İç Göç Deneyimi, Yerleşim Yeri, Cinsiyet ve Eğitim Düzeyi Açısından Algılanan Anababalık

Yıl 2019, Cilt: 52 Sayı: 3, 713 - 736, 01.12.2019

Eylem Türk

https://doi.org/10.30964/auebfd.537593

Öz

Anababalığın algılanışı pek çok kültürel ve bağlamsal
değişkenden etkilenmektedir. Bu araştırmada genç yetişkinlerin kendi anne ve
babalarına yönelik algıları göç deneyimi, kalıcı yerleşim yerinin niteliği,
cinsiyet ve anababa eğitim düzeyi açısından incelenmiştir. 308 üniversite
öğrencisi ile yürütülen araştırmada Ergen Aile Süreci Ölçeği ve Psikolojik
Kontrol Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları genel olarak psikolojik
kontrol ile destek ve yakınlık arasında negatif ilişki olduğunu, babadan
algılanan psikolojik kontrolün göç, cinsiyet ve baba eğitim düzeyine göre
farklılaştığını ancak anneden algılanan psikolojik kontrol ve desteğin
farklılaşmadığını göstermektedir. İzlemede ise cinsiyete dayalı farklılıklar
bulunmaktadır. Algılanan psikolojik kontrol, davranışsal kontrol (izleme) ve
yakınlık, kalıcı yerin niteliğine göre farklılaşmaktadır. Sonuçlar kültürel bir
gösterge olarak ele alınmış ve aile değişim modeli çerçevesinde
değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İç göç, ana-babalık, psikolojik kontrol, yerleşim yeri, cinsiyet, eğitim, aile değişim modeli

Perceived Parenting In Terms of Internal Migration Feature of the Settlement Gender and Education

Öz

Parenting perceived by the child can be seen as a part of cultural
and contextual factors. The aim of the present study was to explore the varying
perceptions for parenting in terms of internal migration, the feature of the
settlement, gender, and parental education. The study was conducted with 308
undergraduate students. For perceived parenting, Adolescent Family Process
Measure and Psychological Control Scale; for cultural and contextual
factors  Demographic Form were
administered. According to general results, psychological control was
negatively correlated with support and closeness. Perceived paternal
psychological control variated according to migration, gender, and parental
education but the groups did not differ for maternal psychological control.
Perceived behavioral control (monitoring) varied according to gender. Perceived
psychological control, monitoring, and closeness varied according to the
feature of the settlement. The findings were considered as cultural indicators
and discussed on the basis of the Kağıtçıbaşı’s Family Change Model.

