Öğretmen Adaylarının Pandemi Sürecinde Ortaya Çıkan Kavramlarla İlgili Argümanları ile Bilimin Doğasına Yönelik İnanışlarının ve Eleştirel Düşünme Standartlarının İncelenmesi

Yıl 2022, , 225 - 250, 28.12.2022

Ayberk Bostan Sarıoğlan , Handan Ürek

https://doi.org/10.51460/baebd.1122984

Cited By: 2

Öz

Bütün dünyayı etkisi altına alan COVID-19 Pandemisi ile birlikte çeşitli sosyobilimsel konular tartışmaya açılmış ve bilim insanları da dahil olmak üzere bazı konularda fikir birliğine ulaşılamamıştır. Bu düşünceden yola çıkarak mevcut çalışmada, öğretmen adaylarının pandemi döneminde ortaya çıkan kavramlar ile ilgili argümanlarını ve bu kavramları tartışmalarının onların bilimin doğasına yönelik inanışları ile eleştirel düşünme standartlarına etkisini incelemek amaçlanmaktadır. Karma desene göre gerçekleştirilen çalışmanın örneklemi, Marmara Bölgesi’nde bulunan bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 23 fen bilgisi öğretmen adayından oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, ‘Bilimin Doğası İnanışları Ölçeği’, ‘Eleştirel Düşünme Standartları Ölçeği’ ve ‘Argümantasyon Görüş Formu’ kullanılmıştır. Uygulama süreci beş hafta sürmüş olup bu süreçte öğretmen adayları; COVID-19 ve normal grip, hastalığın tespitinde PCR testi kullanımı, maske kullanımı, tedavi sürecinde ilaç kullanımı ve hastalığa karşı geliştirilen aşılar ile ilgili bilimsel açıklamaları ile gerekçelerini, bunun yanında eğer varsa karşıt görüşe yönelik savlarını sunmuşlardır. Yapılan analizler sonucunda, öğretmen adaylarının pandemi sürecinde ortaya çıkan bu kavramları tartışmaları, onların bilimin doğası inanışlarında anlamlı bir artış sağlarken eleştirel düşünme standartları üzerinde ise etkili olmamıştır. Öğretmen adaylarının argümanlarının kalitesinin genel olarak ilerleyen haftalar boyunca yükseldiği tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre gelecekte yapılacak araştırmalarda, öğretmen adaylarının daha uzun süreler boyunca sosyobilimsel konuları tartışmalarının onların duyuşsal faktörleri üzerindeki etkilerine odaklanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

argümantasyon kalitesi, bilimin doğası, eleştirel düşünme, öğretmen adayları, pandemi

