Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

An Analysis on Double Bass Training in Terms of Various Variables in Vocational Music Education Institutions

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: Müzik Özel Sayısı, 374 - 389, 25.03.2020
https://doi.org/10.32547/ataunigsed.684304

Öz

This research examines double bass training given in Vocational Music Education Institutions in Turkey and aims to determine performance techniques used in double bass training, method and etude books, works and their teaching stages in education process. In this regard, the research is a descriptive study for determining the situation in terms of research purpose, the method followed and the quality of the data collected. The study group of research consists of 11 double bass instructors who are working in Vocational Music Training Institutions in Turkey. In order to collect data in the research, a questionnaire consisting of 30 questions was developed and implemented to determine the methods, etudes and works used in the teaching process of double bass and to determine used which level of these methods, etudes and works during the teaching process. In addition, with the developed questionnaire, it was attempted to determine the situation by revealing the techniques and methods that double bass instructors used during the teaching process. The data obtained were analyzed by using content analysis and interpreted by quantification. In the research, it was determined that double bass training should be started at primary or middle school age, the most appropriate anatomical structure was paid attention to, the German bow style was preferred more in the training given, more theoretical knowledge and string studies were preferred at the beginning of the course, the preferred left hand positioning was “1-2-34” and the first taught position was “half position”, left hand studies were started on the G string and the G-D-A-E string sequence was followed, the scale that was taught first was F Major/Minor, Legato and Detache bow technique were given at the beginning level, other bow techniques were taught at more advanced levels, the ornamentation techniques were taught at advanced levels, not at the beginning level and the most important difficulty encountered was left hand position difficulties. In addition, it was determined that the most used methods, etudes and exercises were Nanny, Simandl, Montag and Gadzinsky and the taught works were determined according to the student level.