Anahtar Kelimeler

Migration, parenting, psychological control, settlement, family change model

Kaynakça

• Abubakar, A., Van de Vijver, F. J., Suryani, A. O., Handayani, P. ve Pandia, W. S. (2015). Perceptions of parenting styles and their associations with mental health and life satisfaction among urban Indonesian adolescents. Journal of Child and Family Studies, 24(9), 2680-2692.
• Ahioğlu-Lindberg, E. N. (2012). Çocuk yetiştirme açısından Türkiye’de çocukluğun tarihi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 41-52.
• Akçinar, B. ve Özbek, E. (2017). Benlik Gelişiminin Öz-Yeterlik Algısı ve Ebeveyn Davranışlarıyla İlişkisi. Türk Psikoloji Yazılari, 20(40), 38-53.
• Amato, P. R. (1990). Dimensions of the family environment as perceived by children: A multidimensional scaling analysis. Journal of Marriage and the Family, 52(3), 613-620.
• Ataca, B. (2013) Türk aile yapısı ve işleyişi. S. Bekman, A. Aksu-Koç (Ed.), İnsan gelişimi aile ve kültür: Farklı bakış açıları içinde. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Barber, B. K., Stolz, H. E., Olsen, J. A., Collins, W. A. ve Burchinal, M. (2005). Parental support, psychological control, and behavioral control: Assessing relevance across time, culture, and method. Monographs of the Society for Research in Child Development, i-147.
• Barber, B.K. (1996). Parental psychological control: revisiting a neglected construct. Child Development, 67,3296-3319.
• Barnett, M. A. ve Scaramella, L. V. (2011). Mothers’ parenting and child sex differences in behavior problems among african american preschoolers. Paper Presented at the 69th Biennial Meeting of the Society for Research in Child Development.
• Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (1995). Ailede çocuk eğitimi araştırması. Ankara: Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın, 84.
• Başel, H. (2007). Türkiye'de nüfus hareketlerinin ve iç göçün nedenleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (53), 515-542.
• Bradley, R. H., Corwyn, R. F., McAdoo, H. P. ve García Coll, C. (2001). The home environments of children in the United States part I: Variations by age, ethnicity, and poverty status. Child Development, 72(6), 1844-1867.
• Brooks-Gunn, J. ve Duncan, G. J. (1997). The effects of poverty on children. The Future of Children, 55-71.
• Chen-Bouck, L. ve Patterson, M. M. (2017). Perceptions of parental control in China: Effects of cultural values, cultural normativeness, and perceived parental acceptance. Journal of Family Issues, 38(9), 1288-1312.
• Darling, N. ve Steinberg, L. (1993). Parenting style as contex: an integrative model. Psychological Bullettin, 113, 487-486.
• Dinn, A. A. ve Sunar, D. (2017). A cross-cultural and within-culture comparison of child-rearing practices and their correlates. Turkish Journal of Psychology, 32(79), 111-114.
• Dwairy, M. ve Achoui, M. (2010) Parental control: A second cross-cultural research on parenting and psychological adjustment of children. Journal of Child and Family Studies, 19, 16-22. doi:10.1007/s10826-009-9334-2
• Erkan, S. ve Toran, M.,(2004). Alt sosyo ekonomik düzey annelerinin çocuklarını kabul ve reddetme davranışlarının incelenmesi (Diyarbakır ili örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 91-97.
• Georgas, J., Berry, J. W., Van de Vijver, F. J., Kagitçibasi, Ç. ve Poortinga, Y. H. (2006). Families across cultures: A 30-nation psychological study. NY: Cambridge University Press.
• Güngör, D. (2008). The meaning of parental control in migrant, sending and host communities: Adaptation or persistence. Applied Psychology, 57(3), 397-416
• Hasebe, Y., Nucci, L. ve Nucci, M. S. (2004). Parental control of the personal domain and adolescent symptoms of psychopathology: A cross‐national study in the United States and Japan. Child Development, 75(3), 815-828.
• Hoff, E., Lausen , B. ve Tardif, T.(2002). Socio-economic status and parenting. In M. H. Bornstein (Ed.). Handbook of Parenting (2nd ed.). Mahwah. NJ: Erlbaum.
• Kâgitçibaşi, Ç. (1990). Family and socialization in cross-cultural perspective: A model of change. In J. J. Berman (Ed.), Nebraska Symposium on Motivation, 1989. Lincoln, NE, US: University of Nebraska Press.
• Kağıtçıbaşı Ç. ve Ataca, B. (2005). Value of children and family change: A three‐decade portrait fromTurkey. Applied Psychology, 54(3), 317-337.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Kültürel psikoloji kültür bağlamında insan ve aile (2. baskı). Evrim: İstanbul