Kaynakça

• Abel, T., & McQueen, D.(2020). Critical health literacy and the COVID-19 crisis. Health Promotion International, 35(6), 1612–1613.
• Abdelhafiz, A. S., Mohammed, Z., Ibrahim, M. E., Ziady, H. H., Alorabi, M., Ayyad, M., & Sultan, E. A. (2020). Knowledge, perceptions, andattitude of Egyptians towards the novel coronavirus disease (COVID‑19). Journal of Community Health, 45(5), 881–890.
• Abd-El-Khalick, F., & Norman G. Lederman, N. G. (2000). Improving science teachers' conceptions of nature of science: A critical review of the literature. International Journal of Science Education, 22(7), 665-701.
• Allachin, D. (2012). Teaching the nature of science through scientific errors. Science Education, 96(5), 904 – 926.
• Bathgate, M., Crowell, A., Schunn, C., Cannady, M., & Dorph, R. (2015). The learning benefits of being willing and able to engage in scientific argumentation. International Journal of Science Education, 37(10), 1590-1612.
• Berland, L. K., & Reiser, B. J. (2011). Classroom communities’ adaptations of the practice of scientific argumentation. Science Education, 95(2), 191-216.
• BBC News. (2021). Hidroksiklorokin: Sağlık Bakanlığı, tartışma yaratan sıtma ilacını Covid-19 tedavi rehberinden çıkardı. 22.05.2022 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-57036321 isimli web sitesinden erişilmiştir.
• Bozkurt, F. (2021). Covıd-19 pandemi sürecindeki sahte ve yalan haberlerin bir getirisi: İnfodeminin Türkiye bağlamında incelenmesi. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi,4(7), 135-151.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Byrne, M. S., & Johnstone, A. H. (1987). Critical thinking and science education. Studies in Higher Education, 12(3), 325-339.
• Çakan Akkaş, B. N. (2021). Argümantasyon tabanlı mesleki gelişim programının fen bilimleri öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmedeki rolü. Yayımlanmamış doktora tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Çakıcı, Y. (2009). Fen eğitiminde bir önkoşul: Bilimin doğasını anlama. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29(29), 57-74.
• Creswell J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th Ed.), SAGE Publications, Inc., London.
• Ceylan, Ç. (2010). Fen laboratuar etkinliklerinde argümantasyon tabanlı bilim öğrenme– atbö yaklaşımının kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demirel, R. (2015). Katı basıncı konusunda argümantasyon etkinliğinin uygulanması. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 5(2), 70-90.
• Doğan Bora, N., Arslan, O., & Çakıroğlu, J.(2006). Lise öğrencilerinin bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 32-44.
• Doğanay, A., Akbulut-Taş, M., & Erden, Ş. (2007). Üniversite öğrencilerinin bir güncel tartışmalı konu bağlamında eleştirel düşünme becerilerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52(52), 511-546.
• DW. (2020). DSÖ: Hasta değilseniz maske takmayın. 22.05.2022 tarihinde https://www.dw.com/tr/ds%C3%B6-hasta-de%C4%9Filseniz-maske-takmay%C4%B1n/a-52960468 isimli web sitesinden erişilmiştir.
• Eastwood, J. L., Sadler, T. D., Zeidler, D. L., Lewis, A., Amiri, L., & Applebaum, S. (2012) Contextualizing nature of science instruction in socioscientific issues. International Journal of Science Education, 34(15), 2289-2315.
• Erdaş Kartal, E., Doğan, N., İrez, S., Çakmakçı, G., & Yalaki, Y. (2019). Mesleki gelişim programı: Öğretmenlerin bilimin doğasını öğrenme ve öğretme inançları. Eğitim ve Bilim, 44(198), 291-307.
• Euronews. (2021). DSÖ yetkilileri, Covid-19 aşıları tam olanları maske takmaya çağırdı. 22.05.2022 tarihinde https://tr.euronews.com/2021/06/29/dso-yetkilileri-covid-19-as-lar-tam-olanlar-maske-takmaya-cag-rdisimli web sitesinden erişilmiştir.
• Facioni, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction- The Delphi report. Millbrae, CA: California Academic Press.
• Geisinger, K. F. (2016). 21stcenturyskills: What are they and how do we assess them?. Applied Measurement in Education, 29(4), 245-249.
• Governor, D., Lombardi, D., & Duffield, C. (2021). Negotiations in scientific argumentation: An interperson alanalysis. Journal of Research in ScienceTeaching, 58(9), 1389–1424.
• Gölbaşı, S. D., & Metintaş, S. (2020). COVID-19 pandemisi ve infodemi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5(COVID-19 Özel Sayısı), 126-37.
• Gülen, S. (2020). Toulmin argümantasyon modeli entegreli STEM eğitimi. İçinde M. Çevik (Ed.) (ss. 3-27). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Günel, M., Akkuş, R., & Özer Keskin, M., (2010, Eylül). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının hizmetiçi eğitim programları yoluyla ilköğretim seviyesindeki öğretmen pedagojisi, öğrenci akademik başarısı, beceri ve tutumlarına olan etkisinin araştırılması. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, İzmir.
• Günel, M., Kıngır, S., & Geban, Ö.(2012). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme (atbö) yaklaşımının kullanıldığı sınıflarda argümantasyon ve soru yapılarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 316-330.
• Herman, B. J., Clough, M. P., & Olson, J. K. (2013). Teachers’ nature of science implementation practices 2–5 years after having completed an intensive science education program. Science Education, 97(2), 271–309.
• Hiğde, E., & Aktamış, H.(2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyon temelli fen derslerinin incelenmesi: durum çalışması. İlköğretim Online, 16(1), 89-113.