Kaynakça

  • Agoşyan, A. A. (2005). Kontrbas tekniğinde Alman ve Fransız tekniklerinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 214081).
  • Agoşyan, A.A. (2010). Kontrbasın icrasında yeni sol el teknikleri (Sanatta Yeterlik Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 264976).
  • Akkor, H. Ö. (2009). Konservatuvarlarda verilmekte olan kontrbas eğitiminde çağdaş Türk kontrbas müziği eserlerinin yeri ve değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 229281).
  • Akyel, U. R. (2012). Kontrbas tutuş ve çalım tekniklerinin ses üzerindeki etkileri (Sanatta Yeterlik Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 328528).
  • Artut, K. (2013). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Atalay, E. G. (2002). Kontrbasın tarihsel gelişiminde Giovanni Bottesini (Sanatta Yeterlik Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 117215).
  • Babahan, A. (2011). Giovanni Bottesini’nin si minör kontrabas konçertosunun teknik ve yorum açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 300368).
  • Bilen, S. (1995). İşbirlikli öğrenmenin müzik öğretimi ve güdüsel süreçler üzerindeki etkileri (Doktora Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 41285).
  • Can, S. (2015). 18. ve 19. yüzyılda kontrabasın İtalya, Almanya ve Avusturya'daki sanatsal gelişiminin tarihsel açıdan incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 418092).
  • Çelenk, K. (2010). Keman öğretiminde vibrato becerisinin geliştirilmesine yönelik deneysel bir çalışma (Gazi Üniversitesi örneği) (Doktora Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 279634).
  • Çevirme, C. (2014). Paul Hindemith kontrbas sonatının analizi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 391529).
  • Denson, J. (2010). Melodic and Chordal Applications for Harmonics on the Double Bass: A Study of Techniques, Chords and Compositions (Doktora Tezi). University of California Musical Arts in Contemporary Musical Performance. Erişim adresi: https://escholarship.org/uc/item/3xd774xh
  • Dökmeci, S. C. (2012). Solo kontrbasın gelişim süreci (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 342263).
  • Eryılmaz, U. (2012). Viyana klasik döneminde kontrbas çalgısının yeri (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 314226).
  • Fox, D. J. (1969). The research process in education. New York: Holt, Reinhart & Winston.
  • Gezen, G. (2011). Orkestranın evrim sürecinde kontrbasın işlevsel gelişimi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 289471).
  • Günay, E., & Uçan, A. (1975). Keman 1633 MEB mektupla yükseköğretim eğitim enstitüleri müzik bölümü. Ankara: MEB Mektupla Öğretim Merkezi
  • Hürsever, V. (2014). Cumhuriyet dönemi sonrası Türk müziği kontrabas icracıları (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 363265).
  • Kale, M. (2014). Eğitimin bilimine giriş. E. Karip (Ed.), Eğitimin temel kavramları (s. 2-19) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
  • Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Klotman, R. H. (2000). Why strings?. Music Educators Journal, 87(3), 44-45. doi: https://doi.org/10.2307/33996 63
  • Kömürcü, İ. (2004) Kontrbas dersi uygulamalarının hedefler düzeyinde incelenmesi: Bir taslak önerisi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 145064).
  • Leavitt, T. (1997). The status of Contrabass Instruction at Selected Colleges and Universities in te United States of America (Doktora Tezi) Graduate School of The Ohio State University Musical Arts Departmant. Erişim adresi: https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=osu1283175968&disposition=inline
  • Lin, N. (1976). Foundations of social research. USA: McGraw-Hill.
  • Okcebe, T. (2008). Kontrbas repertuvarında uyarlamaların yeri ve önemi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 262200).
  • Över, G. (2013). Edouard Nanny kontrbas etüt kitabının tekniksel analizi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 328863).
  • Özdamar, K. (2002 ). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi
  • Özlü, H. (2006). Solo kontrbasın öncüsü Domenico Carlo Maria Dragonetti (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 191897).
  • Ramirez-Castilla, J. (2007). Musical Borrowings in the music for double bass by Giovanni Bottesini: A reconsideration beyond the operatic paraphrases (Doktora Tezi). The Fraduate School of the University of Cincinnati Performance Studies Division of the College-Conservatory of Music. Erişim adresi: https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=ucin1195971962&disposition=attachment
  • Saraç, G. (2003). Öğrenme kuramlarına göre bir yaylı çalgı olarak viyolonsel eğitimi ve viyolonsel öğretim programı süreci. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11, 25-37. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/217136
  • Selçuk Köse, D. (2005). Türkiye’de Anadolu Güzel Sanatlar Liselerindeki kontrbas eğitiminin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 159441).
  • Sencer, M., & Sencer, Y. (1978). Toplumsal araştırmalarda yöntembilim. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını.
  • Soydan, S. (2011). Domenico Carlo Maria Dragonetti’nin la majör kontrbas konçertosunun formal analiz ve icra açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 320522).
  • Şele, İ. G. (2014). Carl Ditters Von Dıttersdorf’un 2 no.’lu mi majör kontrabas konçertosu (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 370621).
  • Tanrıverdi, A. (1997). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinin müzik bölümlerinde uygulanan çalgı eğitimi ve viyolanın çalgı eğitimi içerisindeki yeri. Mavi Nota Müzik ve Sanat Dergisi, 5(25), 7-9. Erişim adresi: https://www.mavi-nota.com/dergi/mavinotasayi25.pdf
  • Tebiş, C. (2004, Nisan). Musiki Muallim Mektebi’nden günümüze müzik öğretmeni yetiştirme programlarındaki yaylı çalgı öğretimine ilişkin sınama-ölçme-değerlendirme durumlarının incelenmesi. 1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Isparta. Erişim adresi: https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved= 2ahUKEwiu 3ImWqcTnAhWpxMQBHUR7DjoQFjAAegQIAhAC&url=http%3A%2F%2Fwww.muzikegitimcileri.net%2Fbilimsel%2Fbildiri%2FC-Tebis_3.pdf&usg=AOvVaw0M7Tfge5kdTM5hTtdEh7aS
  • Yanık, N. (2012). Domenico Dragonetti la majör kontrabas konçertosunun incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 331024).
  • Yazıcıoğlu, S. (2006). Kontrbasın yapısı ve tarihsel gelişimi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 191972).

Mesleki Müzik Eğitimi Kurumlarındaki Kontrbas Eğitiminin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: Müzik Özel Sayısı, 374 - 389, 25.03.2020
https://doi.org/10.32547/ataunigsed.684304

