Farklı Yaşlardaki Gençlerin Benmerkezlilik Eğilimleri ve Akılcı Olmayan İnançlarının Karşılaştırılması

Yıl 2019, Cilt: 52 Sayı: 3, 685 - 712, 01.12.2019

Seher Aydemir Sevim Betül Gökçen Doğan Laçin Aslı Aşçıoğlu Önal Volkan Avşar

https://doi.org/10.30964/auebfd.521994

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, farklı gelişim dönemindeki bireylerin
akılcı olmayan inançlarının ve ergen benmerkezliliğinin yaş ve cinsiyete göre
değişip değişmediğinin belirlenmesidir. Araştırmaya ortaokul, lise ve
üniversitelerin çeşitli sınıflarında okuyan 747 öğrenci katılmıştır.
Katılımcılar gelişim dönemlerine göre, erinlik (12-15), ergenlik (16-18) ve
beliren yetişkinlik (19-24) olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Araştırmada veri
toplama araçları olarak Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği Yetişkin ve Ergen Formu,
Benmerkezlilik Ölçekleri Yetişkin ve Ergen Formu kullanılmıştır. Yapılan
analizler sonucunda, kişisel söylence düşüncesinin yaşa ve cinsiyete göre
anlamlı farklılık gösterdiği ve bu özelliğin en yüksek ergenlik döneminde
olduğu saptanmıştır. Beliren yetişkinlik döneminde ise bu özelliğin azaldığı
belirlenmiştir. Hayali seyirci düşüncesine sahip olma düzeylerinin sadece
cinsiyet ve yaşın ortak etkisinde anlamlı olduğu görülmüştür. Akılcı olmayan
inanç ortalamalarının cinsiyete göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak
farklılaşmadığı, ancak yaşa göre anlamlı olarak farklılaştığı saptanmıştır.
Beliren yetişkinlik dönemindeki katılımcıların akılcı olmayan inanç
ortalamalarının, erinlik ve ergenlik dönemindeki katılımcılardan anlamlı
düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir. Ergenlerin akılcı olmayan inançları ile
hayali seyirci ve kişisel söylence düşüncelerinin olumlu ilişki gösterdiği,
yani hayali seyirci düşüncesi arttıkça ergenlerin zihinlerinin kişisel söylence
düşüncesiyle meşgul olma düzeyinin de arttığı ve ergen benmerkezliliğinin bu
iki türü arasında olumlu ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akıcı Olmayan İnançlar, Ergen Benmerkezliliği, Hayali Seyirci, Kişisel Efsane

Investigation of Adolescent Egocentrism and Irrational Beliefs of Young People of Different Ages

Öz

The main aim of this research is to determine
whether the irrational beliefs of individuals at different developmental stages
and the gender of adolescents vary according to age and gender. 747 students
attending various classes of middle school, high school and university
participated in the research. Participants were divided into three groups
according to their developmental periods: puberty (12-15), adolescence (16-18)
and emerging adulthood (19-24). Egocentrism Scales (New Personal Fable / New
Imaginary Audience) and Irrational Beliefs Scales-Adults Form were used as data
collection tools in the study. As a result of the analyzes made, it was determined
that the personal fable was significantly different according to age and
gender, and that the personal fable was highest in adolescence. It was
determined that this feature was reduced in the adulthood. It was found that
the scores of irrational beliefs differed significantly by gender but differed
significantly by age. It was determined that the irrational belief scores of
the participants in the adulthood were significantly higher than the
participants in the adolescence period. It was determined that the irrational
beliefs of the adolescents and the thoughts of the imaginary audience and
personal fables showed a positive relationship. In addition to these, as the
idea of the imaginary audience increased, the level of adolescent minds being
engaged in the idea of personal myth increased and the positive relationship
was found between these two types of adolescent self-centering.

