İlkokul ve Ortaokullardaki Okul Geliştirme Uygulamalarının İncelenmesi: Bir Durum Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 56 Sayı: 1, 93 - 157, 30.03.2023

Mustafa Doğan , Esen Altunay

https://doi.org/10.30964/auebfd.1022466

Cited By: 1

Öz

Araştırmanın amacı, okullarda yürütülen okul geliştirme uygulamalarını öğretmen ve yöneticilerin bakış açısından ele almak ve proje süreci bağlamında incelemektir. Araştırmanın deseni nitel araştırma desenlerinden çoklu durum çalışması desenindedir. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Bu çalışmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yapılan odak grup görüşmeleri yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre okul geliştirme uygulamalarının “kurumsal düzenlemeler”den “Öğrenciye yönelik uygulamalara” doğru değiştiği; Okul geliştirme boyutları arasında “Fiziksel düzenlemeler” boyutunun öne çıktığı görülmektedir. Okul geliştirme uygulamaların içeriğine bakıldığında, uygulamaların öğrencinin bütünsel gelişimini sağlama yönünde evirildiği görülmektedir. Okul geliştirme uygulamalarının yönetiminin değişimine ilişkin daha çok “Demokratik yönetim anlayışının” benimsendiği belirlenmiştir. Okul geliştirme sürecinde karşılaşılan engellerin değişiminde ise “Veli desteği eksikliği” ve “Öğretmen nitelikleri” ile ilgili engeller ön plana çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

okul geliştirme, okul yönetimi, eğitimde değişim, okul geliştirme boyutları, öğretmen gelişimi

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

217K375

Investigation of School Improvement Practices in Primary and Secondary Schools: A Case Study

Öz

The aim of the study is to examine the school improvement practices in schools from the perspective of teachers and principals and to examine them in the context of the project process. The research design is in the multi-case study design, one of the qualitative research designs. Study group of the research was determined by maximum diversity sampling technique among purposeful sampling methods. In this study, data were collected through focus group interviews using a semi-structured interview form. Descriptive and content analysis methods were used in analyzing the data. According to the research findings, it is observed that school improvement practices have changed from "institutional arrangements" to "student-oriented practices"; and that the dimension of "physical arrangements" stands out among the dimensions of school improvement. When the content of school improvement practices is examined, it is seen that the practices have evolved towards ensuring the holistic development of the student. It has been determined that "Democratic administration approach" is mostly adopted regarding the change in the management of school improvement practices. As the obstacles encountered in the school improvement process, on the other hand, the obstacles arising from the "lack of parent support" and "teacher qualifications" have come to the forefront.

Anahtar Kelimeler

School improvement, School management, Change in education, School improvement dimensions, Teacher development

