Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Meslek Bilgisi Derslerine Yönelik Değerlendirmeleri

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 888 - 910, 28.08.2024

Melek Dönmez Yapucuoğlu , Funda Eryılmaz Ballı , Ece Kara

https://doi.org/10.51460/baebd.1454815

Öz

Öğretmenlik meslek bilgisi dersleri öğretmen adaylarının profesyonel bir meslek olarak öğretmen olmaları adına ve öğretmenlik mesleğine yönelik bilgi ve becerilerinin kazandırılmasının temelini oluşturmaktadır. Öğretmenlik eğitimi sürecinde öğretmen adaylarına verilen bu dersler düşünüldüğünde, öğretmen adaylarının öğretmenlik meslek bilgisi derslerine yönelik düşünceleri önem taşımaktadır. Bu kapsamda, bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının öğretmenlik meslek eğitimi süresince almış oldukları öğretmenlik meslek bilgisi derslerine yönelik algılarının ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaç kapsamında ortaya konulan bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 4. sınıf son döneminde bulunan farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan 10 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmanın katılımcılarına araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formunda yer alan açık uçlu sorular yöneltilerek yüz yüze toplanmıştır. Elde edilen veriler bir nitel analiz programı kullanılarak içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiş ve analiz sonucunda 154 kod ve 32 alt tema bağlamında 4 tema ortaya konulmuştur. Bu temalar; öğretmenlik meslek bilgisi derslerine yönelik farkındalık, öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin mesleki yeterliğe katkısı, öğretmenlik uygulaması sürecinin değerlendirilmesi ve öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin geliştirilmesine yönelik görüşler olarak isimlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik mesleği, Öğretmenlik meslek bilgisi dersleri, Öğretmen yetiştirme

Kaynakça

• Agi, C. W. (2013). Evaluation of the status of guidance services in secondary schools in Rivers State, Nigeria. Journal of Education and Practice, 4(23), 78-84.
• Akyüz, Y. (2016). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Argon, T. ve Kösterelioğlu, M.A. (2010). Öğretmenlik mesleği ve okul deneyimi dersleri. Milli Eğitim Dergisi, 186, 265-277.
• Atik Kara, D. (2012). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin öğretmen adaylarına öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlikleri kazandırması yönünden değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Atik Kara, D. ve Sağlam, M. (2014). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin öğrenme-öğretme sürecine yönelik yeterliklerinin kazandırılması yönünden değerlendirilmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 28-86.
• Ayan, M. (2011). Eğitim Fakültelerinin sınıf öğretmenliği bölümü programlarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerini kazandırma düzeyi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi.
• Aydın, A. (2011). Sınıf yönetimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aytaçlı, B. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programında yer alan okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Bowman, M. A., Vongkulluksn, V. W., Jiang, Z., & Xie, K. (2022). Teachers’ exposure to professional development and the quality of their instructional technology use: The mediating role of teachers’ value and ability beliefs. Journal of Research on Technology in Education, 54(2), 188-204.
• Bursa, S., & Ersoy, A. F. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 2018 öğretmen yetiştirme programı seçmeli ders tercihleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 59-72. http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.2020.140
• Cevizci, A. (2012). Eğitim felsefesi. Ankara: Say Yayınları.
• Coşkun Şimşek, M. ve Dinçol Özgür, S. (2023a). Öğretmen adaylarının öğretmenlik meslek bilgisi derslerine ilişkin görüşleri: Programdaki yeri açısından. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 6(1), 27-48. http://doi.org/10.33400/kuje.1150573
• Coşkun Şimşek, M. ve Dinçol Özgür, S. (2023b). Öğretmen adaylarının öğretmenlik meslek bilgisi derslerini mesleki gelişimleri açısından değerlendirmeleri. Milli Eğitim Dergisi, 52(239), 1543-1574.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2. Baskı).UK: SAGE Publications.
• Çepni, O. ve Aydın, F. (2015). Coğrafya öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(2), 285-304.
• Deniz, M.E. (2007). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Maya Akademi.
• Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının sınıf yönetimine yönelik tutum ve inanç kazanma düzeyine etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 167–182.
• Gökçe, E. (2000). Yirmibirinci yüzyılın öğretmeni. Çağdaş Eğitim Dergisi. 270, 21-26.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. Handbook of qualitative research, 2(105), 163-194.
• Heatherton, T. F., & Baumeister, R. F. (1991). Binge eating as escape from self-awareness. Psychological Bulletin, 110, 86-108.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi: Kültürel psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. Kavas, A. B. ve Bugay, A. (2009). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerinde gördükleri eksiklikler ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 13‐21.
• Kılıç Özmen, Z. (2019). 2018 Sınıf Öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. AJESI-Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 521-548. https://doi.org/10.18039/ajesi.577387
• Kitzinger, J. (1995). Qualitative research: Introducing focus groups. Bmj, 311(7000), 299-302.
• Marshall, M. N. (1996). Sampling for qualitative research. Family Practice, 13(6), 522-526.
• Maxwell, J. A. (2008). Designing a qualitative study. The SAGE handbook of applied social research methods, 214-253.
• Merriam, S. B., & Grenier, R. S. (2019). Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. UK: Sage Publications, Inc.
• Oral, T. (2021). Okullarda rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi.
• Özçelik, N. (2012). Yabancı dil öğretmen adaylarının okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 515‐536.
• Özmen, H. (2008). Okul Deneyimi ‐ I ve Okul Deneyimi ‐ II derslerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 25‐37.
• Saha, L.J. (2001). Educational Sociology. Neil J. Smelser, Paul B. Baltes, (Eds.) in International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences.(pp: 4327-4333). Pergamon.
• Saha, L.J. (2015). Educational Sociology. James D. Wright, (Ed.) in International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences.(pp: 289-296). Elsevier.
• Segall, W. E., & Wilson, A. V. (2004). Introduction to education: Teaching in a diverse society. Rowman & Littlefield.
• Seifert, K., & Sutton, R. (2009). Educational psychology. Kelvin Seifert.
• Stevenson, N. A., VanLone, J., & Barber, B. R. (2020). A commentary on the misalignment of teacher education and the need for classroom behavior management skills. Education and Treatment of Children, 43(4), 393-404.
• Şişman, M. (2007). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Teknik Eğitim Fakültesi (TEF). (2006). Eğitim-öğretim rehberi. Ankara: Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Tanıtım ve Yayın Müdürlüğü.
• Turgut, M.F. ve Baykul, Y. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yazçayır, N. ve Yıldırım, N. (2021). Öğretmen yetiştirme lisans programları ve öğretmenlik meslek bilgisi alt boyutunun karşılaştırmalı analizi “Türkiye ve Singapur“. TEBD, 19(1), 182-218. https://doi.org/10.37217/tebd.733698
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. YÖK (2017). Yeni Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari
• Zelyurt, H., & Sucu, A. (2022). Eğitim fakültelerinde uygulanan 2018 lisans programlarının öğretim elemanlarının görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Journal of History School, 56, 836-872. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.53875