Anahtar Kelimeler

Irrational beliefs, adolescent egocentrism, , imaginary audience, personal fable

Kaynakça

• Alberts, A., Elkind, D., ve Ginsberg, S. (2007). The personal fable and risk-taking in early adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 36(1), 71-76. Altıntaş, G. (2006). Liseli ergenlerin kişiler arası iletişim becerileri ile akılcı olmayan inançları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Arnett, J.J. ve Balle- Jensen (1993). Cultural Bases of Risk Behavior: Danish Adolescent, Child Development, 64, 1842–1855. Beaudoin, K. M., ve Schonert-Reichl, K. A. (2006). Epistemic reasoning and adolescent egocentrism: Relations to internalizing and externalizing symptoms in problem youth. Journal of youth and adolescence, 35(6), 999-1014. Bernard, M. E. (1984). Childhood emotion and cognitive behavior therapy: A rational-emotive perspective. P. C. Kendall (Ed.). Advances in Cognitive-Behavioral Research and Therapy (3) (pp. 213-253). London: Academic Press, Inc. Bernard, M. E., Ellis, A., ve Terjesen, M. (2006). Rational-emotive behavioral approaches to childhood disorders: History, theory, practice and research. Ellis, A. & Bernard, M. E. (Eds.). Rational emotive behavioral approaches to childhood disorders: Theory, practice and research. (3-84). New York: Springer. Bilge, F. Ve Arslan, A. (2001). Yetişkinlerin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(16), 23-31. Büyüköztürk, Ş. (2012) Colcear, D., Cıuce, C., Georgescu-Ilea, Domnıţa., Zanfır, A., ve Drașovean, R. (2017). Irratıonal belıefs, surgıcal condıtıon severıty and age as predıctors of preoperatıve anxıety, depressıon and psychologıcal dıstress. Acta Medica Transilvanica, 22(3). Çivitci, A. (2006). Ergenlerde mantıkdışı inançlar: Sosyodemografik değişkenlere.göre bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19), 7-17. Çivitci, A. ve Çivitci, N. (2009). İlköğretim öğrencilerinde algılanan sosyal beceri ve mantıkdışı inançlar. İlköğretim Online, 8(2), 415-424. Dilmaç, B., Aydoğan, D., Koruklu, N., ve Deniz, M. E. (2009). İlköğretim öğrencilerinin mükemmeliyetçilik özelliklerinin mantıkdışı inançlarla açıklanabilirliği. İlköğretim Online, 8(3), 720-728. Dryden, W., ve Ellis, A. (2003). Albert Ellis Live!. 1st Ed. London: Sage. Dryden, W. ve Neenan, M. (2004). Rational emotive behavioural counselling in action. 3rd Ed. London: SAGE Publications. Elkind, D. (1967). Egocentrism in adolescence. Child Development, 38(4), 1025-1034 Elkind, D., ve Bowen, R. (1979). Imaginary audience behavior in children and adolescents. Developmental Psychology, 15(1), 38-44. Ellis, A. (1958). Rational psychotherapy. The Journal of General Psychology, 59 (1), 35-49. Ellis, A. (1994). Reason and emotion in psychotherapy, 2nd Ed. New York: Lyle Stuart. Ellis, A. ve Dryden, W. (1997). The Practice of Rational Emotive Behavior Therapy, 2nd. Ed. New York: Springer Publishing Company. Fives, C. J., Kong, G., Fuller, J. R. ve DiGiuseppe, R. (2011). Anger, aggression, and irrational beliefs in adolescents. Cognitive Therapy and Research, 35(3), 199–208. Frankenberger, K. D. (2000). Adolescent egocentrism: A comparison among adolescents and adults. Journal of Adolescence, 23(3), 343-354. Galanaki, E. P. (2012). The imaginary audience and the personal fable: A test of Elkind’s theory of adolescent egocentrism. Psychology, 3(6), 457-466. Garber, J., Weiss, B., ve Shanley, N. (1993). Cognitions, depressive symptoms, and development in adolescents. Journal of Abnormal Psychology, 102(1), 47-57. Goossens, L., Beyers, W., Emmen, M., ve Van Aken, M. A. (2002). The imaginary audience and personal fable: Factor analyses and concurrent validity of the “new look” measures. Journal of Research on Adolescence, 12(2), 193-215. Greene, K., Rubin, D. L., Hale, J. L., ve Walters, L. H. (1996). The utility of understanding adolescent egocentrism in designing health promotion messages. Health Communication, 8(2), 131-152. Güney, N. (2007). Ergenlikte risk almanın içsel kaynaklarının benmerkezlilik, akran baskısı, sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara. Himle, J.A., Himle, D.P ve Thyer, B.A. (1989). Irrational beliefs and the anxiety disorders. Journal of Rational Emotive and Cognitive Behavior Therapy, 7,3, 155-164. Jasmine, E., ve Kumar, G. V. (2010). Relationship between irrational beliefs and depression in late adolescence. Artha Journal of Social Sciences, 9(1),59-65. Jo, H. (1993). An investigation of the influences of gender role orientation ang gender on irrational beliefs (Unpublished doctoral dissertation). International Unversity, USA. Karaman, N. G. (2013). Ergenlerde risk almanın içsel kaynaklarının benmerkezlilik, akran baskısı, sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 12(2), 445-460. Kelly, K. M., Jones, W. H., ve Adams, J. M. (2002). Using the Imaginary Audience Scale as a measure of social anxiety in young adults. Educational and Psychological Measurement, 62(5), 896-914. Kılıçarslan, S. ve Atıcı, M. (2010). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 113-130. Küçük, L., Gür, K., Şener, N., Boyacıoğlu, N. E., Çetindağ, Z. (2016). Correlation between irrational beliefs and the depressive symptom levels of secondary school children. International Journal of Caring Sciences January, 9(1), 99-110. Lapsley, D. K. (1993). Toward an integrated theory of adolescent ego development: The “new look” at adolescent egocentrism. American Journal of Orthopsychiatry, 63(4), 562. Lapsley, D. K., ve Murphy, M. N. (1985). Another look at the theoretical assumptions of adolescent egocentrism. Developmental Review, 5(3), 201-217. Lapsley, D. K., Milstead, M., Quintana, S. M., Flannery, D., ve Buss, R. R. (1986). Adolescent egocentrism and formal operations: Tests of a theoretical assumption. Developmental Psychology, 22(6), 800-807. Lee D. Y., Hallberg, E.T., ve Haase, R. F. (1979). Endorsement of Ellis irrational beliefs as a function of age. Journal of Clinical Psychology,35,4, 754-756. Levpuscek, M. P., ve Videc, M. (2008). Psychometric properties of the Social Anxiety Scale for Adolescents (SASA) and its relation to positive imaginary audience and academic performance in Slovene adolescents. Studia Psychologica, 50(1), 49-65. Looft, W. (1972). Egocentrism and social interaction acrossthe life span. Psychological Bulletin, 78(2)73-92. Mallet, P., ve Rodriguez-Tomé, G. (1999). Social anxiety with peers in 9- to 14-year-olds. Developmental process and relations with self-counsciousness and perceived peer acceptance. European Journal of Psychology of Education, 14(3), 387-402. Marcotte, D. (1996). Irrational beliefs and depression in adolescence. Adolescence, 31 (124), 935-954 McLennan, J. P. (1987). Irrational beliefs in relation to self‐esteem and depression. Journal of Clinical Psychology, 43(1), 89-91. Peker, A., Kartol, A. ve Demir, M. (2015). Ergenlerde akılcı olmayan inançlar ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 19 (63), 1-14. Peterson, K. L., ve Roscoe, B. (1991). Imaginary audience behavior in older adolescent females. Adolescence, 26(101), 195-201. Rycek, R. F., Stuhr, S. L., McDermott, J., Benker, J., ve Swartz, M. D. (1998). Adolescent egocentrism and cognitive functioning during late adolescence. Adolescence, 33(132), 745. Santrock, J. W. (2012). Ergenlik, Siyez, D. M. (çev. Ed.) 14. Basım. Ankara: Nobel Yayınevi Schonert-Reichl, K. A. (1994). Gender differences in depressive symptomatology and egocentrism in adolescence. The Journal of Early Adolescence, 14(1), 49-65. Schwartz, P. D., Maynard, A. M., ve Uzelac, S. M. (2008). Adolescent egocentrism: A contemporary view. Adolescence, 43(171), 441-448. Siupaitė, E., ve Seibokaitė, L. (2009). Phenomenon of adolescent egocentrism and it’s changes during adolescence. Educational Psychology, 20, 29-37. Şekercioğlu, G. (2011). Araştırma deseni oluşturma. Çokluk, Ö. (Ed.). Araştırma yöntemleri: Yeni başlayanlar için adım adım araştırma, (s. 97-140). Ankara: Edge Akademi. Takishima-Lacasa, J. Y., Higa-McMillan, C. K., Ebesutani, C., Smith, R. L., ve Chorpita, B. F. (2014). Self-consciousness and social anxiety in youth: The revised self-consciousness scales for children. Psychological Assessment, 26(4), 1292-1306. Turner, J. S. (1996). Encyclopedia of relationships across the lifespan, London: Greenwood Press. Türkçapar, M. H., Sungur, M. Z. ve A., Akdemir (1995). Çocuk ve ergenlerde bilişsel terapiler. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2(2), 93-100. Türküm, A. S. (2003). Akılcı olmayan inançlar ölçeği’nin geliştirilmesi ve kısaltma çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(19), 41-47. Türküm, A. S., Balkaya, A. ve Karaca, E. (2005). Akılcı olmayan inanç ölçeğinin lise öğrencilerine uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3(23), 77-85. Vartanian, L. R. (2000). Revisiting the imaginary audience and personal fable constructs of adolescent egocentrism: A conceptual review. Adolescence, 35(140), 639-661.