Öz
Günümüzde dünya genelinde nitelikli eğitime erişim ve toplumsal eşitsizliklerin azaltılması, sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin öncelikli konuları arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, eğitim süreçlerinde önemli bir rol üstlenecek olan öğretmenlerin sosyal adalet kavramına ilişkin farkındalıklarının artırılması büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının sosyal adalet kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya koymaktır. Çalışma, nitel araştırma yaklaşımlarından temel nitel araştırma desenine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 216 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, demografik bilgiler ve metafor ifadesinden oluşan iki bölümlü bir anket formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Toplamda 95 farklı metafor üretilmiş, bunlardan 28’i birden fazla kişi tarafından tekrar edilmiştir. En sık kullanılan metaforlar sırasıyla terazi, su, güneş, oksijen, bina temeli, taş ve boş bardaktır. Metaforlar doğrultusunda öğretmen adaylarının sosyal adalet kavramına ilişkin algıları üç ana kategori altında toplanmıştır: yapısına ilişkin görüşler, işlevselliğine ilişkin görüşler ve varlığına ilişkin görüşler. Bu kategoriler kendi içinde çeşitli alt kategorilere ayrılmıştır. Terazi metaforu en çok kullanılan ifade olurken, katılımcıların bu metaforu genellikle eşitlik kavramı ile ilişkilendirdikleri görülmüştür. Bu durum, sosyal adalet ile eşitlik kavramları arasında bir kavramsal karışıklık yaşandığını göstermektedir. Elde edilen bulgular, öğretmen eğitimi programlarında sosyal adalet konusunun daha bütüncül ve eleştirel bir perspektifle ele alınması gerektiğine işaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler
sosyal adalet eğitimde eşitsizlikler öğretmen adayları metafor
Kaynakça
- Ahmad, N., Thapamagar, P., Ghulam, W. A. Yingli, Z. ve Yi, X. (2023). Family assets and their influence over children’s academic achievement: an empirical study based on China’s micro-data. Education, 3(13), https://doi.org/10.1080/03004279.2023.2215253
- Banks, J. and Banks, C. (1997). Teaching strategies for ethnic studies. (6th ed.). Allyn and Bacon.
- Bourdieu, P. ve Passeron, J. C. (2021). Yeniden Üretim: eğitim sistemine ilişkin bir teorinin ilkeleri. (A. Sümer, L. Ünsaldı, Ö. Akkaya, Çev.). Heretik Yayınları.
- Bourdieu, P. ve Passeron, J. C. (2022). Varisler: öğrenciler ve kültür (A. Sümer ve L. Ünsaldı, Çev.). Heretik Yayınları.
- Boydak-Özan, M. ve Aküzüm, C. (2010). Okullarda sosyal adalet kavramına ilişkin öğretmenlerin ürettikleri meteforlar. Educatıon Scıences, 5(1). 140-157.
- Bursa, S. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal adalet algı ve deneyimleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
- Cochran-Smith, M., Ell, F., Grudnoff, L., Haigh, M., and Hill, M. (2016). Initial teacher education: What does it take to put equity at the center? Teaching and Teacher Education, 57, 67-78.
- Coleman, J. S., Campbell, E. Q., Hobson, C. J., McPartland, J., Mood, A. M., Weinfeld, F. D., and York, R. L. (1966). Equality of educational opportunity. US Office of Education. Retrieved from http://eric.ed.gov/?id=ED012275.
- Çengelci-Köse, T., Gürdoğan-Bayır, Ö., Köse, M. ve Yıldırım-Polat, A. (2018). Öğretmen adaylarının bakış açısıyla adalet değeri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 67-93. 10.23863/kalem.2019.120
- Dağ, U. (2024). Mıchael Sandel’in meritokratik etik eleştirisi ve eğitimde sosyal adalet. Felsefi Düşün Akademik Felsefe Dergisi, 22, 50-73.
- Eğitim Reformu Girişimi (2014). Türkiye’de eğitim sisteminde eğitim ve akademik başarı araştırma raporu ve analizi.
- Eğitim Reformu Girişimi (2024). Eğitim izleme raporu 2024.
- Faaz, M. and Khan, Z.N. (2017). A study of academic achievement of upper primary school students in relation to their socio-economic status. Asian Journal of Research in Social Sciences and Humanities. 7(6), 121-127. 10.5958/2249-7315.2017.00336.7
- Ferreire, F.H.G. ve Gignoux, J. (2010). Eğitimde fırsat eşitsizliği: Türkiye örneği. Ankara.