Proje Numarası

217K375

Kaynakça

• Alkan, C. (1998). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı yayıncılık.
• Altun, T. ve Bebek, G. (2016). Öğretim elemanlarının okul geliştirme ve etkili okul paradigmalarının temel bileşenleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 96-107.
• Altunay, E. ve Ağaçdiken, Y. E. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin eğitim politikasına ilişkin metaforlarının değerlendirilmesi. 12. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, Ankara, Türkiye, 12-14. Mayıs.
• Altunay, E., Aksu, Ö. (2019) Okulların Geliştirilmesi Gereken Alanların Belirlenmesinde Öğretmen Görüşleri. 14. Uluslararası eğitim yönetimi kongresi bildiriler kitabı, 136.
• Altunay, E., Piştav Akmeşe, P., Şahin, G., Ağaçdiken, Y., Toprakçı, E. (2019). A Scale Development Study on the Schools Areas to be Improved. In The European Conference on Education, 2019 Official Conference Proceedings.
• Arabacı, İ. B. Ve Namlı, A. (2016). Okul Geliştirme Konusunda Yöneticilerin Yaşadıkları Sorunlar. Journal of Theoretical Educational Science/Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(2).
• Balcı, A. (2002). Etkili okul: Kuram, uygulama ve araştırma (3. bs.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Berelson B. (1952) Content Analysis in Communication Research, Glencoe: Free Press.
• Beycioğlu, K.ve Aslan, M. (2010). Okul Gelişiminde Temel Dinamik Olarak Değişim ve Yenileşme: Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Rolleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 153-173.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Boström, L., & Dalin, R. (2016). Teachers' perceptions of the educational platform: Is there a connection between school improvement and regional educational development?. Journal of Education and Training studies, 4(02), 10-20.
• Bozbayındır, F., Sedat, A.(2020) Okul Yöneticilerinin Okul Gelişim Modeli ile İlgili Görüşleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(24), 1-1.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches ( 2nd ed.). USA: SAGE Publications.
• Dağ, Ş. (2009). İstanbul ili resmi ilköğretim okullarının okul gelişim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Dalin, P. (2005). Developing the Twenty- First Century School: A Chalenge to Reformers. The Practise and Theory of School İmprovement. D.Hopkins (Ed.).The Netherlands: Springer.
• Glaser, B. & Strauss, A. L. (1967) Discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Chicago: Aldine.
• Gülcan, F. (2009). Meb’e bağlı okullarda yürütülen okul geliştirme çalışmalarının uygulanma düzeyi ve karşılaşılan problemler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürsül, E. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin okul gelişimine etki düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Yeditepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul
• Hajisoteriou, C., Karousiou, C., & Angelides, P. (2018). Successful components of school improvement in culturally diverse schools. School effectiveness and school improvement, 29(1), 91-112.
• Hesapçıoğlu, M. (2003). Okul, ‘New Public Management’ ve toplam kalite yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3(1), 159-165.
• Ismail, M., Johar, R. F. A., Rasdi, R. M., & Alias, S. N. (2014). School as stakeholder of corporate social responsibility program: teacher’s perspective on outcome in school development. The Asia-Pacific Education Researcher, 23(2), 321-331.
• Kaya, Y. (2015). Okul paydaşlarının görüşlerine göre etkili okul geliştirme (Şahinbey ilçesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
• Köktürk, M. (2006). Kültürün Dünyası. Ankara: Hece Yayınları.
• Krueger, R.A. (1994). Focus Groups: A Practical Guide For Applied Research. London: SAGE.
• Marshall, G., Akınhay, O., & Kömürcü, D. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative Research and Case Study Applications in Education. Revised and Expanded from" Case Study Research in Education.". Jossey-Bass Publishers, 350 Sansome St, San Francisco, CA 94104.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage.
• Mitchell, R. (2015). The implications of school improvement and school effectiveness research for primary school principals in Ethiopia. Educational Review, 67(3), 328-342.
• Moustaka-Tsiolakki, C., & Tsiakkiros, A. (2013). The Views of Cypriot Primary School Principals on School Improvement: Leadership for Learning. International Studies in Educational Administration (Commonwealth Council for Educational Administration & Management (CCEAM)), 41(2).
• Oktay, A. (2001), “21. Yüzyılda Yeni Eğilimler ve Eğitim’’. O. Oğuz, H. Ayhan, (Ed.), 21.
• Özdemir, S. M. (2005). Eğitim kurumlarında toplam kalite uygulamalarını olumsuz etkileyen etmenler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 1-23.
• Parlar, H. (2012). Okul Geliştirme Literatürünün Modeller ve Yeni Yaklaşımlar Açısından İncelenmesi Kuramsal Analitik Bir Yaklaşım (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul
• Parlar, H. (2014). Tüm yönleriyle okul geliştirme. Ankara: Nobel Yayın.
• Polat, S., Uğurlu, C. T. ve Aksu, M. B.(2018) Okul Yöneticilerinin Kendi Mesleki Gelişimleri ve Okulu Geliştirmeye Yönelik Liderlik Davranışlarına İlişkin Görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 205-224.
• Purkey, S. C., & Smith, M. S. (1985). School reform: The district policy implications of the effective schools literature. The elementary school journal, 85(3), 353-389.
• Reezigt, G. J. & Creemers, B. P. (2005). A comprehensive framework for effective school improvement. School effectiveness and school improvement, 16(4), 407-424.
• Senge, P. M (2018). Beşinci disiplin. (Ayşegül İldeniz; Ahmet Doğukan; Barış Pala, çev.) (19. Bsk.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Stone, P J., Dunphy, D C., Marshall, S S., Ogilvie, DM. (1966) The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis, Massachusetts:The M.I.T. Press.
• Şahin, İ. (2013). İlköğretim okul müdürlerinin okul geliştirme stratejileri ve uygulamalarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 229-250.
• Tınkılıç, C. (2006). İlköğretim okullarında yürütülen okul geliştirme çalışmalarının karşılaştırmalı analizi (Ankara ve Stuttgart şehirleri örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the Need for Trust. Journal of Educational Administration, 39(4), 308-331.
• United States. (1978). The Belmont report: Ethical principles and guidelines for the protection of human subjects of research. Bethesda, Md.: The Commission.
• Yalaza, O. B., Cinoğlu, M. (2019), Okul Geliştirme Çalışması (Kilis İli, Toki İlkokulu Örneği)/A Study of School Development (Sample of Toki Primary School in Kilis), Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (18), 203-222, doi:https://doi.org/10.31834/kilissbd.632750
• Yalçın, F. (2010). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Yürütmekte Oldukları Okul Geliştirme Çalışmalarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, K. (2012). PISA 2006 verilerine göre Türkiye’de eğitimin kalitesini belirleyen temel faktörler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar 2012, 10(2), 229-255