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2012a). Benlik aile ve insan gelişimi kültürel psikoloji. Koç Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2012b). Kültür ve ana babalık: Kuram ve uygulama çıkarsamaları. İçinde M.Sayıl, B. Yağmurlu (Ed.) Ana Babalık: Kuram ve Araştırma. Koç Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
• Kındap, Y., Sayıl, M. ve Kumru, A. (2008). Anneden algılanan kontrolün niteliği ile ergenin psikososyal uyumu ve arkadaşlıkları arasındaki ilişkiler: Benlik değerinin aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23 (61), 92-107
• Kumru, A, Yağmurlu, B. ve Sayıl, M. (2008). Relations between maternal child-rearing and children’s emotion regulation: Findings from families residing in big vs. small cities in Turkey. 20th International Society for the Study of Behavioral Development (ISSBD), Wurzburg.
• Kurt, D., Sayıl, M. ve Tepe-Kındap, Y. (2013). Ana babanın psikolojik kontrolü ile gencin yalnızlığı arasındaki ilişkide kişilerarası güven inancı ve bağlanmanın rolü. Türk Psikoloji Dergisi 28 (71), 105-116
• Laible, D. J. ve Carlo, G. (2004). The differential relations of maternal and paternal support and control to adolescent social competence, self-worth, and sympathy. Journal of Adolescent Research, 19(6), 759-782.
• Lauharatanahirun, N., Maciejewski, D., Holmes, C., Deater‐Deckard, K., Kim‐Spoon, J. ve King‐Casas, B. (2018). Neural correlates of risk processing among adolescents: Influences of parental monitoring and household chaos. Child Development, 89(3), 784-796.
• Lewis, K. M., Byrd, D. A. ve Ollendick, T. H. (2012). Anxiety symptoms in African-American and Caucasian youth: Relations to negative life events, social support, and coping. Journal of Anxiety Disorders, 26(1), 32-39.
• Li, X. ve Meier, J. (2017). Father love and mother love: contributions of parental acceptance to children's psychological adjustment. Journal of Family Theory & Review, 9(4), 459-490.
• Murray-Harvey, R. ve Slee, P. T. (2007). Supportive and stressful relationships with teachers, peers and family and their influence on students' social/emotional and academic experience of school. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 17(2), 126-147.
• Nacak, M., Yağmurlu, B., Durgel, E. ve Vijver, F. (2011). Metropol ve Anadolu’da ebeveynlik: biliş ve davranışlarda şehrin ve eğitim düzeyinin rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 85-100.
• Onur, B. (2005). Türkiye'de çocukluğun tarihi: Çocukluğun sosyo-kültürel tarihine giriş. Ankara:İmge Kitabevi.
• Özdemir, Y. (2016). Ergenlerin öznel iyi oluşlarının özerk, ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurguları açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38).
• Rohner, R. P. ve Pettengill, S. M. (1985). Perceived parental acceptance-rejection and parental control among Korean adolescents. Child Development, 524-528.
• Rohner, R. P., Khaleque, A. ve Cournoyer, D. E. (2005). Parental acceptance‐rejection: Theory, methods, cross‐cultural evidence, and implications. Ethos, 33(3), 299-334.Sayıl, M. ve Kındap, Y. (2010). Ergenin anne-babadan algıladığı psikolojik kontrol: Psikolojik kontrol ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 62-75.
• Schwarz, B., Mayer, B., Trommsdorff, G., Ben-Arieh, A., Friedlmeier, M., Lubiewska, K., ... ve Peltzer, K. (2012). Does the importance of parent and peer relationships for adolescents’ life satisfaction vary across cultures?. The Journal of Early Adolescence, 32(1), 55-80.
• Smetana, J. G. ve Ahmad, I. (2017). Heterogeneity in perceptions of parenting among arab refugee adolescents in Jordan. Child Development, 89(5), 1786-1802.
• Stattin, H. ve Kerr, M. (2000). Parental monitoring: A reinterpretation. Child Development, 71(4), 1072-1085.
• Steinberg, L. ve Silk, J. S. (2002). Parenting adolescents. Handbook of Parenting, 1, 103-133.Sümer, N.,& Güngör, D. (1999). The impact of perceived parenting styles on attachment styles, self-evaluations and close relationships. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-62.
• Tezel Şahin, F., & Özyürek, A. (2008). 5-6 yaş grubu çocuğa sahip ebeveynlerin demografik özelliklerinin çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 395-414.
• van der Kaap-Deeder, J., Vansteenkiste, M., Soenens, B., & Mabbe, E. (2017). Children’s daily well-being: The role of mothers’, teachers’, and siblings’ autonomy support and psychological control. Developmental psychology, 53(2), 237.
• Vazsonyi, A. T., Hibbert, J. R., & Blake Snider, J. (2003). Exotic enterprise no more? Adolescent reports of family and parenting processes from youth in four countries. Journal of Research on Adolescence, 13(2), 129-160.