Öz

Bu araştırma Türkiye’de Mesleki Müzik Eğitimi kurumlarında verilen kontrbas eğitimini inceleyerek, kontrbas eğitiminde kullanılan icra tekniklerini, metot, etüt, eser ve egzersizleri ve bunların eğitim süreci içerisindeki öğretilme aşamalarını saptamayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda araştırma, taşıdığı amaç, izlenen yöntem ve toplanan verilerin niteliği açısından durum tespitine yönelik betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’de Mesleki Müzik Eğitimi Kurumlarında görev yapan ve geri dönüş alınan 11 kontrbas eğitmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak için, araştırmanın temelini oluşturan kontrbas eğitimini inceleyerek öğretim sürecinde kullanılan metot, etüt ve eserleri belirlemeye; bu metot, etüt ve eserlerin öğretim süreci içerisinde hangi düzeylerde kullanıldığını tespit etmeye ve kontrbas eğitimcilerinin öğretim süreci içerisinde bellettikleri teknik ve yöntemleri ortaya koyarak durum tespiti yapmaya yönelik olarak güvenirliği sağlanan ve 30 sorudan oluşan bir anket geliştirilmiş ve çalışma grubuna uygulanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiş ve nicelleştirilerek yorumlanmıştır. Araştırmada, kontrbas eğitimine ilk ya da ortaokul çağında başlanması gerektiği; öğrencide en çok anatomik yapının uygunluğuna dikkat edildiği; verilen eğitimde daha çok Alman yay stilinin tercih edildiği; dersin başlangıç aşamasında daha çok teorik bilgi ve yay çalışmalarının tercih edildiği; tercih edilen sol el konumlandırmasının “1-2-34” şeklinde olduğu ve ilk öğretilen pozisyonun “yarım pozisyon” olduğu; sol el çalışmalarına sol telinde başlandığı ve sol-re-la-mi tel sıralamasının takip edildiği; sıklıkla ilk olarak öğretilen gamın Fa Majör/Minör olduğu; Legato ve Detache yay tekniğinin başlangıç seviyesinde verildiği, diğer yay tekniklerinin ise daha ileri seviyelerde öğretildiği; süsleme tekniklerinin başlangıç düzeyinde değil ileri düzeylerde öğretildiği ve karşılaşılan en önemli zorluğun sol el konum zorlukları olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmada, ağırlıklı olarak kullanılan metot, etüt ve egzersizlerin Nanny, Simandl, Montag ve Gadzinsky olduğu ve öğretilen eserlerin öğrenci seviyesine göre belirlendiği tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • Agoşyan, A. A. (2005). Kontrbas tekniğinde Alman ve Fransız tekniklerinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 214081).
  • Agoşyan, A.A. (2010). Kontrbasın icrasında yeni sol el teknikleri (Sanatta Yeterlik Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 264976).
  • Akkor, H. Ö. (2009). Konservatuvarlarda verilmekte olan kontrbas eğitiminde çağdaş Türk kontrbas müziği eserlerinin yeri ve değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 229281).
  • Akyel, U. R. (2012). Kontrbas tutuş ve çalım tekniklerinin ses üzerindeki etkileri (Sanatta Yeterlik Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 328528).
  • Artut, K. (2013). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Atalay, E. G. (2002). Kontrbasın tarihsel gelişiminde Giovanni Bottesini (Sanatta Yeterlik Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 117215).
  • Babahan, A. (2011). Giovanni Bottesini’nin si minör kontrabas konçertosunun teknik ve yorum açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 300368).
  • Bilen, S. (1995). İşbirlikli öğrenmenin müzik öğretimi ve güdüsel süreçler üzerindeki etkileri (Doktora Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 41285).
  • Can, S. (2015). 18. ve 19. yüzyılda kontrabasın İtalya, Almanya ve Avusturya'daki sanatsal gelişiminin tarihsel açıdan incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 418092).
  • Çelenk, K. (2010). Keman öğretiminde vibrato becerisinin geliştirilmesine yönelik deneysel bir çalışma (Gazi Üniversitesi örneği) (Doktora Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 279634).
  • Çevirme, C. (2014). Paul Hindemith kontrbas sonatının analizi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 391529).
  • Denson, J. (2010). Melodic and Chordal Applications for Harmonics on the Double Bass: A Study of Techniques, Chords and Compositions (Doktora Tezi). University of California Musical Arts in Contemporary Musical Performance. Erişim adresi: https://escholarship.org/uc/item/3xd774xh
  • Dökmeci, S. C. (2012). Solo kontrbasın gelişim süreci (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 342263).
  • Eryılmaz, U. (2012). Viyana klasik döneminde kontrbas çalgısının yeri (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 314226).
  • Fox, D. J. (1969). The research process in education. New York: Holt, Reinhart & Winston.
  • Gezen, G. (2011). Orkestranın evrim sürecinde kontrbasın işlevsel gelişimi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 289471).
  • Günay, E., & Uçan, A. (1975). Keman 1633 MEB mektupla yükseköğretim eğitim enstitüleri müzik bölümü. Ankara: MEB Mektupla Öğretim Merkezi
