Ortaokul Öğretmenlerinin PISA Araştırmasına İlişkin Görüşleri: Bir Örnek Olay Çalışması

Yıl 2018, , 454 - 486, 31.12.2018

Hasan Özcan , Selçuk Arık

https://doi.org/10.17522/balikesirnef.506458

Cited By: 2

Öz

PISA
araştırmalarının amacı, örgün eğitime devam eden 15 yaş düzeyindeki
öğrencilerin, öğrendikleri bilgi ve becerileri, günlük yaşama ne düzeyde
yansıtabildiklerini ölçmektir. 2000 yılından itibaren her üç yılda bir yapılan
PISA araştırmaları, fen, matematik ve okuma becerileri bakımından öğrencileri
değerlendirmektedir. En son 2015 yılında yapılan araştırmada, Türkiye, 2012
yılı ile karşılaştırıldığında ciddi bir düşüş yaşamıştır. Öğretmen niteliği söz
konusu düşüşün nedenleri arasında sayılabilir. Bu bağlamda, PISA araştırması
paydaşlarından öğretmenlerin, görüşlerinin belirlenmesi önem ifade etmektedir.
Bu araştırmada, devlet okullarında ortaokul düzeyinde görev yapan farklı
branşlardaki öğretmenlerin PISA araştırmasına yönelik görüşlerini tespit etmek
amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, 2017-2018 eğitim öğretim yılı güz
döneminde, Türkiye’de yer alan büyükşehirlerden birinin ilçesine bağlı devlet
okullarında ortaokul düzeyinde görevine devam eden toplam 20 öğretmen
oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından oluşturulan
yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada, nitel
araştırma yöntemlerinden örnek olay araştırması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın
verileri içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda,
katılımcıların PISA araştırmalarına ilişkin görüşlerinin kısıtlı olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların, PISA araştırmalarının bir sınav olduğunu
bildikleri ancak bu sınavın içeriği, uygulanma zamanı, süresi, sorulan sorular
ve soru tiplerine ilişkin bilgilerinin yetersiz olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

PISA araştırmaları, ortaokul öğretmenleri, öğretmen görüşleri, nitel araştırma, örnek olay çalışması

The Opinions of Secondary School Teachers About PISA Researches: A Case Study

Öz

PISA
researches aim to measure the degree of reflection of knowledge and skills of 15-year-old students enrolled in formal
education to their daily life. PISA researches, conducted once every three
years since the year 2000, assess students in terms of their science,
mathematics and reading skills. In the research conducted most recently in
2015, there was a considerable decline
experienced in Turkey when compared with the year 2012. Teacher quality may be
listed among the causes of the mentioned decline. In this context, PISA
research is fundamental to establish the opinions of teachers, one of its
partners. This study aimed to determine the opinions of teachers teaching at the
secondary school level at state schools
about PISA researches. The study participants consisted of a total of 20
teachers teaching at secondary school level at state schools in the county of
one of the metropolises of Turkey in the fall
semester during the academic year of 2017-2018. The study data were collected
using a semi-structured interview form developed by the researchers. The case study
pattern, a quantitative research method, was used in the study. The study data
were analyzed using the content analysis method. It was concluded as a result
of the study that the opinions of the participants about PISA researches were restricted.
It was established that the participants knew that PISA researches were tests
however their knowledge about the content of this test, its application time,
the posed questions and question types were inadequate.

Anahtar Kelimeler

PISA research, secondary school teachers, teachers’ opinion, qualitative research, case study

