Pozitif Psikolojik Sermayenin Algılanan Performans Düzeyine Etkisinde Örgütsel Adanmışlığın Aracılık Rolü: Bir Hizmet İşletmesinde Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 129 - 144, 25.09.2018

Abdullah Yılmaz Hande Ulukapı Yılmaz

https://doi.org/10.18037/ausbd.552538

Cited By: 2

Öz

Günümüz rekabet ortamında artık geleneksel olarak ifade edilen ekonomik sermaye, beşeri sermaye ve sosyal sermaye sürdürülebilir rekabet açısından her geçen gün yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle günümüzde örgütler, pozitif psikolojik sermayelerini güçlü hâle getirerek, bu sayede hem çalışanlarından yüksek performans elde etmeye hem de örgüte adanmışlıklarını sağlamaya çalışmaktadırlar. 

Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, çalışanların pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin algıladıkları performansları etkisini tespit etmek ve söz konusu etkide çalışanların örgütsel adanmışlık düzeylerinin aracılık rolünü ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, elektrik dağıtım-satış sektöründe faaliyet gösteren köklü bir kuruluşun 125 çalışanı üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda, pozitif psikolojik sermayenin algılanan performans üzerinde pozitif ve anlamlı etkisinin olduğu tespit edilirken, örgütsel adanmışlığın bu etkide anlamlı bir aracılık rolünün olmadığı görülmüştür. Ayrıca, pozitif psikolojik sermaye ile algılanan performans ve örgütsel adanmışlık arasında pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkilere ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Pozitif Psikolojik Sermaye, Pozitif Psikoloji, Pozitif Örgütsel Davranış, Adanmışlık