- Fraser, N. (1997) Justice Interruptus: Critical Reflections on the `Postsocialist’ Condition. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315822174
- Frederick, R., Cave, A. and Perencevich, K. C. (2010). Teacher candidates’ transformative thinking on issues of social justice. Teaching and Teacher Education, 26, 315–322. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.05.004
- Gewirtz, S. (1998) Conceptualizing social justice in education: mapping the territory, Journal of Education Policy, 13(4), 469-484. 10.1080/0268093980130402
- Gewirtz, S. and Cribb, A. (2002) Plural conceptions of social justice: implications for policy sociology, Journal of Education Policy, 17(5), 499-509, DOI: 10.1080/02680930210158285
- Giroux, H. A. (1988). Teachers as intellectuals: Toward a critical pedagogy of learning. Bergin & Garvey Publishers.
- Gewirtz, S. (1998). Conceptualizing social justice in education: Mapping the territory. Journal of Education Policy, 13(4), 469–484. DOI :10.1080/0268093980130402
- Griffiths, M.(1998). Towards a theoretical framework for understanding social justice in educational practice. Educational Philosophy and Theory, 30(2),177-192. 10.1111/j.1469-5812.1998.tb00322.x
- Gobena, G.A. (2018). Family Socio-economic Status Effect on Students’ Academic Achievement at College of Education and Behavioral Sciences, Haramaya University, Eastern Ethiopia. Journal of Teacher Education and Educators, 7(3), 207-222.
- İdin, Ş. ve Aydoğdu, C. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin sosyal adalet ve eşitlik perspektifinde fen bilimleri eğitimine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1328-1349.
- Jean-Marie, G. (2008). Leadership for social justice: An agenda for 21st centruy school. The Educatioinal Forum, 74(4), 340-354.
- Kahraman, Ü. (2020). Sosyal adalet ve eğitim. F. Nayır (Ed.), Kültürel değerlere duyarlı eğitim içinde (s. 93-120). Anı yayıncılık.
- Kılcan, B. (2021). Eğitim bilimlerinde metaforların veri toplama aracı olarak kullanılması örnek bir uygulama. B. Kılcan (Ed.), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi içinde (s.89-111). Pegem Akademi.
- Kocaoğlu, M. (2015). John Rawls adalet teorisi ve temel kavramları. (2.Basım). İmaj yayınevi.
- Le, H.H., Staley, B. Shore, S. and Nutton, G. (2024). Beyond awareness: Social justice agents and preservice teacher possible selves. Teaching and Teacher Education, 148, 104698. https://doi.org/10.1016/j.tate.2024.104698
- Magill, K. R. (2023). “I Can't believe I said that”: An analysis of preservice teacher ideological transformation in a social-issues-in-education course. Teaching and Teacher Education, 124- 104046. https://doi.org/10.1016/j.tate.2023.104046
- Marks, G. N., Creswell, J. and Ainley, J. (2006). Explaining Socioeconomic Inequalitiesin Student Achievement: The role ofhome and school factors. Educational Research and Evaluation, 12(2), 105-128. 10.1080/13803610600587040
- Memişoğlu, S. P., ve Taşkın, S. (2019). Öğretmenlerin adalet kavramına ilişkin metaforik algıları. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 178-201. https://doi.org/10.24289/ijsser.540882
- Munir, J., Faiza, M., Jamal, B., Daud, S., and Iqbal, K. (2023). The ımpact of socioeconomic status on academic achievement. Journal of Social Sciences Review, 3(2), 695-705. https://doi.org/10.54183/jssr.v3i2.308
- Öngel, G. and Tabancalı, E. (2025). Social justice perceptions, and practices: Turkish teachers’ perspectives. Teaching and Teacher Education, 155, https://doi.org/10.1016/j.tate.2024.104901
- Polat, S. (2007). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Polat, S. (2015). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. Eğitim Bilim Toplum, 13(49), 61-83.
- Posner, G. J., Strike, K. A., Hewson, P. W., and Gertzog, W. A. (1982). Accommodation of a scientific conception: Toward a theory of conceptual change. Science Education, 66(2), 211–227. https://doi.org/10.1002/sce.3730660207.