• Holmes, N. G., Wieman, C. E., & Bonn, D. A. (2015). Teaching critical thinking. PNAS, 112(36), 11199-11204.
• Kırbağ Zengin, F., Keçeci, G., & Kırılmazkaya, G. (2012). İlköğretim öğrencilerinin nükleer enerji sosyo-bilimsel konusunu online argümantasyon yöntemi ile öğrenmesi. NWSA-EducationSciences, 7(2), 647-654.
• Kubilay Tatar, M., & Özenoğlu, H. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası bilgisine ve öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 261-293.
• Lee, H.-S., Liu, O. L., Pallant, A., Roohr, K. C., Pryputniewicz, S., & Buck, Z. E. (2014). Assessment of uncertainty-infused scientific argumentation. Journal of Research in ScienceTeaching, 51(5), 581–605.
• Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Schwartz, R. S. (2002). Views of nature of sciencequestionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners’ conceptions of nature of science. Journal of Research in ScienceTeaching, 39(6), 497–521.
• MEB. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
• Medimagazin. (2021). Prof. Ceyhan'dan 'Favipiravir' ilacı açıklaması. 22.05.2022 tarihinde https://medimagazin.com.tr/guncel/prof-ceyhandan-favipiravir-ilaci-aciklamasi-95579 isimli web sitesinden erişilmiştir.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis an expanded sourcebook (2nd Ed.). California: Sage Publications.
• Morris, H. (2014). Socioscientific issues and multidisciplinarity in school science textbooks. International Journal of Science Education, 36(7), 1137-1158.
• Nussbaum, E. M. (2011). Argumentation, Dialogue Theory, and Probability Modeling: Alternative Frameworks for Argumentation Research in Education, Educational Psychologist, 46(2), 84-106.
• Ogan-Bekiroglu, F., & Eskin, H. (2012). Examination of the relationship between engagement in scientific argumentation and conceptual knowledge. International Journal of Science and Mathematics Education, 10(6), 1415-1443.
• Özcan, R., Aktamış, H., & Hiğde, E. (2018). Fen bilimleri derslerinde kullanılan argümantasyon düzeyinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(43), 93-106.
• Prati, G., Tzankova, I., Barbieri, I., Guarino, A., Compare, C., Albanesi, C., & Cicognani, E. (2021). People’s understanding of the COVID-19 pandemic: social representations of SARS-CoV-2 virus in Italy. Health, Risk & Society, 23(7-8), 304-320.
• Rosidin, U., Kadaritna, N., & Hasnunidah, N. (2019). Can argument-driven inquiry models have impact on critical thinking skills for students wıth different personality types?. Cakrawala Pendidikan, 38(3), 511-526. doi:10.21831/cp.v38i3.24725
• Sadler, T. D., & Fowler, S. R. (2006). A threshold model of content knowledge transfer for socioscientific argumentation. Science Education, 90(6), 986-1004.
• Sadler, T. D.,Chambers, F. W., & Dana L. Zeidler, D. L. (2004). Student conceptualizations of the nature of science in response to a socioscientific issue. International Journal of Science Education, 26(4), 387-409.
• Sampson, V., & Blanchard, M. R. (2012). Science teachers and scientific argumentation: Trends in views and practice. Journal of Research in Science Teaching, 49(9), 1122–1148.
• Saracoglu, A. S., Aktamis, H., & Delioglu, Y. (2011). The impact of the development of prospective teachers’ critical thinking skills on scientific argumentation training and on their ability to construct an argument. Journal of Baltic Science Education, 10(4), 243-260.
• Simon, S. (2008) Using Toulmin’s argument pattern in the evaluation of argumentation in school science. International Journal of Research & Method in Education, 31(3), 277-289.
• Tala, S., & Vesterinen, V.-M. (2015). Nature of science contextualized: Studying nature of science with scientists. Science & Education, 24(4), 435–457.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID bilgilendirme platformu. 22.05.2022 tarihinde covid19.saglik.gov.tr/TR-73286/maske-mesafe-ve-temizlik-simdi-tedbirde-birlik-olma-zamani.html isimli siteden erişilmiştir.
• Toulmin, S. E. (1958). The uses of argument. Cambridge: Cambridge University Press.
• Turgut, H., Akçay, H., & İrez, S. (2010). Bilim sözde-bilim ayrımı tartışmasının öğretmen adaylarının bilimin doğası inanışlarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2621-2663.
• Tümay, H., & Köseoğlu, F. (2011). Kimya öğretmen adaylarının argümantasyon odaklı öğretim konusunda anlayışlarının geliştirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(3), 105-119.
• Türk Tabipler Birliği. (2020). Dünya Sağlık Örgütü maske kullanımına ilişkin rehberini güncelledi. 22.05.2022 tarihinde https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=8a6c08f4-ab15-11ea-8f74-358911b765d4 isimli web sitesinden erişilmiştir.
• Vieira, R. M., Tenreiro- Vieira, C., & Martins, I. P. (2011). Critical thinking: Conceptual clarification and its importance in science education. Science Education International, 22(1), 43-54.
• Yakmacı Güzel, B., Erduran, S., & Ardaç, D.(2009). Aday kimya öğretmenlerinin kimya derslerinde bilimsel tartışma (argümantasyon) tekniğini kullanımları. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 26(2), 33-48.
• Yeşildağ-Hasançebi, F., & Günel, M. (2013). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının dezavantajlı öğrencilerin fen bilgisi başarılarına etkisi. İlköğretim Online, 12(4), 1056‐1073.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zeidler, D. L., & Nichols, B. H. (2009). Socioscientific issue: Theory and practice. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 49-58.