YEDİNCİ SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI SORULARININ YENİLENMİŞ BLOOM TAKSONOMİSİ BAKIMINDAN ANALİZİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Sayı: 35, 223 - 233, 31.12.2017

Çağrı Güven Abdullah Aydın

Öz

Çalışmanın amacı; 2004 yılı eğitim programı reformu
kapsamında hazırlanan 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı sorularının
Yenilenmiş Bloom Taksonomisi'ne [YBT] göre incelenmesidir. Programda öneri
niteliğinde etkinliklerde yer alan 185 soru YBT'ye göre analiz edilmiştir. Çalışma
nitel araştırma yaklaşımı kapsamında doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır.
Soruların bilişsel süreç boyutundaki basamaklarının tespiti için YBT'nin
ölçütleri dikkate alınmıştır. Elde edilen analizler sonucunda soruların
basamaklara göre dağılım oranları; hatırlama % 24,32, anlama %40, uygulama
%6,49, çözümleme % 25,95, değerlendirme %1,62 ve yaratma % 1,62 bulunduğu tespit
edilmiştir. Bu bulgular, programda yer alan soruların %70,81'inin alt düzey,
%29,19'unun ise üst düzey bilişsel süreç basamaklarını ölçmeye yönelik olarak
hazırlandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yenilenmiş bloom taksonomisi, öğretim programı, sorular

Kaynakça

• Anderson, L. W. (2005). Objectives, evaluation, and the improvement of education. Studies in Education Evaluation, 31, 102–113.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J. ve Wittrock, M. C. (2001). Öğrenme Öğretim ve Değerlendirme İle İlgili Bir Sınıflama-Bloom'un Eğitimin Hedefleri İle İlgili Sınıflamasının Güncelleştirilmiş Biçimi (1. Baskı). (Çev. Özçelik, D. A.). Ankara: Pegem Akademi.
• Arthur Schopenhauer, Türkçesi Göksu Birol (2016). Toplu Eserler Cilt – 1. Ankara: Yosun Yayınları, Sayfa: 176.
• Ayvacı, H. ve Şahin, Ç. (2009). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Ders Sürecinde ve Yazılı Sınavlarda Sordukları Soruların Bilişsel Seviyelerinin Karşılaştırılması. Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII (2), 441-455.
• Aydın, N., Yılmaz, A. (2010). Yapılandırıcı yaklaşımın öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 57-68.
• Baysen, E. (2006). Öğretmenlerin Sınıfta Sordukları Sorular İle Öğrencilerin Bu Sorulara Verdikleri Cevapların Düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 21-28.
• Büyükalan F. S. (2004). Öğretmenler İçin Soru Sorma Sanatı (1. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd, Şti.
• Çakıcı, Y., Ürek, H. ve Dinçer, E. O. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Soru Oluşturma Becerilerinin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 43-68.
• Çepni, S., Ayvacı, H. ve Keleş, E. (2001, Eylül). Okullarda ve Lise Giriş Sınavlarında Sorulan Fen Bilgisi Sorularının Bloom Taksonomisine Gore Karşılaştırılması. Yeni Bin Yılın Başında Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 144-150). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Çimer, A. (2007). Effective teaching in science: A Review of literature. Journal of Turkish Science Education, 4(1), 20-44.
• Doğanay, A. ve Ünal, F. (2006). Eleştirel Düşünmenin Öğretimi (Edit. A. Şimşek). İçerik Türlerine Dayalı Öğretim. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Güven, Ç., ve Aydın, A. (2017). 8. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programı’nda bulunan soruların Yenilenmiş bloom taksonomisi’nin bilişsel süreç boyutuna göre incelenmesi. Türkiye Kimya Derneği Dergisi, Kısım C: Kimya Eğitimi,2(1), 87–104.
• Gökler, Z. (2012). İlköğretim İngilizce Dersi Hedefleri Kazanımları SBS Soruları ve Yazılı Sınav Sorularının Yeni Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kadayıfçı, K.G. (2007). Liselerde ve ÖSS Sorularında Sorulan Kimya Sorularının Programa Uygunluğunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Karamustafaoğlu, S., Sevim, S., Karamustafaoğlu, O. ve Çepni, S. (2003). Analysis of Turkish High-School Chemistry-Examination Questions According to Bloom’s Taxonomy. Chemistry Education: Research and Practice, 4(1), 25-30. http://www. voi.gr/cerp/2003.February/pdf/05Karamustafaoğlu.pdf adresinden erişilmiştir (15 Mart 2014).
• Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2001). Fen Eğitiminde Proje Tabanllı Öğrenme Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20: 193-200.
• Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom's taxonomy: An overview. Theory into practice, 41(4), 212-218.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd Edition). California: SAGE Publications
• Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2006). İlköğretim 6.7.8. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. http://ttkb.meb.gov.tr/ program2.aspx, adresinden erişilmiştir (01 Temmuz 2014).
• Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2017). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ ProgramDetay. aspx?, PID=143 adresinden erişilmiştir (17 Eylül 2017).
• Özbay, M. (2010). Türkçe Öğretimi Yazıları. Ankara: Öncü Kitap.
• Özden, Y. (2009). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Gazi Kitapevi. Sönmez, V. (2007). Program Geliştirmede Öğretmen Elkitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şeker, H. (2010). Bloom’un Taksonomisinden, Bilişsel Süreç Boyutlarının Sınıflandırmasına Doğru Revize Edilen Taksonomi Üzerine. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 03 (39), 1-9.
• Tüzel, S., Yılmaz, E. ve Bal, M. (2013). Türkçe Öğretmen Adaylarının Metin İşleme Sürecine Yönelik Hazırladıkları Soruların Revize Edilmiş Bloom Taksonomisi Doğrultusunda İncelenmesi. The journal of Academıc Social Science Studies, 6(8).
• Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
• Zorluoğlu, S., Şahintürk, A. ve Bağrıyanık, K. (2017). 2013 Yılı Fen Bilimleri Öğretim Programı Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi ve Değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (1), 1-15.