Üniversiteli Sporcu Öğrencilerin Beslenme Destek Ürünleri Kullanım Durumu

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 5 - 14, 30.03.2020

Serap Andaç Öztürk , İndrani Kalkan , Ceyda Durmaz , Merve Pehlivan , Gökçen Özüpek , Zeynep Damla Bakmaz

Öz

Amaç: Sporcular yüksek performansa ulaşmak amacı ile baskı altındadırlar, bu nedenle
performanslarını maksimize edebileceğine ve müsabakalarda kendilerine yardımcı olabileceğine
inandıkları için besin takviyesi kullanımına yönelmektedirler. Bu çalışma İstanbul Aydın
Üniversitesi öğrencisi olan profesyonel sporcuların beslenme alışkanlıkları ve besin takviyesi
kullanım oranlarının araştırılması amacıyla yürütülmüştür.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma 2017-2018 akademik yılında çeşitli branşlarda oynayan 23 erkek,
22 kadın olmak üzere toplam 45 sporcu üzerinde yürütülmüştür. Sporculara mevcut literatür göz
önüne alınarak araştırmacılar tarafından geliştirilen demografik özellikler, besin destek ürünü
kullanımı ile ilgili sorulardan oluşan anket uygulanmıştır.
Bulgular: Mevcut çalışmada sporcuların; %55.6’sının günde 3 ana öğün, %44.4’ünün günde
2 ara öğün yaptığı görülmektedir. Sporcuların %82.2’sinin öğün atladıkları tespit edilmiştir.
Öğle yemeği %44.4 ile en çok atlanılan öğün olup, %30.6 ile kahvaltı öğünü bunu takip
etmektedir. Ara öğün tercihi olarak kahve ve çikolata tüketiminin çok daha fazla olduğu meyve
ve kuruyemiş tercihinin ise düşük olduğu görülmektedir. Sporcuların %71.1’inin besin destek
ürünü kullanmadığı, %28.9’unun ise besin destek ürünü kullandığı görülmektedir. En fazla
kullanılan besin destek ürünleri aminoasit, karbonhidrat barları, sporcu içeceği, kreatin, kafein,
vitamin ve kilo aldırıcı tozlardır. Genel olarak sporcuların %30.8’inin güçlü olmak, %30.8’i ise
performanslarını arttırmak için besin destek ürünlerinin kullanmaktadır.
Sonuç: Neredeyse tüm sporcular spor kariyerlerinin bir döneminde besin takviyesi
kullanmaktadır ve takviye kullanımını genellikle antrenör tarafından şekillendirilmektedir. Genç
sporculara performans artışı için dengeli bir beslenme programının yeterli olduğu eğitimlerle ve
uygulamalarla aktarılarak, gereksiz besin destek ürünü kullanımının önüne geçilmesi yararlı
olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sporcu, Besin destek ürünü, Beslenme

Kaynakça

• 1. Parnell JA, Wiens K, Erdman KA. Evaluation of congruence among dietary supplement use and motivation for supplementation in young, Canadian athletes. Journal of the International Society of Sports Nutrition 2015; 12:49. 2. Tawfik S, Koofy NE, Moawad EMI. Patterns of nutrition and dietary supplements use in young Egyptian athletes: A community-based crosssectional survey. Plos One 2016; 11(8): e0161252. 3. Salgado JVV, Lollo PCB, Farfan JA et al. Dietary supplement usage and motivation in Brazilian road runners. Journal of the International Society of Sports Nutrition 2014; 11:41. 4. Aljaloud SO, İbrahim SA. Use of dietary supplements among professional athletes in Saudi Arabia. Journal of Nutrition and Metabolism 2013; 1-7. 5. Dascombe BJ, Karunaratna M, Cartoon J et al. Nutritional supplementation habits and perceptions of elite athletes within a state-based sporting institute. J Sci Med Sport 2010; 13(2):274-80. 6. Knapik JJ, Steelman RA, Hoedebecke SS et al. Prevalence of dietary supplement use by athletes: Systematic review and meta-analysis. Sports Medicine 2016; 46(1):103-123. 7. Solheim SA, Nordsborg NB, Ritz C et al. Use of nutritional supplements by Danish elite athletes and fitness customers. Scand J Med Sci Sports 2017; 27(8):801-808. 8. Sato A, Kamei A, Kamihigashi E et al. Use of supplements by Japanese elite athletes for the 2012 olympic games in London. Clinical Journal of Sport Medicine 2015; 25(3):260–269. 9. Lieberman HR, Marriott BP, Williams C et al. Patterns of dietary supplement use among college students. Clinical Nutrition 2015; 34(5):976-85. 10. Hull MV, Jagim AR, Oliver JM et al. Gender diffrences and access to a sports dietitian inflence dietary habits of collegiate athletes. Journal of the International Society of Sports Nutrition 2016; 13:38. 11. Argan M, Köse H. Sporcu Besin Desteklerine (Sports Supplements) Yönelik Tutum Faktörleri: Fitness Merkezi Katılımcıları Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe J. of Sport Sciences 2009; 20(4):152-164. 12. Yarar H, Gökdemir K, Eroğlu H et al. Elit Seviyedeki Sporcuların Beslenme Bilgi Ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi 2011;13(3):368-371. 13. Özdoğan Y, Karataş E, Uçar A. Vücut Geliştirme Sporu Yapan Erkeklerin Beslenme Alışkanlıkları Ve Ergojenik Besin Destekleri Kullanma Durumları. ACU Sağlık Bil Derg 2018; 9(4):378-384. 14. İnce B. Profesyonel Basketbolcularda Beslenme Alışkanlıkları Ve Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi (Uzmanlık Tezi). İstanbul, Haliç Üniversitesi, 2017. 15. Duman EU. 10-18 Yaş Grubu Yüzücülerin Beslenme Bilgi Düzeyleri İle Bazı Parametrelerin İlişkisinin Saptanması (Uzmanlık Tezi). İstanbul, Haliç Üniversitesi, 2011. 16. Saygın Ö, Göral K, Gelen E. Amatör ve Profesyonel Futbolcuların Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009; 6(2). 17. Garthe I, Maughan RJ. Athletes and supplements: Prevalence and perspectives. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism 2018; 28(2):126-138. 18. Wardenaar FC, Ceelen IJ, Van Dijk JW et al. Nutritional supplement use by Dutch elite and subelite athletes: Does receiving dietary counseling make a diffrence? International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism 2017; 27(1):32- 42. 19. Frączek B, Warzecha M, Tyrała F et al. Prevalence of the use of effctive ergogenic aids among professional athletes. Rocz Panstw Zakl Hig 2016; 67(3):271-278. 20. Colls Garrido C, Gómez-Urquiza JL, CañadasDe la Fuente GA et al. Use, effcts, and knowledge of the nutritional supplements for the sport in university students. Nutricion Hospitalaria 2015; 32(2):837-844. 21. Graham-Paulson TS, Perret C, Smith B et al. Nutritional supplement habits of athletes with an impairment and their sources of information. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism 2015; 25(4):387-95. 22. Whitehouse G, Lawlis T. Protein supplements and adolescent athletes: A pilot study investigating the risk knowledge, motivations and prevalence of use. Nutr Diet 2017; 74(5):509-515. 23. Denham BE. Athlete information sources about dietary supplements: A review of extant research. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism 2017; 27(4):325-334.