Children Affected by the Earthquake in Kahramanmaraş Metaphorical Perceptions of the Concept

Yıl 2024, , 177 - 187, 27.09.2024

Gamze Saatçi , Türkan Saatçi , Muhammed Köstekçi

https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1403027

Öz

Objective: This study aimed to examine the metaphorical perceptions of children who experienced the Kahramanmaraş earthquake. Method:
The research study group consisted of 125 earthquake survivor children in Oniki Şubat district of Kahramanmaraş province. The data were
collected on the 10th day of the Kahramanmaraş earthquake (16–20 February) by conducting face-to-face interviews with earthquake survivor
children who took shelter in Kahramanmaraş Oniki Şubat district. The study's methodology was a phenomenological research design. The
research data were collected through the participants' responses to the statement "Earthquake is like or similar to...... Because..." and
analyzed by content analysis. Findings: concept of "earthquake." The metaphors were grouped into six categories according to their common
areas and reasons for use. The categories are: fear and anxiety theme; natural disasters and religion theme; play and childish things theme;
fracture and damage theme; fatal themes; and urban and structural themes. Conclusion: Based on the obtained data, it is recommended
to provide children with theoretical information about earthquakes, allow them to express their feelings, and provide them with emotional
support.

Anahtar Kelimeler

Earthquake perception, Earthquake victim, Metaphor, Child.

Kahramanmaraş Depreminden Etkilenen Çocukların Deprem Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Öz

Bu araştırmada, Kahramanmaraş depremini yaşamış çocukların depreme ilişkin metaforik algılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kahramanmaraş ilinde Oniki Şubat ilçesindeki 125 depremzede çocuk oluşturmaktadır. Veriler Kahramanmaraş depreminin 10. Günü (16-20 Şubat) Kahramanmaraş Oniki Şubat ilçesinde sığınan depremzede çocuklar ile yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Araştırmada yöntem olarak “olgu bilim” deseni kullanılmıştır.. Araştırma verileri katılımcıların “Deprem….. gibidir/benzemektedir. Çünkü ...” ifadesine verdikleri cevaplara göre toplanmış ve içerik analizi yap ılarak veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcılar “deprem” kavramına yönelik 55 adet farklı metafor ortaya koymuşlardır. Metaforlar, ortak alanları ve kullanım nedenlerine göre 6 kategori altında toplanmıştır. Kategoriler; korku ve kaygı teması, doğal felaketler ve din teması, oyun ve çocukça eşyalar teması, kırılma ve zarar görme teması, ölümcül temalar, kentsel ve yapısal temalar şeklindedir. Elde edilen veriler sonucunda, çocuklara depreme yönelik teorik bilgiler verilmesi ile birlikte onlara duygularını ifade edebilme imkanının verilmesi ve duygusal destek sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Deprem algısı, depremzede, metafor, çocuk.