- Ramos Leiva, L., Pérez Miranda, L. and Riquelme-Sanderson, M. (2021). Social justice in the preparation of English language teachers. MEXTESOL Journal, 45 (2), 1-14.
- Robertson, S. E. (2008). Teaching for social justice: a case study of one elementary teacher’s experience with ımplementing social justice education ın the social studies. [Unpublished doctoral thesis]. The University of Texas.
- Sarıçam, İ. ve Yangil, M. K. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının adalet kök değerine karşı metaforik algıları. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10, 71-85.
- Sullivan, A. (2001). Cultural capital and educational attainment. Sociology, 35(4), 893-912.
- Suna, H. E., ve Özer, M. (2021). Türkiye’de sosyoekonomik düzey ve okullar arası başarı farklarının akademik başarı ile ilişkisi. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 12(1), 54-70. 10.21031/epod.860431
- T.C. Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). Sürdürülebilir kalkınma amaçları değerlendirme raporu.
- Türkiye İstatistik Kurumu (2024). Öğretim yılı ve eğitim seviyesine göre okullaşma oranı.
- Van Der Berg, S. (2010). Poverty and education. UNESCO: International Institute for Educational Planning.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, S. ve Gültekin-Karakaş, D. (2018). Türkiye’de eğitim eşitsizliğinin farklı yüzleri. Anadolu üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19(2). 271-292.
Öz
Access to quality education and the reduction of social inequalities are key priorities in global sustainable development efforts. In this context, it is crucial that future teachers develop an awareness of social justice, as they play a vital role in promoting equity in education. This study aimed to explore pre-service teachers’ perceptions of social justice through metaphors. Designed as a basic qualitative study, the research involved 216 pre-service teachers from various grade levels and teaching programs. Data were collected using a two-part questionnaire: the first part gathered demographic information, while the second part included a metaphor completion prompt (“Social justice is like … because …”). Data were analyzed through content analysis. Participants generated 95 different metaphors, with 28 used by multiple individuals. The most frequent metaphors included scale, water, sun, oxygen, building foundation, stone, and empty glass. These metaphors were categorized under three main themes: structural views, functional views, and perceptions of existence. The scale metaphor was most commonly used, often associated with equality, indicating a conceptual confusion between equality and social justice. The findings highlight the need for teacher education programs to address social justice more critically and comprehensively to prepare future educators for equitable and inclusive teaching practices.
Anahtar Kelimeler
Social justice Educational inequalities Pre-service teachers Metaphor
Kaynakça
- Ahmad, N., Thapamagar, P., Ghulam, W. A. Yingli, Z. ve Yi, X. (2023). Family assets and their influence over children’s academic achievement: an empirical study based on China’s micro-data. Education, 3(13), https://doi.org/10.1080/03004279.2023.2215253
- Banks, J. and Banks, C. (1997). Teaching strategies for ethnic studies. (6th ed.). Allyn and Bacon.
- Bourdieu, P. ve Passeron, J. C. (2021). Yeniden Üretim: eğitim sistemine ilişkin bir teorinin ilkeleri. (A. Sümer, L. Ünsaldı, Ö. Akkaya, Çev.). Heretik Yayınları.
- Bourdieu, P. ve Passeron, J. C. (2022). Varisler: öğrenciler ve kültür (A. Sümer ve L. Ünsaldı, Çev.). Heretik Yayınları.
- Boydak-Özan, M. ve Aküzüm, C. (2010). Okullarda sosyal adalet kavramına ilişkin öğretmenlerin ürettikleri meteforlar. Educatıon Scıences, 5(1). 140-157.
- Bursa, S. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal adalet algı ve deneyimleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
- Cochran-Smith, M., Ell, F., Grudnoff, L., Haigh, M., and Hill, M. (2016). Initial teacher education: What does it take to put equity at the center? Teaching and Teacher Education, 57, 67-78.
- Coleman, J. S., Campbell, E. Q., Hobson, C. J., McPartland, J., Mood, A. M., Weinfeld, F. D., and York, R. L. (1966). Equality of educational opportunity. US Office of Education. Retrieved from http://eric.ed.gov/?id=ED012275.