Kaynakça

• Avey, J.B., Nimnicht, J.L. & Pigeon, N.G. (2010). Two Field Studies Examining The Association Between Positive Psychological Capital and Employee Performance. Leadership & Organization Development Journal, 31 (5), 384-401.
• Bal, E.A. (2009). Bir Pozitif Psikoloji Kavramı Olarak İşe Gönülden Adanma (Work Engagement) ve İnsan Kaynakları Açısından Önemi. Osmangazi Üniversitesi 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Bildiri Kitabı, 546-552.
• Baron, R.M., & Kenny, D.A. (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173–1182.
• Cameron, K.S., Dutton, J.E. & Quinn, R.E. (2003). Positive Organizational Scholarship: Foundations of a New Discipline. San Francisco: Berrett-Koehler.
• Çalışkan, S.C. & Erim, A. (2010). Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri (Pod) İle Yeni Araştırma Modelleri Kurma Arayışları: Pod›nin İşe Adanmışlık, Tükenmişlik ve Sinizim Üzerindeki Etkileri. Çukurova Üniversitesi 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 658-670.
• Çetin, F. & Basım, H.N. (2012). Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45 (1), 121-137.
• Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35-46.
• Gable, S.L. & Haidt, J. (2005). What (and Why) is Positive Psychology?, Review of General Psychology, 9(2), 103-110.
• Gist, M.E. (1987). Self-Efficacy: Implications for Organizational Behavior and Human Resource Management. The Academy of Management Review, 12(3), 472-485.
• Güler, B.K. (2012). Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Yönetimi. Keser vd. (Ed.), Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar içinde (s.137-166). Kocaeli: Umuttepe.
• Irshad, A. & Toor, S.U.R. (2008). Problems and Challenges in Human Resource Management: A Case of Large Organization in Pakistan. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 1, 37-47.
• Jensen, S.M. & Luthans, F. (2006). Relationship Between Entrepreneurs’ Psychological Capital and Their Authentic Leadership. Journal of Managerial Issues, 18 (2), 254-273.
• Kahn, W.A. (1990). Psychological Conditions of Personal Engagement and Disengagement at Work. Academy of Management Journal, 33 (4), 692-724.
• Kesken, J. & Ayyıldız, N.A. (2008). Liderlik Yaklaşımlarında Yeni Perspektifler: Pozitif ve Otantik Liderlik. Ege Akademik Bakış, 8 (2), 729-754.
• Kutlay, Y. (2012). Araştırma Görevlilerinin Örgütsel Adanmışlık ve Öz-Yeterliliklerinin Örgütsel Sessizlikleri Üzerine Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi/Sosyal Bilimler Üniversitesi, Isparta.
• Lewis, S. (2011). Positive Psychology at Work: How Positive Leadership and Appreciative Inquiry Create Inspiring Organizations. Wiley-Blackwell.
• Luthans, F. & Youssef, C.M. (2004). Human, Social, and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage. Organizational Dynamics, 33 (2), 143-160.
• Luthans, F., Luthans, K.W. & Luthans, B.C. (2004). Positive Psychological Capital: Beyond Human and Social Capital. Business Horizons, 47 (1), 45-50.
• Luthans, F., Avolio, B.J., Walumbwa, F.O. & Li, W. (2005). The Psychological Capital of Chinese Workers: Exploring the Relationship with Performance. Management and Organization Review, 1 (2), 249-271.
• Luthans, K.W. & Jensen, S.M. (2005). The Linkage Between Psychological Capital and Commitment to Organizational Mission: A Study of Nurses. Journal of Nursing Administration, 35 (6), 304-310.
• Luthans, F., Vogelgesang, G.R. & Lester, P.B. (2006). Developing the Psychological Capital of Resiliency. Human Resource Development Review, 5 (1), 25-44.
• Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J.B. & Norman, S.M. (2007a). Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction. Personnel Psychology, 60, 541-572.
• Luthans, F., Youssef, C.M. & Avolio, B.J. (2007b). Psychological Capital: Developing The Human Competitive Edge. Oxford, UK: Oxford University.
• Luthans, F., Norman, S.M., Avolio, B.J. & Avey, J.B. (2008). The Mediating Role of Psychological Capital in the Supportive Organizational Climate-Employee Performance Relationship. Journal of Organizational Behavior, 29 (2), 219-238.
• Luthans, F., Avey, J.B., Avolio, B.J. & Peterson, S.J. (2010). The Development and Resulting Performance Impact of Positive Psychological Capital. Human Resource Development Quarterly, 21 (1), 41-67.
• Met, Ö.L. (2010). Pozitif Psikolojinin Örgütsel Davranışın Gelişmesi Üzerinde Etkileri ve ‘Psikolojik Sermaye’ Kavramı. Çukurova Üniversitesi 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 889-895.
• Müceldili, B. & Erdil, O. (2013). Pozitif Organizasyonel Bilim Üzerine Bir Araştırma: İşe Cezbolmanın Organizasyonel Çıktılara Etkileri. Dumlupınar Üniversitesi 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 176-180.
• Özkalp, E. & Meydan, B. (2015). Schaufeli ve Bakker Tarafından Geliştirilmiş Olan İşe Angaje Olma Ölçeğinin Türkçe’de Güvenilirlik ve Geçerliliğinin Analizi. İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 17(3), 4-19.
• Peterson, S.J., Luthans F., Avolio, B.J., Walumbwa, F.O. & Zhangi Z. (2011). Psychological Capital and Employee Performance: A Latent Growth Modeling Approach. Personnel Psychology, 64, 427-450.
• Polatcı, S. (2014). Psikolojik Sermayenin Görev ve Bağlamsal Performans Üzerindeki Etkileri: Polis Teşkilatında Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 14 (1), 115-124.
• Rego, A., Marques, C., Leal, S., Sousa, F. & Cunha, M. P. (2010). Psychological Capital and Performans of Portugese Civil Servants: Exploring Neutralizers in the Context of an Appraisal System. The International Journal of Human Resource Management, 21 (9), 1531-1552.
• Saks, A.M. (2006). Antecedents and Consequences of Employee Engagement. Journal of Managerial Psychology, 21 (7), 600-619.
• Schaufeli, W.B., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. & Bakker, A.B. (2002). The Measurement of Engagement and Burnout: A Two Sample Confirmatory Factor Analytic Approach. Journal of Happiness Studies, 3 (1), 71-92.
• Scheier, M.F. & Carver, C.S. (1985). Optimism, Coping, and Health: Assessment and Implications of Generalized Outcome Expectancies. Health Psychology, 4 (3), 219-247.
• Seligman, M.E. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive Psychology: An Introduction. American Psychologist, 55 (1), 5-14.
• Sert, E. (2013). İnsani ve Sosyal Gelişim Merkezi: http://www.eminsert.org/component/content/article/54-insani-ve-sosyal-gelisim-merkezi/453-adanmislik.html (10.02.2016).
• Stajkovic, A.D. & Luthans, F. (1998). Social Cognitive Theory and Self-Efficacy: Going Beyond Traditional Motivational and Behavioral Approaches. Organizational Dynamics, 26 (4), 62-74.
• Tutar, H. & Altınöz, M. (2010). Örgütsel İklimin İşgören Performansı Üzerine Etkisi: Ostim İmalat İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 65 (2), 195-218.
• Wellins, R. & Concelman, J. (2005). Creating a culture for engagement. Workforce Performance Solutions, http:// www.ddiworld.com/pdf/wps_engagement_ar.pdf.
• Youssef, C.M. & Luthans, F. (2007). Positive Organizational Behavior in the Workplace: The Impact of Hope, Optimism, and Resilience. Journal of Management, 33 (5), 774-800.
• Zeng, H., Zhou, X. & Han, J.I. (2009). Employee engagement and personal performance in hotel service industry of China. http://ieeexplore.ieee.org/stamp/stamp.jsp?tp=&arnumber=5174973 (20.01.2016).