PEDAGOJİK FORMASYON SERTİFİKA PROGRAMINA KATILAN ÖĞRENCİLERİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARA İLİŞKİN MAKALELERİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: 44, 20 - 30, 31.03.2022

Dürdane Tor , Esra Sert

https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.815022

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de pedagojik formasyon sertifikası eğitimi alan öğrencilerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarına yönelik gerçekleştirilen çalışmaları incelemek ve sistematik bir derlemesini yapmak amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini Temmuz 2010 – Haziran 2020 yılları arasında yayımlanmış, Ulakbim veri tabanında araştırmacılar tarafından belirlenmiş ölçütler aracılığıyla taranılan ve tam metinlerine ulaşılabilen 35 makale oluşturmuştur. Veriler içerik analizi ile işlenmiştir. Elde edilen bulgular grafikler ve tablolar halinde sunulmuş ve 7 başlık altında toplanmıştır. Bunlar sırasıyla; çalışmaların yayımlandığı yıllar, konular, örneklemler, araştırma desenleri, kullanılan veri toplama araçları, analiz yöntemleri ve araştırma sonuçlarıdır. Sonuç olarak farklı üniversitelerde okuyan formasyon öğrencileriyle gerçekleştirilmelerine rağmen, özellikle veri toplama yöntemi ve analizi açısından birbirini tekrarlamış çalışmaların ortaya çıkmış olduğu söylenebilir. Ayrıca formasyon öğrencileriyle yapılan araştırmaların sonuçları, eğitim fakültesi öğrencileriyle yapılan araştırma sonuçları ile çoğunlukla örtüşmektedir. Bu nedenle daha derinlemesine inceleme yapma ve bilgi elde etme için, özellikle araştırma yöntem ve tekniği açısından, çalışmaların farklılaştırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Pedagojik formasyon, öğretmenlik mesleği, tutum, sistematik inceleme

