ÜNİVERSİTE TERCİHİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İKİLİ KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2018, Sayı: 37, 128 - 156, 27.12.2018

Yasemin Kuzu Sadik Yüksel Sıvacı , Okan Kuzu

Öz

Bu çalışmada 12. sınıf öğrencilerinin üniversite
tercihini etkileyen faktörler okul türüne, ailenin gelir düzeyine, anne ve
babalarının çalışıp çalışmamasına göre incelenmiştir. Nicel araştırma
niteliğinde olan bu çalışmada, ilgili literatür taranıp, uzman ve öğrenci
görüşleri alınarak “Üniversitenin eğitim kalitesi”, “Ailemin isteği”,
“Üniversite şehrinin sosyal ve fiziksel olanakları”, “Aile veya arkadaş çevresi
ile aynı veya yakın ilde olması”, “Puan sıralamasındaki yeri”, “Üniversitenin
saygınlığı”, “Rehber uzmanın yönlendirmesi” ve “ Üniversitenin sosyal ve
fiziksel imkânları” şeklinde üniversite tercihini etkileyen toplam sekiz faktör
belirlenmiştir. Bu faktörler ikili karşılaştırma yöntemlerinden yargı
yaklaşımına dayalı yöntem ile ölçeklenmiş ve 2017-2018 eğitim-öğretim yılında çeşitli
devlet okullarının 12. sınıfında öğrenim görmekte olan 417 lise öğrencisine
uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, III. ve V. hal modelleri kullanılmış
ve hesaplamalar Excel programı ile yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, “Üniversitenin
eğitim kalitesi” her değişken için en önemli faktör olarak bulunmuştur. En
önemsiz faktörler ise değişkenlere göre farklılık göstermiş ve “Ailemin
isteği”, “Rehber uzmanının yönlendirmesi” ve “Aile veya arkadaş çevresi ile
aynı veya yakın ilde olması” faktörleri en önemsiz faktörler arasında yer almıştır. 

Anahtar Kelimeler

İkili karşılaştırma, ölçekleme, üniversite tercihi

PAIRED COMPARISON OF FACTORS AFFECTING UNIVERSITY PREFERENCE

Öz

In this study, factors affecting the university
preference of 12^th grade students were examined according to the
type of the high school, the income level of the family and whether or not they
work. In this quantitative study, eight factors were determined by reviewing
the literature and by taking opinions of the experts and students: “Educational
quality of the university”, “Family request”, “Social and physical facilities
in the city of the university”, “being in the same as, or closer to, the city
where their family, or group of friends live”, “Place in the university
ranking”, “Reputation of the university”, “Guidance by a counselor” and “Social
and physical facilities of the university”. These factors were scaled by the method of judicial
approach from the paired comparison methods and applied to 417 students in the
12^th grade of various high schools in Turkey during 2017-2018
academic years. In the analysis of the data, Case III. and Case V models were
used and calculations were done with Excel program. According to the results
obtained, "Educational quality of the university" was found to be the
most important factor in all variables. The least insignificant factors differed
according to the variables and factors such as "Family request,"
"Guidance by a counselor" and "Being in the same as, or closer
to, the city where their family, or group of friends live" were among the
least insignificant factors.