- Çengelci-Köse, T., Gürdoğan-Bayır, Ö., Köse, M. ve Yıldırım-Polat, A. (2018). Öğretmen adaylarının bakış açısıyla adalet değeri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 67-93. 10.23863/kalem.2019.120
- Dağ, U. (2024). Mıchael Sandel’in meritokratik etik eleştirisi ve eğitimde sosyal adalet. Felsefi Düşün Akademik Felsefe Dergisi, 22, 50-73.
- Eğitim Reformu Girişimi (2014). Türkiye’de eğitim sisteminde eğitim ve akademik başarı araştırma raporu ve analizi.
- Eğitim Reformu Girişimi (2024). Eğitim izleme raporu 2024.
- Faaz, M. and Khan, Z.N. (2017). A study of academic achievement of upper primary school students in relation to their socio-economic status. Asian Journal of Research in Social Sciences and Humanities. 7(6), 121-127. 10.5958/2249-7315.2017.00336.7
- Ferreire, F.H.G. ve Gignoux, J. (2010). Eğitimde fırsat eşitsizliği: Türkiye örneği. Ankara.
- Fraser, N. (1997) Justice Interruptus: Critical Reflections on the `Postsocialist’ Condition. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315822174
- Frederick, R., Cave, A. and Perencevich, K. C. (2010). Teacher candidates’ transformative thinking on issues of social justice. Teaching and Teacher Education, 26, 315–322. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.05.004
- Gewirtz, S. (1998) Conceptualizing social justice in education: mapping the territory, Journal of Education Policy, 13(4), 469-484. 10.1080/0268093980130402
- Gewirtz, S. and Cribb, A. (2002) Plural conceptions of social justice: implications for policy sociology, Journal of Education Policy, 17(5), 499-509, DOI: 10.1080/02680930210158285
- Giroux, H. A. (1988). Teachers as intellectuals: Toward a critical pedagogy of learning. Bergin & Garvey Publishers.
- Gewirtz, S. (1998). Conceptualizing social justice in education: Mapping the territory. Journal of Education Policy, 13(4), 469–484. DOI :10.1080/0268093980130402
- Griffiths, M.(1998). Towards a theoretical framework for understanding social justice in educational practice. Educational Philosophy and Theory, 30(2),177-192. 10.1111/j.1469-5812.1998.tb00322.x
- Gobena, G.A. (2018). Family Socio-economic Status Effect on Students’ Academic Achievement at College of Education and Behavioral Sciences, Haramaya University, Eastern Ethiopia. Journal of Teacher Education and Educators, 7(3), 207-222.
- İdin, Ş. ve Aydoğdu, C. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin sosyal adalet ve eşitlik perspektifinde fen bilimleri eğitimine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1328-1349.
- Jean-Marie, G. (2008). Leadership for social justice: An agenda for 21st centruy school. The Educatioinal Forum, 74(4), 340-354.
- Kahraman, Ü. (2020). Sosyal adalet ve eğitim. F. Nayır (Ed.), Kültürel değerlere duyarlı eğitim içinde (s. 93-120). Anı yayıncılık.
- Kılcan, B. (2021). Eğitim bilimlerinde metaforların veri toplama aracı olarak kullanılması örnek bir uygulama. B. Kılcan (Ed.), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi içinde (s.89-111). Pegem Akademi.
- Kocaoğlu, M. (2015). John Rawls adalet teorisi ve temel kavramları. (2.Basım). İmaj yayınevi.
- Le, H.H., Staley, B. Shore, S. and Nutton, G. (2024). Beyond awareness: Social justice agents and preservice teacher possible selves. Teaching and Teacher Education, 148, 104698. https://doi.org/10.1016/j.tate.2024.104698
- Magill, K. R. (2023). “I Can't believe I said that”: An analysis of preservice teacher ideological transformation in a social-issues-in-education course. Teaching and Teacher Education, 124- 104046. https://doi.org/10.1016/j.tate.2023.104046
- Marks, G. N., Creswell, J. and Ainley, J. (2006). Explaining Socioeconomic Inequalitiesin Student Achievement: The role ofhome and school factors. Educational Research and Evaluation, 12(2), 105-128. 10.1080/13803610600587040
- Memişoğlu, S. P., ve Taşkın, S. (2019). Öğretmenlerin adalet kavramına ilişkin metaforik algıları. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 178-201. https://doi.org/10.24289/ijsser.540882
- Munir, J., Faiza, M., Jamal, B., Daud, S., and Iqbal, K. (2023). The ımpact of socioeconomic status on academic achievement. Journal of Social Sciences Review, 3(2), 695-705. https://doi.org/10.54183/jssr.v3i2.308
- Öngel, G. and Tabancalı, E. (2025). Social justice perceptions, and practices: Turkish teachers’ perspectives. Teaching and Teacher Education, 155, https://doi.org/10.1016/j.tate.2024.104901
- Polat, S. (2007). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Polat, S. (2015). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. Eğitim Bilim Toplum, 13(49), 61-83.
