İlkokul Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılıklarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 2, 772 - 797, 31.12.2018

Özlem Gül , Mehmet Akif Erdener

https://doi.org/10.17522/balikesirnef.506520

Öz

Bu araştırmanın
amacı, ilkokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına ilişkin
görüşlerini farklı değişkenlere göre belirlemektir. Araştırmanın örneklemini,
2017-2018 eğitim öğretim yılında Balıkesir ili genelindeki tüm resmi
ilkokullarda görev yapan 470 öğretmen ve idareci oluşturmaktadır. Araştırmada
örgütsel bağlılık algısını ölçmek için “Örgütsel Bağlılık Ölçeği”
(Organizational Commitment Scale) kullanılmıştır. Bu çalışmada, öğretmenlerin
cinsiyet, branş, kıdem ve eğitim durumu değişkenlerinin Duygusal Bağlılık,
Normatif Bağlılık ve Devam Bağlılığı olarak üç faktörde ele alınan örgütsel
bağlılık üzerinde anlamlı bir farklılığın olup olmadığı incelenmiştir. Toplanan
verilerin analizinde öncellikle doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ardından çoklu
varyans analizi (MANOVA) kullanılmıştır. Sonuç olarak, cinsiyet ve branş
türünün öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları üzerinde anlamlı farklılığa sahip
olduğu görülürken branş ve eğitim durumu değişkenlerinin anlamlı farklılığa
sahip olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

örgütsel bağlılık, duygusal bağlılık, normatif bağlılık, ilkokul öğretmeni

Examining the Views of Primary School Teachers on Organizational Commitment

Öz

The present study aims to find out the elementary
school teachers’ organizational commitment in the city of Balıkesir,
Turkey.  The sample of this study is 470
teachers working in elementary schools in Balıkesir province in the 2017-2018
academic years. In order to collect data, Organizational Commitment Scale is
used. In this study, the effect of organizational commitment which was handled
in three factors as Affective Commitment, Normative commitment, and Low
alternatives and Investments of Continuance Commitment on teachers’ gender,
major, seniority, and education level. Confirmatory Factor Analysis (CFA) with
Lisrel, and Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) with statistics program
are conducted to analyze data. The results show that there are differences
between gender and major of teachers on organizational commitment.  On the other hand, there are no statistically
differences between education level and seniority on organizational commitment
in this study. Additionally, while Affective Commitment is significantly effect
on gender and seniority, Normative commitment is significantly effect on major
in this study. 

Anahtar Kelimeler

Organizational commitment, Teachers, School, Major, Seniority

Kaynakça

• Altınbaş, B. (2008). Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, M. (2010). Eğitim yönetimi. Hatiboğlu Yayınevi: Ankara.
• Aydoğan, S. E. (2010). Resmi Liselerde Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Nobel Yayınları: Ankara.
• Balcı, A. (2000). Örgütsel sosyalleşme: kuram stratejisi ve taktikleri. Pegem Akademi: Ankara.
• Başaran, İ. E. (2004). Yönetimde insan ilişkileri: Yönetsel davranış. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Brockner, J., Tyler, T. R., & Cooper-Schneider, R. (1992). The influence of prior commitment to an institution on reactions to perceived unfairness: The higher they are, the harder they fall. Administrative Science Quarterly, 241-261.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cengiz, A. A. (2000). Enformasyon çağında örgüt bağlılığını geliştirmenin yollarına genel bir bakış. Anadolu Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (1-2), 509-538.
• Deniz, A.,& Yildirim, B. (2014). The relationship between power distance and organizational commitment in primary schools. Educational Research and Reviews, 9(19), 750-760.
• Deniz, Ü., & Erdener, M. A., (2016). Ögretmenlerin Is Motivasyonlarını Etkileyen Etmenler. Ö. K. Tüfekçi (Ed.), Sosyal Bilimlerde Stratejik Araştırmalar. (ss. 29-41), Saarbrücken, Germany: Lap Lambert Academic Publishing, ISBN:9783659957734, (Yayın No: 2895474)
• Dolu, B. (2011). Bankacılık Sektöründe Çalışanların Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Projesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Erdener, M. A., & Dalkıran, M., (2017). Job Motivation Level for Elementary School Teachers Who Made Field Changes. European Journal of Education Studies 3(11), 691-709. doi: 10.5281/zenodo.1095213
• Erdener, M., & Gül, Ö. (2017). İlkokul öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 545-563.
• Erdoğan, D. (2009). Resmi İlköğretim Okullarındaki Sınıf Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma (Bağcılar Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Farooq, N. & Zia, Y. A. (2013). Gender and organizationalcommitment. PutajHumanities & Social Sciences, 20, 273-281.
• Gözen, Dağdeviren, E. (2007). İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
• Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 37-55.
• Güney, S. (2007). Yönetim ve organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gürkan, G. Ç. (2006). Örgütsel Bağlılık: Örgütsel İklimin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi ve Trakya Üniversitesi’nde Örgüt İklimi İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Handy, C. (1993). Understanding organizations. 4th edition. London: Published by the Penguin Group.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools, healthy schools: Measuring organizational climate. Corwin Press.
• İnce, M., Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma örgütsel bağlılık. Ankara: Çizgi Kitabevi.
• İşcan, Ö. F., Naktiyok, A. (2004). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algıları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi. 59(1), 181-200.
• Kahvecioğlu, K. (2016). Özel Yetenekli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Psikolojik Sağlamlılıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kalay, M. (2015). İlkokul ve Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık ve Motivasyonları Arasındaki İlişki (Bolu İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Köybaşı, F. (2016). Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi (Sivas İli Örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Litton Potter, S. (2012). Relationships Between Educators ‟Organizational Commitment, Job Satisfaction and Administrators‟ Gender. Unpublished Doctoral Dissertaton, Liberty University, Lynchburg, VA.
• Marion, R., Christiansen, J., Klar, H., Schreiber, C., & Erdener, M. A., (2016). Informal leadership, interaction, cliques and productive capacity in organizations: A Collectivist analysis. The Leadership Quarterly, 27, 242-260. doi:10.1016/j.leaqua.2016.01.003.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Mutlu, N. (2013). Öğretmenlere Göre Psikolojik Yıldırmanın Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Özcan, B. (2011). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Randall, D. M. (1987). Commitment and the organization: The organization man revisited. Academy of management Review, 12(3), 460-471.
• Sezer, F. (2012). Examining of Teacher Burnout Level in Terms of Some Variables. International Online Journal of Educational Sciences, 4(3), 617-631.
• Sığrı, Ü., ve Basım, N. (2006). İş görenlerin iş doyumu ile örgütsel bağlılık düzeylerinin analizi: kamu ve özel sektörde karşılaştırmalı bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(12), 130-154.
• Sönmez, M. (2016). İlkokul Ve Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tiryaki, T. (2005). Örgüt Kültürünün Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Wasti, S. A. (2001). Örgütsel adalet ve tercüme bir ölçeğin Türkçe’de güvenirlik ve gerçeklik analizi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 33–50.