  • Hürsever, V. (2014). Cumhuriyet dönemi sonrası Türk müziği kontrabas icracıları (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 363265).
  • Kale, M. (2014). Eğitimin bilimine giriş. E. Karip (Ed.), Eğitimin temel kavramları (s. 2-19) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
  • Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Klotman, R. H. (2000). Why strings?. Music Educators Journal, 87(3), 44-45. doi: https://doi.org/10.2307/33996 63
  • Kömürcü, İ. (2004) Kontrbas dersi uygulamalarının hedefler düzeyinde incelenmesi: Bir taslak önerisi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 145064).
  • Leavitt, T. (1997). The status of Contrabass Instruction at Selected Colleges and Universities in te United States of America (Doktora Tezi) Graduate School of The Ohio State University Musical Arts Departmant. Erişim adresi: https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=osu1283175968&disposition=inline
  • Lin, N. (1976). Foundations of social research. USA: McGraw-Hill.
  • Okcebe, T. (2008). Kontrbas repertuvarında uyarlamaların yeri ve önemi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 262200).
  • Över, G. (2013). Edouard Nanny kontrbas etüt kitabının tekniksel analizi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 328863).
  • Özdamar, K. (2002 ). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi
  • Özlü, H. (2006). Solo kontrbasın öncüsü Domenico Carlo Maria Dragonetti (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 191897).
  • Ramirez-Castilla, J. (2007). Musical Borrowings in the music for double bass by Giovanni Bottesini: A reconsideration beyond the operatic paraphrases (Doktora Tezi). The Fraduate School of the University of Cincinnati Performance Studies Division of the College-Conservatory of Music. Erişim adresi: https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=ucin1195971962&disposition=attachment
  • Saraç, G. (2003). Öğrenme kuramlarına göre bir yaylı çalgı olarak viyolonsel eğitimi ve viyolonsel öğretim programı süreci. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11, 25-37. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/217136
  • Selçuk Köse, D. (2005). Türkiye’de Anadolu Güzel Sanatlar Liselerindeki kontrbas eğitiminin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 159441).
  • Sencer, M., & Sencer, Y. (1978). Toplumsal araştırmalarda yöntembilim. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını.
  • Soydan, S. (2011). Domenico Carlo Maria Dragonetti’nin la majör kontrbas konçertosunun formal analiz ve icra açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 320522).
  • Şele, İ. G. (2014). Carl Ditters Von Dıttersdorf’un 2 no.’lu mi majör kontrabas konçertosu (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 370621).
  • Tanrıverdi, A. (1997). Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinin müzik bölümlerinde uygulanan çalgı eğitimi ve viyolanın çalgı eğitimi içerisindeki yeri. Mavi Nota Müzik ve Sanat Dergisi, 5(25), 7-9. Erişim adresi: https://www.mavi-nota.com/dergi/mavinotasayi25.pdf
  • Tebiş, C. (2004, Nisan). Musiki Muallim Mektebi’nden günümüze müzik öğretmeni yetiştirme programlarındaki yaylı çalgı öğretimine ilişkin sınama-ölçme-değerlendirme durumlarının incelenmesi. 1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Isparta. Erişim adresi: https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved= 2ahUKEwiu 3ImWqcTnAhWpxMQBHUR7DjoQFjAAegQIAhAC&url=http%3A%2F%2Fwww.muzikegitimcileri.net%2Fbilimsel%2Fbildiri%2FC-Tebis_3.pdf&usg=AOvVaw0M7Tfge5kdTM5hTtdEh7aS
  • Yanık, N. (2012). Domenico Dragonetti la majör kontrabas konçertosunun incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 331024).
  • Yazıcıoğlu, S. (2006). Kontrbasın yapısı ve tarihsel gelişimi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 191972).
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Bahar Özşen Bu kişi benim 0000-0002-1457-1862

Koray Çelenk 0000-0002-0580-2489

Yayımlanma Tarihi 25 Mart 2020
Gönderilme Tarihi 30 Aralık 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 26 Sayı: Müzik Özel Sayısı

Kaynak Göster

APA Özşen, B., & Çelenk, K. (2020). Mesleki Müzik Eğitimi Kurumlarındaki Kontrbas Eğitiminin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 26(Müzik Özel Sayısı), 374-389. https://doi.org/10.32547/ataunigsed.684304

Etik kurallarla ilgili maddelerin uygulanması konusunda etik kurul izni gerektiren çalışmalar için izinlerin alınıp, izinle ilgili bilgilere makalede yer verilmesi hususu kriterlere eklenmiştir. Bu doğrultuda dergimize gönderilen ve aşağıda belirtilen koşullara uyan makaleler için Etik Kurul İzni alınması gerekmektedir.
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar.
Ayrıca;
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.