- Posner, G. J., Strike, K. A., Hewson, P. W., and Gertzog, W. A. (1982). Accommodation of a scientific conception: Toward a theory of conceptual change. Science Education, 66(2), 211–227. https://doi.org/10.1002/sce.3730660207.
- Ramos Leiva, L., Pérez Miranda, L. and Riquelme-Sanderson, M. (2021). Social justice in the preparation of English language teachers. MEXTESOL Journal, 45 (2), 1-14.
- Robertson, S. E. (2008). Teaching for social justice: a case study of one elementary teacher’s experience with ımplementing social justice education ın the social studies. [Unpublished doctoral thesis]. The University of Texas.
- Sarıçam, İ. ve Yangil, M. K. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının adalet kök değerine karşı metaforik algıları. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10, 71-85.
- Sullivan, A. (2001). Cultural capital and educational attainment. Sociology, 35(4), 893-912.
- Suna, H. E., ve Özer, M. (2021). Türkiye’de sosyoekonomik düzey ve okullar arası başarı farklarının akademik başarı ile ilişkisi. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 12(1), 54-70. 10.21031/epod.860431
- T.C. Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). Sürdürülebilir kalkınma amaçları değerlendirme raporu.
- Türkiye İstatistik Kurumu (2024). Öğretim yılı ve eğitim seviyesine göre okullaşma oranı.
- Van Der Berg, S. (2010). Poverty and education. UNESCO: International Institute for Educational Planning.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, S. ve Gültekin-Karakaş, D. (2018). Türkiye’de eğitim eşitsizliğinin farklı yüzleri. Anadolu üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19(2). 271-292.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyal ve Beşeri Bilimler Eğitimi (Ekonomi, İşletme ve Yönetim Hariç) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 20 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 22 Ekim 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 26 Aralık 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: Advanced Online Publication |
Amaç ve Kapsam
Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü tarafından çıkarılan "BATI ANADOLU EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ (BAEBD)" Nisan, Ağustos ve Aralık aylarında olmak üzere yılda 3 defa Türkçe veya İngilizce dillerinde yayınlanan açık erişimli bilimsel hakemli bir dergidir.
BAEB dergisi, eğitim bilimleri alanı ile ilgili uygulama veya kuram çalışmalarını güçlü araştırma tasarımları ile değerlendiren nitelikli çalışmaları yayınlamaktadır. Bu nedenle dergide, özellikle ilgili alanyazının geçmiş ve günümüz ile ilişkisini kurabilen, güncel eğitim ihtiyaçlarımızı takip edip çözümler üretebilen, deneysel, ilişkisel veya kuramsal nitelikli çalışmaların yayınlanması amaçlanmaktadır. Böylece, okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, lise, yükseköğretim ve hayat boyu öğrenme kademelerinde eğitimin gelişmesine katkı sağlanması beklenmektedir.
BAEBD eğitim teknolojileri, öğretmen yetiştirme, matematik, fen, fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya, Türkçe, Türk dili ve edebiyatı, sosyal bilgiler, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, okul dışı eğitim, doğa eğitimi, vb. alanlarda çalışmaları kabul etmektedir. Hedef kitlesi eğitim bilimleri alanında çalışma yapan bilim insanları, eğitimciler, öğrenciler, öğretmenler ve eğitim sektörüne yönelik ürün ve hizmet veren kişi ve kuruluşlardır.
Yazım Kuralları
BAŞVURU EKLERİ: 1-Benzerlik Raporu
2-Etik Kurul Belgesi / Etik Kurul Başvurusuna Gerek Yoktur Yazısı
3-Telif Hakkı Devir Formu
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
BAEBD, 10.11.2017 tarihinden itibaren yayın etiği ile ilgili aşağıdaki kuralları benimsemektedir;
1) Dergi yayıncılığında "Yayın Etiği ve Kötüye Kullanım Bildirgesi (COPE -Code of Conduct for Journal Editors)" tarafından belirlenmiş yükümlülükleri esas alır. Detaylı bilgi aşağıda sunulmuştur.
