Bilinmeyene Yolculuk: Şırnak Kültür, İnanç ve Doğa Turizmi Rotaları

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 123 - 138, 29.02.2024

Sedat Çelik , Gökhan Kadırhan

https://doi.org/10.53353/atrss.1339499

Öz

Günümüzde turizm sektörüne duyulan ihtiyaç birçok yerin kendi değerlerini ortaya çıkarma arayışına neden olmuştur. Bu araştırma da böyle bir arayışın sonucudur. Şırnak sahip olduğu tarihsel birikimi, kültürel zenginliği ve doğal kaynakları ile henüz pek bilinmeyen bir yerdir. Bu araştırmada Şırnak’ta var olan tarihsel, kültürel ve doğal kaynakların belirlenmesi ve bunların turizm rotalarına dönüştürülerek turizm sektörünün gelişmesine katkı sunulması amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle literatür taraması ile Şırnak ilinin tarihsel arka planı incelenmiş daha sonra ilin tüm ilçelerinde geziler yapılarak kültür, inanç ve yürüyüş rotaları belirlenmiştir. Ziyaret edilen yerler fotoğraf, video ve drone ile kayıt altına alınmıştır. Rotaların haritalanmasında GPS, coğrafi bilgi sistemleri (Quantum GIS), Google Earth, Relive ve Openstreet Map uygulamaları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda dini, kültürel ve doğal değerlerin yer aldığı 10 tematik rota oluşturulmuştur. Bu rotaların 7'si yürüyüş rotası, 3'ü ise kültür ve inanç rotası olarak belirlemiştir. Çalışmanın sonunda sürdürülebilir bir turizmin geliştirilmesi için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültür, İnanç, Yürüyüş, Turizm Rotaları, Şırnak

Destekleyen Kurum

Şırnak Üniversitesi ve Dicle Kalkınma Ajansının destekleri ile hazırlanan Şırnak’ta Sürdürülebilir Turizm Çeşitlendirmesi: Kültür ve Turizm Rotaları” adlı projeden türetilmiştir. Bu araştırma Conference on Managing Tourism Across Continents (2022) kongresinde “Sustainable Thematic Routes in Şırnak” adı ile özet bildiri olarak sunulmuştur.

Journey into the Unknown: Şırnak Culture, Faith and Nature Tourism Routes

Öz

Nowadays, the tourism sector has not been able to bring out the natural values of many places. This research is the result of such a direction. Şırnak is an unknown place with its historical background, cultural richness and natural resources. The aim of this research is to determine the historical, cultural and natural resources of Şırnak and turn them into tourism routes. For this purpose, qualitative research method was used. First of all, the historical background of the city of Şırnak was examined with the literature review, then the cultural, religious and trekking tours of the city were determined. The places visited were recorded with photographs, videos and drones. GPS, geographic information systems (Quantum GIS), Google Earth, Relive and Openstreet Map applications were used for mapping the routes. As a result of the study, 10 thematic routes with religious, cultural and natural values were found. 7 of these routes are trekking routes, and 3 are cultural and faith routes. At the end of the work, recommendations were made for the development of sustainable tourism.

