Neksus: Taş Devri’nden Yapay Zekâya Bilgi Ağlarının Kısa Tarihi (Kitap Tanıtımı)

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 4, 1014 - 1034

Aytaç Çağlar

https://doi.org/10.46868/atdd.2025.983

Öz

Bu çalışma, Yuval Noah Harari’nin Neksus: Taş Devri’nden Yapay Zekâya Bilgi Ağlarının Kısa Tarihi adlı eserini değerlendirmektedir. Eserde bilgi, iktidar, yapay zekâ ve insan doğası ekseninde şekillenen tematik yapı incelenmiş; dijital çağda bilginin dönüşümü ile bunun toplumsal ve politik etkileri ele alınmıştır. Çalışmanın amacı, eserin epistemolojik derinliğini akademik bir perspektifle ortaya koymak ve dijital çağdaki bilgi krizine yönelik katkılarını analiz etmektir. Bu çalışmada temel sorun, Harari’nin bilgi-bilgelik ayrımı ve yapay zekânın insan iradesine etkileri hakkındaki görüşlerinin analiz edilmesidir.
Harari, eserin giriş bölümünde insanlığın bilgi çağının zirvesinde yer almasına rağmen bilgelikten uzak bir konumda bulunduğunu ileri sürmektedir. Homo sapiens türünün tarih boyunca önemli keşifler yaptığı, imparatorluklar kurduğu ve gelişmiş teknolojik araçlar ürettiği belirtilirken, bu gücün her zaman olumlu sonuçlar doğurmadığı vurgulanmaktadır. Günümüzde insanlık, sahip olduğu geniş bilgi ve teknoloji birikimine rağmen ekolojik felaketler, toplumsal bölünmeler ve yapay zekâ sistemlerinin oluşturduğu tehditlerle karşı karşıya bulunmaktadır. Bu bölüm, insanlığın bilgi ile ilişkisine dair temel varsayımları sorgulayan bir perspektif sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yuval Noah Harari , Neksus: Taş Devri’nden Yapay Zekâya Bilgi Ağlarının Kısa Tarihi , Kitap

Nexus: A Brief History of Information Networks from the Stone Age to AI (Book Review)

Öz

This study examines Yuval Noah Harari’s work Nexus: A Brief History of Information Networks from the Stone Age to AI. The book’s thematic structure—shaped around knowledge, power, artificial intelligence, and human nature—is analyzed with a particular focus on the transformation of knowledge in the digital age and its social and political implications. The purpose of this study is to reveal the epistemological depth of the work from an academic perspective and to assess its contributions to understanding the knowledge crisis of the digital era. The central issue addressed is the analysis of Harari’s views on the distinction between knowledge and wisdom, as well as the impact of artificial intelligence on human agency. In the introduction, Harari argues that although humanity stands at the pinnacle of the information age, it remains distant from wisdom. He highlights that while Homo sapiens has made significant discoveries, founded empires, and developed advanced technological tools throughout history, these powers have not always led to positive outcomes. Today, despite its vast accumulation of knowledge and technological capacity, humanity faces ecological catastrophes, social fragmentation, and the threats posed by artificial intelligence systems. This section offers a perspective that critically interrogates the fundamental assumptions underlying humanity’s relationship with knowledge.

Anahtar Kelimeler

Yuval Noah Harar , Nexus: A Brief History of Information Networks from the Stone Age to AI , Book