Urban place names initially emerged organically from the interaction between humans and their natural and social environments. However, once the significance of toponyms in conveying and constructing social identities was recognized, the naming of places gradually evolved into a more deliberate and planned process. In response to this change, studies on urban toponyms have recently been addressed not only through traditional approaches but also through critical perspectives that focus on the reasons behind the naming of places. Currently, four primary critical approaches to urban place naming have been identified. Within this framework, the present study analyzes the names of streets, boulevards, and roads in the city of Denizli through these critical approaches. The aim is to reveal the underlying reasons for naming practices in the city and to contribute to the development of a typology of street names in Türkiye. As a result, a typology consisting of six main categories—republic, martyr, friendship-sisterhood, and old homeland, place-direction, person, and spatial management—has been established. The findings indicate that the naming of streets in Denizli primarily serves the purposes of reinforcing the republican regime and nation-building through spatial memory, as well as constructing urban identity and providing spatial governance.
Urban toponymy Street names Street typology Critical approach Denizli
Şehirsel yer adları, başlangıçta insanın doğal ve beşeri çevresiyle kurduğu etkileşime bağlı olarak organik biçimde ortaya çıkmıştır. Ancak yer adlarının toplumların kimliklerini taşıma ve inşasındaki öneminin anlaşılmasıyla bu durum giderek değişmiş ve yerin adlandırılması planlı bir sürece evrilmiştir. Bu değişime bağlı olarak şehirsel yer adları çalışmaları da geleneksel yaklaşımların yanında son yıllarda yer adlarının verilme nedenlerine odaklanan eleştirel yaklaşımlarla da ele alınmaktadır. Günümüzde şehirsel yer adlarını eleştirel yönden ele alan dört yaklaşım ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada da Denizli şehrindeki cadde, bulvar ve yol adları eleştirel yaklaşımlarla ele alınmıştır. Çalışmada şehirdeki cadde, bulvar ve yol adlarının verilme nedenlerinin ortaya çıkarılması ve Türkiye’deki cadde adları tipolojisi geliştirmelerine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Sonuçta, cumhuriyet, şehit, dostluk-kardeşlik ve eski yurt, yer-yön, şahıs ve mekânsal yönetim olmak üzere altı genel gruptan oluşan bir cadde adları tipoloji denemesi ortaya çıkmıştır. Şehirdeki cadde isimlerinin verilmesinde cumhuriyet yönetimi ve ulus inşasını mekânsal bellek üzerinden pekiştirme ile şehirsel kimlik ve mekân yönetimini oluşturma hedefleri ön plana çıkmıştır.
Şehirsel toponimi Cadde adları Cadde tipolojisi Eleştirel yaklaşım Denizli
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Beşeri Coğrafyada Kent |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 24 Ekim 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 29 Eylül 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 23 Sayı: 2 |
Coğrafi Bilimler Dergisi Creative Commons Attribution-NonCommercial-Non-Derivatives 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC-ND 4.0) altında lisanslanmıştır.
The Turkish Journal of Geographical Sciences is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-No-Derivatives 4.0 International License (CC BY-NC-ND 4.0).