2) Yazar tarafından dergiye gönderilen makalelerin yazarlarından editör intihal raporu talep eder. İntihal raporu incelenerek onaylanan makalelere alan editörü ve hakem ataması yapılır.
3) (10.07.2019 tarihli güncelleme) BAEBD, Cilt 10. Sayı 2’den (Aralık 2019) itibaren anket, mülâkat vb. yollarla veri toplanmasını içeren makale önerilerinde, başvuru öncesinde yazardan etik kurul onay belgesini isteyecektir. Etik kurul belgesi ile ilgili bilgiler yöntem bölümünde sunulacaktır.
YAYIN ETİĞİ VE KÖTÜYE KULLANIM BİLDİRGESİ (COPE)
Editörlerin Sorumlulukları
Tarafsızlık ve Yayıncıya Ait Özgürlük. Editörler gönderilen makale önerilerini derginin kapsamına uygun olması ve çalışmalarının önemi ve orijinalliğini dikkate alarak değerlendirirler. Editörler, makale önerisini sunan yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken, uyruk veya politik görüşlerini dikkate almazlar. Düzeltme ya da yayınlama kararına dergi editör kurulu dışında diğer kurumlar etki edemez.
Gizlilik. Editörler gönderilen bir yazıyla ilgili bilgileri, sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu dışında başka herhangi biriyle paylaşmazlar.
Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları. Editörler ve yayın kurulu üyeleri, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir makalede yayınlanmamış bilgileri kullanmazlar.
Basım Kararı. Editörler, yayınlanmak üzere kabul edilen tüm makalelerin, alanında uzman olan en az iki hakem tarafından hakem değerlendirmesine tabi tutulmasını sağlar. Editörler, dergiye gönderilen makalelerden hangi eserin yayınlanacağına, söz konusu çalışmanın geçerliliğine, araştırmacılara ve okurlara olan önemine, hakemlerin yorumlarına ve bu gibi yasal şartlara göre karar vermekten sorumludur.
Etik Kaygılar. Editörler sunulan bir yazıya veya yayınlanmış makaleye ilişkin etik kaygılar ortaya çıktığında tedbirler alacaktır. Yayınlandıktan yıllar sonra ortaya çıksa bile, bildirilen her etik olmayan yayınlama davranışı incelenecektir. Editörler, etik kaygılar oluşması durumunda COPE Flowcharts'ı takip eder. Etik sorunların önemli olması durumunda düzeltme, geri çekme uygulanabilir veya konu ile ilgili endişeler dergide yayınlanabilir.
Hakemlerin görevleri
Editoryal Kararlara Katkı: Editör kararlarında editörlere yardımcı olur ve editoryal iletişim yoluyla yazarlara makalelerini iyileştirmede yardımcı olur.
Sürat: Makale önerisini incelemek için yeterli nitelikte hissetmeyen veya makale incelemesinin zamanında gerçekleşemeyeceğini bilen herhangi bir hakem, derhal editörleri haberdar etmeli ve gözden geçirme davetini reddetmeli, böylece yeni hakem atamasının yapılması sağlanmalıdır.
Gizlilik: Gözden geçirilmek üzere gönderilen tüm makale önerileri gizli belgelerdir ve bu şekilde ele alınmalıdır. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarına gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır. Bu durum inceleme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
Tarafsızlık Standartları: Makale önerisi ile ilgili yorumlar tarafsız olarak yapılmalı ve yazarların makaleyi geliştirmek için kullanabileceği şekilde öneriler yapılmalıdır. Yazarlara yönelik kişisel eleştiriler uygun değildir.
Kaynakların Kabulü: Hakemler, yazarlar tarafından alıntılanmayan ilgili yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Hakem ayrıca, incelenen yazı ile başka herhangi bir makalenin (yayınlanmış veya yayınlanmamış) herhangi bir önemli benzerliğini editörüne bildirmelidir.
Çıkar Çatışmaları: Çıkar çatışmaları editöre bildirilmelidir.
