adaret, O. (2012) “The Roma Holocaust Memorial That Wasn’t Built in a Day”,https://www.haaretz.com/the-roma-memorial-that-wasn-t-built-in-a-day-1.5162513Dani Karavan: Monument to the Negev Brigade”, Israel Film Service.(1976). Documentary Film, 06:40 minutes.http://maarav.org.il/english/2018/02/18/everything-flows-monument-remains-dani-karavans-negev-monument-passage-time-adi-englman/ (18 Şubat 2018)Sözen, M, Tanyeli, U.(2011). “Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü”,İstanbul, Remzi Kitabevi, s:27.Sennett, R.(2005) “Otorite”, çeviri: Kamil Durand, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2005, s:31.Duby, G.(1990). “L’art et La Ville”, Cenevre, Skira Yayımlıcık, s: 7.Tekiner, A.(2010). “Atatürk Heykelleri”,İstanbul, İletişim Yayınları, s: 17.Lippard, Lucy. R.(1983). “Overlay: Contemporary Art and the Art of Prehistory”, New York, Pantheon Books Published, s: 9.Karavan, D.(2014). “The Monument to the Palmach Negev Brigade, Be’er Sheva: Or How a Historical Event İs Transformed İnto a Plastic Form”, 50 Years to the Negev Monument / 50 Years to the Dani Karavan’s Public Art, Editor: Adi Englman, Be’er Shev: The Negev Museum of Art, s: 74.GörsellerGörsel 1.https://www.pinterest.co.uk/pin/484137028662642820/?lp=trueGörsel 2.https://tr.pinterest.com/pin/549579960749246806/?lp=trueGörsel 3.https://tr.pinterest.com/pin/566046246893436700/?lp=trueGörsel 4.https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_negev_monument.jpgGörsel 5. http://dannythedigger.com/negev-brigade-memorialGörsel 6. http://jeannebucherjaeger.com/50e-anniversaire-du-negev-monument/Görsel 7. http://www.danikaravan.com/portfolio-item/spain-passages-homage-to-walter-benjamin/Görsel 8. http://www.danikaravan.com/portfolio-item/spain-passages-homage-to-walter-benjamin/ Görsel 9. http://www.danikaravan.com/portfolio-item/spain-passages-homage-to-walter-benjamin/Görsel 10. https://serge-briez.com/2015/06/19/passages-dani-karavan-portbou/passages-port-bou-31/Görsel 11. http://www.danikaravan.com/portfolio-item/spain-passages-homage-to-walter-benjamin/Görsel 12. http://www.danikaravan.com/portfolio-item/spain-passages-homage-to-walter-benjamin/Görsel 13. http://www.danikaravan.com/portfolio-item/germany-the-sinti-roma-memorial/Görsel 14. http://thechronicleherald.ca/world/154128-germany-launches-memorial-to-gypsies