Kaynakça

• Aktepe, V., & Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607-622. 15 Mart 2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/256283 adresinden erişilmiştir.
• Altun, M., & Akkaya, R. (2014). Mathematics Teachers’ Comments on PISA Math Questions and Our Country’s Students’ Low Achievement Levels. Hacettepe University Journal of Education, 29(1), 19-34. 15 Mart 2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/87075 adresinden erişilmiştir.
• An, S., Kulm, G., & Wu, Z. (2004). The pedagogical content knowledge of middle school, mathematics teachers in China and the US. Journal of Mathematics Teacher Education, 7(2), 145-172. DOI: 10.1023/b:jmte.0000021943.35739.1c
• Arpa, M. (2017). Gelişen eğitim teknolojilerinin eğitim programlarına etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(3), 128-135.
• Aydogdu Iskenderoglu, T., & Baki, A. (2011). Quantitative analysis of pre-service elementary mathematics teachers' opinions about doing mathematical proof. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(4), 2285-2290. 18 Mart 2018 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ962700.pdf adresinden erişilmiştir.
• Aydoğdu İskenderoğlu, T., Erkan, İ., & Serbest, A. (2013). 2008-2013 yılları arasındaki SBS matematik sorularının PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 4(2), 147-168. 17 Mart 2018 tarihinde http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.832.5634&rep=rep1&type=pdf adresinden erişilmiştir.
• Bahadır, E. (2012). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı'na (PISA 2009) göre Türkiye'deki öğrencilerin okuma becerilerini etkileyen değişkenlerin bölgelere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Başusta, N. B., & Gelbal, S. (2015). Gruplararası karşılaştırmalarda ölçme değişmezliğinin test edilmesi: PISA öğrenci anketi örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(4), 80-90. 25 Mart 2018 tarihinde http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1773-published.pdf adresinden erişilmiştir.
• Batur, Z. & Ulutaş, M. (2013). PISA ile Türkçe öğretim programındaki okuduğunu anlama kazanımlarının örtüşme düzeylerinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASS), 6(2), 1549-1563. DOI: 10.9761/JASSS_651
• Berberoğlu , G., & Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türüne, bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PISA analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4(7), 21-35.
• Berberoğlu, G. (2007). Türk bakış açısından PISA araştırma sonuçları. Ankara: Konrad Adenauer Stiftung. 15 Mart 2018 tarihinde http://konrad.org.tr/Egitimturk/07girayberberoglu.pdf adresinden erişilmiştir.
• Bozkurt, B. Ü. (2016). Türkiye’de okuma eğitiminin karnesi: PISA ölçeğinden çıkarımlar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (4), 1673-1686. 17 Mart tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/291921 adresinden erişilmiştir.
• Bozkurt, B.Ü., Uzun, G.L., & Lee, Y. (2015). Korece ve Türkçe ders kitaplarındaki metin sonu sorularının karşılaştırılması: PISA 2009 sonuçlarına dönük bir tartışma. International Journal of Language Academy, 3(9), 295-313. DOI: 10.18033/ijla.327
• Creswell, J. (2013). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Basımdan Çeviri). (M. Bütün, & S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Siyasal.
• Çobanoğlu, R, & Kasapoğlu, K . (2010). PISA’da Fin başarısının nedenleri ve nasılları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 121-131. 15 Mart 2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/hunefd/issue/7799/102168 adresinden erişilmiştir.
• Demir, I., & Kilic, S. (2010). Using PISA 2003, examining the factors affecting students' mathematics achievement. Hacettepe University Journal of Education, 38(38), 44-54. 17 Mart tarihinde http://dergipark.gov.tr/hunefd/issue/7798/102146 adresinden erişilmiştir.
• Döş̧, İ., & Atalmış̧, E. H. (2016). OECD verilerine göre PISA sınav sonuçlarının değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 432-450. DOI: 10.17240/aibuefd.2016.16.2-5000194936
• Duru, A. & Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education)38(38), 67-81. 18 Mart tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/87441 adresinden erişilmiştir.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. (A. Ersoy, & P. Yalçınoğlu, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güler, H. (2013). Türk öğrencilerin PISA’da karşılaştıkları güçlüklerin analizi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 501-522. 18 Mart tarihinde http://dergipark.gov.tr/uefad/issue/16698/173591 adresinden erişilmiştir.
