Fizik Öğretmen Adaylarının Yıldız Kavramına Dair Zihinsel Modelleri

Yıl 2010, Cilt: 4 Sayı: 2, 25 - 46, 01.12.2010

Aysegul Saglam Arslan Ümmügülsüm İyibil Ummugulsum Iyıbıl Ayşegül Sağlam Arslan

Öz

Çağımızın ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen yeni lise fizik dersi öğretim programında yıldız ve yıldızsılar konusuna yer verilmiştir. Programa henüz dahil edilmiş bu konu hakkında geleceğin fizik öğretmenlerinin ne tür bilgilere sahip olduğu büyük önem taşımaktadır. Bu durum dikkate alınarak bu çalışmada fizik öğretmen adaylarının yıldız kavramına dair zihinsel modellerinin tespit edilmesi amaçlamıştır. Çalışmanın örneklemini Doğu Karadeniz bölgesindeki bir üniversitede öğrenim görmekte olan 29’u dördüncü sınıf ve 27’si beşinci sınıf olmak üzere toplam 56 fizik öğretmen adayı oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacına uygun olarak 4 açık uçlu sorudan oluşan bir test geliştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular, öğretmen adaylarının genel olarak bilimsel bilgilerle uyumlu olmayan zihinsel modellere sahip olduklarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

fizik öğretmen adayları, zihinsel model, yıldızlar.

Kaynakça

• Agan, L. (2004). Stellar Ideas: Exploring Students’ Understanding of Stars, Astronomy Education Review, 3(1), 77-97.
• Ant, A. (2005). Evrende Yolculuk 4 Yıldızlar İmparatorluğu, Zambak Yayınları, İstanbul.
• Bailey, J. M. (2006). Development of a Concept Inventory to Assess Students' Understanding and Reasoning Difficulties about the Properties and Formation of Stars, Doktora tezi, Arizona Üniversitesi, ABD.
• Bailey, J. M. ve Nagamine, K. (2009), Using Learner-Centered Strategies to Improve Student Understanding About Stars, 19.05.2009 tarihinde ulaşılmıştır. Site: http://adsabs.harvard.edu/abs/2009AAS...21343002B
• Baloğlu Uğurlu, N. (2005). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Dünya ve Evren Konusu İle İlgili Kavram Yanılgıları, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 229–246.
• Buckley, B. C. ve Boulter, C. J. (2000). Investigating the Role of Representations and Expressed Models in Building Mental Models, J.K.Gilbert ve C.J. Boulter, Developing Models in Science Education, Kluwer Academic Publishers, İngiltere.
• Chiu, M. H., Weng, S. C., & Chern, I. S. (1993). Children’s Concepts About The Stars. Annual Meeting of Australian Association for Research in Education, Fremantle, Western Australia. 17.05.2009 tarihinde ulaşılmıştır.
• Site: http://www.aare.edu.au/93pap/chium93037.txt Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
• Ekiz, D. ve Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Astronomi ile İlgili Kavramları Anlama Düzeyi ve Kavram Yanılgıları, Milli Eğitim Dergisi, 165, 61-78
• Emrahoğlu, N. ve Öztürk, A. (2009). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Astronomi Kavramlarını Anlama Seviyelerinin ve Kavram Yanılgılarının İncelenmesi Üzerine Boylamsal Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 165–180.
• Franco, C. ve Colinvaux, D. (2000). Grasping Mental Models, J.K.Gilbert ve C.J. Boulter, Developing Models in Science Education, Kluwer Academic Publishers, İngiltere.
• Frede, V. (2006). Pre-Service Elementary Teacher’s Conceptions About Astronomy, Advances in Space Research, 38, 2237–2246.
• Greca, M. I., ve Moreira M. A. (2000). Mental Models, Conceptual Models and Modeling, International Journal of Science Education, 22(1), 1-11.
• Gülseçen, S. (2005). Bilgi Teknolojisinin Astronomi Araştırmalarına ve Eğitim Öğretimine Etkileri, 20.05.2009 tarihinde ulaşılmıştır. Site: www.fedu.metu.edu.tr/UFBMEK-5/b_kitabi/PDF/Astronomi/Panel/t1-4d.pdf.
• Günbatar, S. ve Sarı, M. (2005). Elektrik ve Manyetizma Konularında Anlaşılması Zor Kavramlar İçin Model Geliştirilmesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 185-197.
• Harrison, A. G. ve Treagust, D. F. (2000). A Typology of School Science Models, International Journal of Science Education, 22(9), 1011- 1026.
• Johnson-Laird, P. N. (1983). Mental Models, Cambridge University Press, Cambridge, İngiltere.
• Kalkan, H., ve Kıroğlu, K. (2007). Science and Nonscience Students’ Ideas about Basic Astronomy Concepts in Pre-service Training for Elemantary School Teachers, Astronomy Education Review, 6(1), 15-24.
• Kikas, E. (2005). Development of Children's Knowledge: The Sky, the Earth and the Sun in Children's Explanations, Electronic Journal of Folklore, 31, 31-56.
• Kikas, E. (2006). The Effect of Verbal and Visuo-Spatial Abilities on the Development of Knowledge of the Earth, Research in Science Education, 36, 269–283.
• Kurnaz, M. A. (2007). Enerji Kavramının Üniversite 1. Sınıf Seviyesinde Öğrenim Durumlarının Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Küçüközer, H. (2007). Prospective Science Teachers’ Conceptions about Astronomical Subjects, Science Education International, 18(2), 113-130.
• Küçüközer, H., Korkusuz, M. E., Küçüközer, H. A. ve Yürümezoğlu, K. (2009). The Effect of 3D Computer Modeling and Observation-Based Instruction on the Conceptual Change Regarding Basic Concepts of Astronomy in Elementary School Students, Astronomy Education Review, 43(6), 40-58.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2008). Ortaöğretim 11. Sınıf
• Fizik Dersi Öğretim Programı. Norman, D. (1983). Some Observations On Mental Models, D. Gentner ve A. L. Stevens, Mental Models, Lawrence Erlbaum Associates, Hillsdale, İngiltere.
• Örnek, F. (2008). Models in Science Education: Applications of Models in Learning and Teaching Science, International Journal of Environmental & Science Education, 3(2), 35 – 45.
• Plummer, J. (2008). Students’ Development of Astronomy Concepts across Time, Astronomy Education Review, 7(1).
• Panagiotaki, G., Nobes G., ve Potton, A. (2008). Mental Models and Other Misconceptions in Children’s Understanding of the Earth, Journal of Experimental Child Psychology, 104(1), 52-67.
• Sağlam-Arslan, A. (2009). Eğitim Araştırmalarında Bilgiyi ve Öğrenmeyi Modelleme Teknikleri, Yayınlanmamış Ders Notları.
• Sağlam-Arslan, A. ve Kurnaz, M. A. (2009). Prospective Physics Teachers’ Level of Understanding Energy, Power and Force Concepts, Asia-Pasific Forum on Science Learning and Teaching, 10, 1-18.
• Sezen, F. (2002). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Astronomi Kavramlarını Anlama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.