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2017). Öğretmen adaylarının pedagojik yeterlik algıları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Turkish Journal of Education. 6(3), 113-128.
• Ajzen, I. (1989). Attitude structure and behavior. Pratkanis, A.R, Breckler, S.J. and Greenwald, A.G. (Eds.). In book: Attitude structure and function (p. 241-274). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Aksu, M., Demir, C.E., Daloglu, A., Yildirim, S. and Kiraz, E. (2010). Who are the future teachers in Turkey? Characteristics of entering student teachers. International Journal of Educational Development, 30(1), 91-101.
• Alkan, M.F. (2018). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. SDU International Journal of Educational Studies, 5(1), 13-21.
• Andronache, D., Bocoş, M., Bocoş, V. and Macri, C. (2014). Attitude towards teaching profession. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 142, 628-632.
• Arık, R. S., & Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayınlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Antalya.
• Atalmış, E.H. ve Köse, A. (2018). Türkiye’deki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: Bir meta-analiz çalışması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 393-413.
• Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
• Bağçeci, B., Yıldırım, İ., Kara, K. ve Keskinpalta, D. (2015). Pedagojik formasyon ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 307-324.
• Bakaç, E. ve Özen, R. (2017). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançları ile tutumları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1389-1404.
• Başbay, M., Ünver, G. ve Bümen, N.T. (2009). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: Boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 15(3), 345-366.
• Bullough, R.V. (2014). Methods for studying beliefs: Teacher writing, scenarious and metaphor analysis. Fives, H. and Gill, M.G. (Eds.). In book: International handbook of research on teachers’ beliefs (p. 150-169). New York: Routledge.
• Camadan, F. ve Duysak, A. (2010). Farklı programlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması: Rize Üniversitesi örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 30-42.
• Crossan, M.M. and Apaydin, M. (2010). A multi‐dimensional frame work of organizational innovation: A systematic review of the literature. Journal of Management Studies, 47(6), 1154-1191.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çeliköz, N. (2006). Bir meslek olarak öğretmenlik. Ç. Özdemir (Der.). Eğitim Bilimine Giriş içinde (ss. 311-355). Ekinoks yayınevi.
• Çermik, H., Doğan, B. ve Şahin, A. (2010). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 201-212.
• Çetinkaya, Z. (2009). Identifying Turkish pre-service teachers’ attitudes toward teaching profession. İlköğretim Online, 8(2), 298-305.
• Çevik, O. ve Yiğit, S. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin profillerinin belirlenmesi (Amasya Üniversitesi örneği). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(1), 89-106.
• Çifçi, M. ve Ersoy, M. (2019). Okulöncesi eğitimi alanındaki araştırmaların yönelimleri: Bir içerik analizi. Cumhuriyet International Journal of Education, 8(3), 862-886.
• Dart, B.C., Boulton-Lewis, G.M., Brownlee, J.M. and McCrindle, A.R. (1998). Change in knowledge of learning and teaching through journal writing. Research Papers in Education, 13(3), 291-318.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Doğan, H. ve Tok, T.N. (2018). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayınlanan makalelerin incelenmesi: Eğitim ve Bilim Dergisi örneği. Curr Res Educ, 4(2), 94-109.
• Dündar, Ş. (2014). Reasons for choosing the teaching profession and beliefs about teaching: A study with elementary school teacher candidates. College Student Journal, 48(3), 445-460.
• Eraslan, L. ve Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427-438.
• Erdamar, G., Aytaç, T., Türk, N. and Arseven, Z. (2016). The effects of gender on attitudes of preservice teachers towards the teaching profession: A meta-analysis study. Universal Journal of Educational Research, 4(2), 445-456.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Eren, B., Çelik, M. ve Oğuz, A. (2014). Türkiye’de öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (42), 359-370.
• Evans, J. and Benefield, P. (2001) Systematic reviews of educational research: Does the medical model fit? British Educational Research Journal, 27(5), 527–541.
• Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye’deki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 443-460.
• Holt-Reynolds, D. (1992). Personal history-based beliefs as relevant prior knowledge in course work. American Educational Research Journal, 29, 325-349.
• Joram, E. and Gabriele, A.J. (1998). Preservice teachers’ prior beliefs: Transforming obstacles into opportunities. Teaching and Teacher Education, 14(2), 175-191.
• Kagan, D.M. (1992). Implications of research on teacher belief. Educational Psychologist, 27(1), 65-90. Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni İnsan ve İnsanlar. Evrim Yayınları
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kaya, A. ve Büyükkasap, E. (2005). Fizik öğretmenliği programı öğrencilerinin profilleri, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve endişeleri: Erzurum örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 367-380.
• Köse, A. (2017). Pedagojik formasyon eğitiminde görevli akademisyenlere göre pedagojik formasyon uygulaması: Sorunlar, çözüm önerileri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 709-732.
• Lonka, K., Joram, E. and Bryson, M. (1996). Conceptions of learning and knowledge: Does training make a difference?. Contemporary Educational Psychology, 21(3), 240-260.
• Nalçacı, A. ve Sökmen, Y. (2016). Öğretmen adaylarının mesleği tercih nedenleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(3), 717-727.
• Oral, B., Dokumacı-Sütçü, N. ve Yazar, T. (2019). Türkiye’de öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile ilgili yapılan makalelerin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2019 Özel Sayı, 41-46.
• Pajares, M.F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-333.
• Parlar, H. ve Cansoy, R. (2016). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bir yordayıcısı olarak bireysel değerler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 44, 125-141.
• Sağlam, A.Ç. (2008). Müzik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-69.
• Sever, D., Aktaş, B., Şahin, S., ve Tunca, N. (2015). Pedagojik formasyon sertifika programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine başladıklarında karşılaşabileceklerini düşündükleri sorunlar. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 1-23.
• Schunk, D.H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26, 207-231.
• Schraw, G. and Olafson, L. (2014). Assessing teachers’ beliefs. Fives, H. and Gill, M.G. (Eds.). In book: International handbook of research on teachers’ beliefs (p. 87-105). New York: Routledge.
• Şendağ, S. ve Gedik, N. (2015). Yükseköğretim dönüşümünün eşiğinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme sorunları: Bir model önerisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 70-91.
• Şenel, H. G., Demir, İ., Sertelin, Ç., Kılıçaslan, A., ve Köksal, A. (2004). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Eğitim Araştırmaları, 15, 99-109.
• Tranfield, D., Denyer, D. and Smart, P. (2003). Towards a methodology for developing evidence-informed management knowledge by means of systematic review. British Journal of Management, 14(3), 207–222.
• Uyanık, G. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Boylamsal bir araştırma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2017(8), 185-195.
• Üstün, A., Doğan-Kılıç, E. ve Erdem, T. (2013). Eğitim fakültesi ve formasyon eğitimi alan fen-edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, (15), 25-32.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (45), 109-127.
• Yalçın, O.M. ve Özgen, B. (2017). Okul öncesi öğretmenliği bölümü öğrencilerinin mesleğe yönelik tutumlarının ve öz güven düzeylerinin incelenmesi (KKTC). Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 63-80.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, İ. ve Vural, Ö.F. (2014). Türkiye’de öğretmen yetiştirme ve pedagojik formasyon sorunu. Journal of Teacher Education and Educators, 3(1), 73-90.
• Yıldız, M., Efek, E. ve Özbar, N. (2020). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(49), 49-58.