Yazarların Sorumlulukları
Raporlaştırma Standartları: Orijinal araştırmanın yazarları, yapılan çalışmanın ve sonuçların doğru bir şekilde sunulmasını ve ardından çalışmanın öneminin objektif bir şekilde tartışılmasını sağlamalıdır. Makale önerisi yeterli detay ve referans içermelidir.
Veri Erişimi ve Saklama: Yazarların, çalışmalarının ham verilerini saklamaları gerekmektedir. Gerektiğinde, dergi tarafından talep edilmesi durumunda editör incelemesi için sunmalıdırlar.
Özgünlük ve İntihal: Yazarlar, tamamen orijinal eserler göndermelidirler ve başkalarının çalışmalarını veya sözlerini kullanmışlarsa, bu uygun şekilde alıntılanmış olmalıdır. Bunun yanında yazarların kendi tez çalışmaları ve makale çalışmalarından gerçekleştirdikleri alıntılarda da benzerliğin minimum düzeyde olması bir başka deyişle alıntılamanın uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş olması önemlidir. Başkasından ya da kendinden intihal, tüm biçimlerinde etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Bu nedenle dergiye makale gönderen tüm yazarlardan benzerlik oranı raporu istenmektedir. Rapordaki oran makalenin değerlendirme sürecine geçmesi için belirleyici olacaktır. Oranın yüksek olduğu makaleler geri gönderilerek gerekli düzenlemelerin yapılması istenecektir. Bu kapsamda başkalarının çalışmalarından yapılan intihallerin yanı sıra yazarların kendi tez veya makalelerinden yaptıkları intihallerin de göz önünde bulundurularak bir düzenleme yapması gerekmektedir.
Birden çok, yinelenen, yedekli veya eşzamanlı gönderim / yayın: Yazarlar başka bir dergide daha önce yayınlanmış bir makaleyi değerlendirilmek için göndermemelidir. Bir makalenin birden fazla dergiye eşzamanlı olarak sunulması etik olmayan yayıncılık davranışıdır ve kabul edilemez.
Makalenin Yazarlığı: Sadece yazarlık kriterlerini yerine getiren kişiler, yazının içeriğinde yazar olarak listelenmelidir. Bu yazarlık kriterleri şu şekildedir; (i) tasarım, uygulama, veri toplama veya analiz aşamalarına katkı sağlamıştır (ii) yazıyı hazırlamış veya önemli entelektüel katkı sağlamış veya eleştirel olarak revize etmiştir veya (iii) makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayınlanmak üzere teslim edilmesini kabul etmiştir. Sorumlu yazar, tüm yazarların (yukarıdaki tanıma göre) yazar listesine dâhil edilmesini sağlamalı ve yazarların makalenin son halini gördüklerini ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiklerini beyan etmelidir.
Beyan ve Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, mümkün olan en erken aşamada (genellikle makale gönderimi sırasında bir bildirme formu sunarak ve makalede bir beyanı dâhil ederek) çıkar çatışmalarını açığa çıkarmalıdır. Çalışma için tüm mali destek kaynakları beyan edilmelidir (varsa hibe numarası veya diğer referans numarası dâhil).
Hakem Değerlendirme: Yazarlar hakem değerlendirme sürecine katılmakla yükümlüdürler ve editörlerin ham veri taleplerine, açıklamalara ve etik onayının kanıtlarına ve telif hakkı izinlerine derhal yanıt vererek tam olarak işbirliği yapmakla yükümlüdürler. İlk olarak "gerekli revizyon" kararı verilmesi durumunda, yazarlar hakemlerin yorumlarına sistematik bir şekilde verilen son tarihe kadar yazılarını gözden geçirip yeniden ibraz etmelidir.
Yayınlanan Eserlerde Temel Hatalar: Yazarlar kendi yayınladıkları çalışmalarında önemli hatalar veya yanlışlıklar bulduklarında, dergi editörlerini veya yayıncılarını derhal bilgilendirmek ve kâğıt üzerinde bir erratum biçiminde düzeltmek veya kâğıdı çıkarmak için onlarla işbirliği yapmakla yükümlüdür. Editörler veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, yazarın makaleyi derhal düzeltme veya geri çekme veya derginin editörlerine kâğıdın doğruluğuna dair kanıt sunma yükümlülüğünü almalıdır.
Ücret Politikası
Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi makale başvurusu, değerlendirmesi ve yayımı için hiçbir ücret almamaktadır.