Anahtar Kelimeler

Culture, Faith, Trekking, Tourism Routes, Şırnak

Kaynakça

• Akın, T. & Gül, A. (2020). Isparta-Atabey Yöresinin ekoturizm potansiyeli ve turizm rotalarının belirlenmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 5(2), 221-240.
• Alkan, A. (2018). Alternatif bir turizm rotası: Kurtalan ekspresi (An alternative tourism route: Kurtalan express). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 6(4), 1016-1038.
• Barrena, E., Laporte, G., Ortega, F.A. & Pozo, M.A. (2016). Planning ecotourism routes in nature parks. 190), NY: Springer.
• Briedenhann, J. & Wickens, E. (2004). Tourism routes as a tool for the economic development of rural areas-vibrant hope or impossible dream? Tourism Management, 25(1), 71–79.
• Bruwer, J. (2003). South African wine routes: Some perspectives on the wine tourism ındustry’s structural dimensions and wine tourism product, Tourism Management, 24 (4), 423-435.
• Cartan, G. & Carson, D. (2009). Local engagement in economic development and industrial collaboration around Australia's Gunbarrel highway. Tourism Geographies, 11(2), 169-186.. Cenamor, I., de la Rosa, T., Núñez, S., ve Borrajo, D. (2017). Planning for tourism routes using social networks. Expert Systems with Applications, 69, 1-9. COE, (1954). Council of Europe, European Cultural Convention: Paris, Erişim Adresi (19.07.2023): https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/rms/090000168006457e
• Csapo, J. & Berki, M. (2008). Existing and future tourism potential and the geographical basis of thematic routes in south Transdanubia, Hungary. In International Conference of Territorial Intelligence, Besançon, 10.
• Cultere Rote Society, Rotalar, Erişim Adresi: (18.07.2023) Hz. İbrahim Yolu | Kültür Rotaları Derneği (cultureroutesinturkey.com).
• Çelik, S. (2021). Factors affecting the ımpact of tourism on attitude change: A qualitative research. In J. T. da Silva, Z. Breda & F. Carbone (Edits). Role and ımpact of tourism in peacebuilding and conflict transformation 238–54.
• Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı-ÇEKÜL. (2014). Çukurova Kültürel Rota Sistemi Mekansal Planlama Rehberi. ÇEKÜL Vakfı, 16-24.
• Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı-ÇEKÜL. (2015). Kültür Rotaları Planlama Rehberi. Erişim Adresi: (11.07.2023) http://www.tarihikentlerbirligi.org/wp-content/uploads/rota-rehberi_press.pdf
• Dayoub, B., Yang, P., Dayoub, A., Omran, S., & Li, H. (2020). The role of cultural routes in sustainable tourism development: A case study of Syria’s spiritual route. International Journal of Sustainable Development and Planning, 15(6), 865-874
• Durmuş, M. B., Demir, M. B., & Aras, E. (2007). (Çoruh Vadisi) İspir, Uzundere ve Yusufeli Bölgelerinde Yapılan Yeni Dağ Yürüyüşü Rotaları, Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi Dağ Yürüyüşü Raporu, 6-7, Erzurum.
• Eryurt, H. & Clow, K. (2016). Kültür rotaları rehberi (Çev. B. Aknam). İstanbul: Sena Ofset Ambalaj Matbaacılık.
• Görmüş, S., Atmış, E., Özkazanç, N. K., Günşen, H. B., & Artar, M. (2016). Ekorota Bartın: doğal ve kültürel koridorların haritalanması. Bartın: Bartın Üniversitesi Yayınları.
• Gül, A., Aydemir, Ç., Gökal, M., & Akın, T. (2020). CBS ortamında kültür rotalarının belirlenmesi; Isparta İli Örneği. GSI Journals Serie C: Advancements in Information Sciences and Technologies, 3(2), 1-20.
• Güngör, Ş. (2022). Kapadokya Kültür Yolu’nun alternatif turizm rotası bağlamında değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1784-1802.
• Hayes, D. & Macleod, N. (2008). Putting down routes: an examination of local government cultural policy shaping the development of heritage trails, Managing Leisure, 13(2), 57-73.
• Kalaycı, M., & Özçatalbaş, O. (2021). Kültürel mirasın kırsal turizm bakımından önemi. Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi (IRTAD), 5(1).
• Kervankıran, İ. (2013). Coğrafya eğitimi ve turizm ilişkisi. 21. yüzyılda değişen yaklaşımlar ve coğrafya eğitimi (ss.321-359) içinde Özey, R., Tuna, F. ve Özgen, N (Eds..), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• KTÜ Dağcılık ve Kış Sporları Kulübü/ Karadeniz Teknik Dağcılık İhtisas Kulübü Derneği, Kaçkar Dağı Küçük Buzul Rotası, 2020 Erişim Adresi: (14.06.2023) Kaçkar Dağı Küçük Buzul Rotası - KTÜDAKS (ktudaks.org.tr)
• Lourens, M. (2007). Route tourism: a roadmap for successful destinations and local economic development. Development Southern Africa, 24(3), 475-490.
• Meyer, D. (2004). Tourism routes and gateways: Key issues for the development of tourism routes and gateways and their potential for pro-poor tourism. ODI discussion paper.
• Nemeth, D. J., & Che, D. (2013). Alternative tourism geographies: Leveraging the ironic case of Pennsylvania's Route 666 for economic development. Applied Geography, 45, 109-118.
• Özçoban, E. (2020). Koronavirüs’ ün (Covid-19) turizm sektörü üzerindeki etkileri ve Türkiye’nin kırsal turizm potansiyeli üzerine bir analiz. Electronic Turkish Studies, 15(4). 853-866.
• Özkaya, F, D., Özkaya, M, T., Tunalıoğlu, R., Bayar, R., & Tunalıoğlu, E. (2018). Anadolu’da Zeytin ve Zeytinyağlı Yemekler Rotası, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, Vol. 6/3, 263-274.
• Sabuncu, S. (2016). Seyda Seyyid Ali Fındıkî’nin Hayatı ve Tasavvufî Kişiliği. Şarkiyat, 8(1), 74-92.
• Saxena, G., & Ilbery, B. (2010). Developing integrated rural tourism: Actor practices in the English/Welsh border. Journal of Rural Studies, 26(3), 260-271.
• Selim, S. (2019). En uygun güzergâh algoritması ile doğa yürüyüşü rotalarının modellenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(2), 617-624.
• Stoddart, H. I. (2008). Route tourism and local economic development in South Africa: The magalies meander and the crocodile ramble, University of the Witwatersrand, Faculty of Humanities in fulfilment of the requirements for the degree of Masters of Arts, Johannesburg, South Africa.
• Sun, C. Y., & Lee, A. J. (2017). Tour recommendations by mining photo sharing social media. Decision Support Systems, 101, 28-39.
• Troya Kültür Rotası, Kültür Rotası, Erişim Adresi:(14.07.2023) Troya Kültür Rotası (troycultureroute.com)
• Tunç., İ. (2022). Cudi Dağı'nda İbrahimî dinlerin ortak mirası olarak sefine festivali. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(2), 988-1011.
• Türkçe Sözlük (2017), Ankara: TDK Yayınları.
• Türkiye Turizm Stratejisi 2023 (2022) Erişim Adresi: (10.07.2023) https://www.ktb.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0
• Tüzün, M. (2019). Cizre tarihi I, İstanbul: Enes Basın Yayın ve Matbaacılık
• UNWTO (2015). World Tourism Organization Global Report on cultural routes and itineraries, Affiliate Members Report: vol.12, 38.
• Zheng, W., & Liao, Z. (2019). Using a heuristic approach to design personalized tour routes for heterogeneous tourist groups. Tourism Management, 72, 313-325.