Kaynakça

• Açıkgöz Karaoğlu B. (2016). Travma sonrası stres bozukluğu ve depresyon arasındaki ilişkide ontolojik iyi oluşun aracılık etkisi: bir yapısal eşitlik modellemesi çalışması, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aker A. T. (2012). Temel sağlık hizmetlerinde ruhsal travmaya yaklaşım. 1. Baskı, Türkiye Psikiyatri Derneği Ruhsal Travma ve Afet Psikiyatrisi Çalışma Birimi Yayını. Uzerler Yayıncılık, Ankara.
• Aksoy B. (2013). Depremi yaşamış olan 9. sınıf öğrencilerinin “deprem” kavramına yönelik algılarının nitel açıdan incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 5 (1): 247- 265.
• Alyanak B, Ekşi A, Toparlak D. (2000). Depremden sonraki 2-6 aylık sürede travma sonrası stres bozukluğunun ergenlerde araştırılması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 7 (2): 71- 80.
• Annells M. (2006). Triangulation of qualitative approaches: hermeneutical phenomenology and grounded theory. Leading Global Nursing Research, 56 (1): 55-61.
• Aral N. (2023). Depremin çocuklara etkileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 6 (11): 93-105.
• Aydın S, Vayvay N. A, Yaray Y, Tok Y, Sağlam M. (2021). Farklı yaş grubundaki bireylerin oyun algılarının metaforik olarak incelenmesi. Turkish Studies-Educational Sciences, 16 (3): 1402-1425.
• Bal A, Jensen, B. (2007). Post-traumatic stress disorder symptom clusters in Turkish child and adolescent trauma survivors. European Child & Adolescent Psychiatry, 16 (7): 449-457.
• Berkem M, Bildik T. (2001). İzmit depreminde hospitalize edilen depremzede çocuk ve ergenlerin klinik özellikleri, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2 (3): 133-140.
• Boydak Özan M, Demir C. (2011). Farklı lise türlerine göre öğretmen ve öğrencilerin okul kültürü metaforu algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (2): 106-126.
• Cerit Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4): 693-712.
• Çelikten M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (21): 269- 283.
• Demirkaya H. (2007). İlköğretim öğrencilerinin deprem kavramı algılamaları ve depreme ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8: 68-76.
• Demirkaya H. (2008). İlköğretim 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3: 38-49.
• Doğan M, Nacaroğlu O, Ablak S. (2021). Sivrice depremini yaşamış ortaokul öğrencilerinin depreme ilişkin metaforik algılarının incelenmesi: Malatya ili örneği. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51: 384-402.
• Ektem I. S, Aytekin K. Ö. (2020). Eğitim alanındaki metafor araştırmalarında eğilimler: bir içerik analizi çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36: 1-38.
• Gisev N, Bell JS, Chen TF. (2013). Değerlendiriciler arası anlaşma ve aracılar arası güvenilirlik: temel kavramlar, yaklaşımlar ve uygulamalar. Sosyal ve İdari Eczacılıkta Araştırma Dergisi, 9 (3): 330-338.
• Karakuş U. (2014). Depremi yaşamış ve yaşamamış öğrencilerin deprem algılarının, metafor analizi ile incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18 (29): 97-116.
• Kaya H. (2010). Metaphors developed by secondary school students towards “earthquake” concept. Educational Research and Review, 5 (11): 712-718.
• Kılıç S. (2015). Kappa testi. Journal of Mood Disorders. 5 (3): 142-144.
• Kıratlı D. (2001). Depremzede olan ve olmayan gençlerin kaygı ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gök Ö. Ü. B. (2023). Asrın felaketi sonrası Güneydoğu’da turizm. Asrın Felaketi Sosyoekonomik Etkileri, 7.
• McClure J, Sutton R. M, Wilson M. (2007). How information about building design influences causal attributions for earthquake damage. Asian Journal of Social Psychology, 10 (4): 233-242.
• Mertens D. M. (2014). Research and evaluation in education and psychology: Integrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. Thousand Oaks: SAGE.
• Sabuncuoğlu O, Çevikaslan, A, Berkem M. (2003). Marmara depreminden etkilenen iki ayrı bölgede ergenlerde depresyon, kaygı ve davranış. Klinik Psikiyatri Dergisi, 6: 189-197
• Sarman A. (2012). Elâzığ ili Karakoçan ilçesinde yaşanan yıkıcı deprem sonrasında, depremi yaşayan ilköğretim çağı çocuklarda kaygı düzeyi, depresyon belirtileri ve etkileyen faktörler, Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Su L. I. (2002). What can metaphors tell us about cultures? Language and Linguistics, 3 (3): 589-590.
• Şeker B. D, Akman E. (2014). Van depremi sonrası duygusal, bilişsel ve davranışsal tepkiler: polis örneklemi incelemesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (27): 215-231.
• Uslu B. (2021). Travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde bütüncül bir yaklaşım: sirkadiyen ritimler, uyku ve yeme bozuklukları. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 4 (8): 1-13.
• Yazıcı Ö, Kalın Ulu, Ö. (2018). “Doğal afet” için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi. Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (1): 25-40.
• Yıldırım A, Şimşek H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi. Ankara.
• Yıldırım A, Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Genişletilmiş Baskı) Seçkin Yayınevi. Ankara.
• Yıldız C. D, Öztürk E. D. (2023). Üniversite öğrencilerinin depreme ilişkin metaforik algıları. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6 (3): 308-316.