Anahtar Kelimeler

Paired comparison, scaling, university preference

Kaynakça

• Anıl, D., Taymur, M. Ö., Öztemür, B. (2017). 12. sınıf öğrencilerinin üniversite tercihlerinde etkili olduğu düşünülen faktörlerin ikili karşılaştırma yöntemiyle ölçeklenmesi, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 75-85.
• Akar, C. (2012). Üniversite seçimini etkileyen faktörler: İktisadi ve idari bilimler öğrencileri üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), 97-120.
• Briggs, S. and Wilson, A. (2007). “Which university? A study of the influence of cost and information factors on Scottish undergraduate choice.” Journal of Higher Education Policy and Management, 29(1), 57-72
• Cerit,Y., Yıldız, K ve Akgün, N. (2007). Üniversite seçiminde etkili olan faktörlere ilişkin eğitim fakültesi öğrencilerinin görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, Sayı, 35(173), 314-330.
• Çiftçi, G. E., Bülbül, S. F., Muluk, N. B., Duyan, G. Ç., ve Yılmaz, A. (2011). Sağlık bilimleri fakültesini tercih eden öğrencilerin, üniversite ve meslek tercihlerinde etkili olan faktörler (Kırıkkale Üniversitesi örneği). Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 22(3), 151-160.
• Erdoğan İ. (2006). Cağdaş eğitim sistemleri. 6. Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Eşlik, M. (8 Ocak 2013). Ergenlik dönemi psikolojisi. Bizim Elbistan, <http://www.bizimelbistan.com/yazar.asp?yaziID=15152> (2018, Nisan 23).
• Fine, M. (1986). Why urban adolescents drop into and out of public school. Teachers College Record, 87(3), 393-409
• Goodenow, C., and Grady, K. E. (1993). The relationship of school belonging and friend's values to academic motivation among urban adolescent students. Journal of Experimental Education, 62(1), 60-71.
• Guilford, J. P. (1954). Psychometrics methods. New York, NY, US: McGraw-Hill Book Co.
• Gültekin, S. (5 Temmuz 2017). Okul türlerinin değerlendirmesi. Vatan, <http://www.gazetevatan.com/sadik-gultekin-1081954-yazar-yazisi-okul-turlerinin-degerlendirmesi/> (2018, Nisan 23)
• Joseph, M. and Joseph, B. (2000). Indonesian students’ perceptions of choice criteria in the selection of a tertiary institution: Strategic implications. International Journal of Educational Management, 14(1), 40-44.
• Karaca, D. T. (2018). Ergenlik dönemi ve ergenle iletişim. <http://www.cocukpsikiyatrisiizmir.com/tr/icerik/54/ergenlik-donemi-ve-ergenle-iletisim> (2018, Nisan 23).
• Kuzgun Y. (2000). Meslek danışmanlığı: Kuramlar ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kuzgun, Y. (2014). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. 6. Basım, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lin, L. (1997). What are the student education and educational related needs?. Marketing and Research Today, 25(3), 199-212.
• Mengi, Z. (23 Nisan 2018). Üniversiteli olmak klişeleri ve doğruları. <http://www.kigem.com/universiteli-olmak-kliseleri-ve-dogrulari.html> (2018, Nisan 23).
• Ming, J. S. K. (2010). “Instutional factors influencing students’ college choice decision in Malaysia: A conceptual framework”. International Journal of Business and Social Science, 1(3), 53-58.
• Moogan, Y. J. and Baron, S. (2003). “An analysis of students characteristics within the student decision making process”. Journal of Further and Higher Education, 27(3), 271-287.
• Mourad, M. (2011). Role of brand related factors in influencing student’s choice in Higher Education (HE) market. International Journal of Management in Education, 5(2-3), 258-270.
• Owen, F. K., Kepir, D. D., Özdemir. S., Özlem. U, Yılmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin bölüm seçme nedenleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi., 8(3), 135-151.
• Sarıkaya,T. ve Khorshid, L. (2009). “Üniversite Öğrencilerinin Meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: üniversite öğrencilerinin meslek seçimi,” Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423
• Savickas, M. L. (1991). The meaning of work and love: career issues and interventions. The Career Development Quarterly, 39(4), 315-324.
• Scott, P. (2002). Küreselleşme ve üniversite: 21. yüzyılın önündeki meydan okumalar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(1), 193–208.
• Soutar, G. and Turner, J. (2002). Students’ preferences for university: a conjoint analysis, The International Journal of Educational Management, 16(1), 40-45.
• Thurstone, L. L. (1927). A law of comparative judgment. Psychological review, 34(4), 273.
• Torgerson, W. S. (1958). Theory and methods of scaling. New York: John Wiley & Sons.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (1992). Ölçekleme teknikleri. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, bireysel değerler ve meslek seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 18 (1), 93-103.
• Ünal, A. (27 Nisan 2016). Öğrencilerin gözünden üniversite. Genç Dergisi, <http://gencdergisi.com/11033-ogrencilerin-gozunden-universite.html> (2018, Nisan 23).
• Yakar, L., Odabaş, M., ve Gündeğer, C. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Üniversiteyi Seçme Nedenlerinin İkili Karşılaştırma Yöntemiyle Ölçeklenmesi (Hacettepe, Siirt ve Aksaray Üniversiteleri Örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(38), 189-200.
• YÖK, (3 Nisan 1991). Yükseköğretim kanunu <http://www.yok.gov.tr/documents/10279/29816/2547+say%C4%B1l%C4%B1%20Y%C3%BCksek%C3%B6%C4%9Fretim+Kanunu> (2018, Nisan 23).
• Yusof, M., Ahmad, S.N.B., Tajudin, M. and Ravindran, R. (2008). A study of factors influencing the selection of a higher education institution. UNITAR e-journal, 4(2), 27-40.