• İlgün Dibek, M., Yavuz, H. & Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2018). Tutum - başarı paradoksunda tepki stillerinin rolü: Dokuz ülkenin karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 932-952. DOI: 10.17240/aibuefd.2018.-400745
• İş, Ç. (2003). A cross-cultural comparison of factors affecting mathematical literacy of students in programme for international student assessment (PISA). Unpublished Master’s Thesis. The Middle East Technical University (METU), Ankara.
• Kabael, T., & Barak, B. (2016). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlık becerilerinin PISA soruları üzerinden incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 7(2), 321-349. 26 Mart tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/227986 adresinden erişilmiştir.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Basımdan Çeviri). (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Mutluer, C., & Büyükkıdık, S. (2017). PISA 2012 verilerine göre matematik okuryazarlığının lojistik regresyon ile kestirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 46 (46), 97–112. DOI:10.15285/maruaebd.273926
• Okur, S. (2008). Students' strategies, episodes and metacognitions in the context of PISA 2003 mathematical literacy items. Unpublished Master’s Thesis. The Middle East Technical University (METU), Ankara.
• Özberk, E., Atalay Kabasakal, K., & Boztunç Öztürk, N. (2017). Investigating the factors affecting Turkish students PISA 2012 mathematics achievement using hierarchical linear modeling. Hacettepe University Journal of Education, 32(3), 544-559. DOI:10.16986/huje.2017026950
• Özgürlük, B., Ozarkan, H. B., Arıcı, Ö., & Taş, U. E. (2016). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2015 ulusal raporu. Ankara: MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Patton, M. Q., (2014). Qualitative Research & Evaluation Methods Integrating Theory and Practice (Fourth Edition), Sage Publications, Thousand Oaks, CA.
• Polat, T. (2016). PISA’yı neden daha çok konuşmalıyız?. 17 Mart 2018 tarihinde http://www.karar.com/yazarlar/turgay-polat/pisayi-neden-daha-cok-konusmaliyiz-2827 adresinden erişilmiştir.
• Savran, N. (2004). PISA-Projesi'nin Türk eğitim sistemi açısından değerlendirilmesi. The Journal of Turkish Educational Sciences, 2(4), 397-412. 16 Mayıs 2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/tebd/issue/26126/275204 adresinden erişilmiştir.
• Sünbül, A. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 2(4), 597-607.
• Taş, U. E., Arıcı, Ö., Ozarkan, H. B., & Özgürlük, B. (2016). PISA 2015 ulusal raporu. Ankara: MEB. 16 Mart 2018 tarihinde http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf adresinden erişilmiştir.
• Taşdelen-Teker, G., Boztunç̧-Öztürk, N., & Eroğlu, M. G., (2014). PISA 2009’a göre okuma becerisi ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Hacettepe University Journal of Education], 29(4), 244-255. 16 Mart tarihinde http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/58-published.pdf adresinden erişilmiştir.
• Tutkun, Ö. F., & Aksoyalp, Y. (2010). 21. Yüzyılda eğitimde program geliştirmede yönelim, kavram ve anlayışlar. The Journal of SAU Education Faculty, 19, 156-169.
• Yavuz, E., & Çetin, B. (2017). PISA 2012 problem çözme okuryazarlığına etki eden okul değişkenlerinin incelenmesi: Türkiye-Sırbistan karşılaştırması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 8(4), 435–452. DOI:10.21031/epod.334610
• Yetişir, M. İ., Batı, K., Kahyaoğlu, M., & Birel, F. K. (2018). Dezavantajlı öğrencilerin fen okuryazarlık performanslarının duyuşsal özellikleriyle ilişkisinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(1)143–158. DOI: 10.30964/auebfd.405014
• Yıldırım, K. (2009). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2006 yılı verilerine göre Türkiye'de eğitimin kalitesini belirleyen temel faktörler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
• Yıldırım, Y., Şahin, M. & Sezer, E. (2017). PISA 2012 Türkiye örnekleminde okul özelliklerinin matematik okuryazarlığına etkisi. İlköğretim Online, 16(3), 1092-1100. DOI: 10.17051/ilkonline.2017.330244
• Yılmaz Fındık, L. & Kavak, Y. (2016). PISA 2012 sonuçlarına göre yönetici liderliği ve okul özerkliğinin öğrenci başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 32(4), 939-959. DOI:10.16986/huje.2016019330
• Yin, R. K. (2015). Qualitative research from start to finish. Guilford Publications.
• Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods. Sage publications.
• Yolsal, H. (2016). Öğrencilerin sosyo-ekonomik ve kültürel statülerinin PISA 2012 başarıları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Social Sciences Research Journal, 5(3), 7-27. 16 Mart tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/300968 adresinden erişilmiştir.