Black Pine (Pinus nigra Arnold.) and Lebanon Cedar (Cedrus libani A. Rich.) Plantations for Erosion Control In Çorum Region

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 18, 77 - 85, 04.06.2010

Murat Ertekin Halil Barış Özel

Öz

In this study, black pine and Lebanon cedar plantations realized in 1999 and 2001 in Karhın river and Karaveran

watersheds located in Çorum were examined. For this purpose, sums of 24 experimental areas making 400 m2 in

total were taken as 3 replications in plantation areas. In the experimental areas determined according to regions

and aspects, the values of seedling height (cm), collar diameter (mm), survival percentage (%) of seedlings

within the experimental areas were determined. Variance analysis was applied to average values obtained in the

experimental areas. According to the results of the variance analysis, it was determined that there were

differences both in the region and aspect in terms of survival percentage and seedling growth in black pine

plantations. No differences were found in Lebanon cedar plantations. When the growth and survival percentage

of both tree species were considered, it was observed that the plantations on the west aspects of the watersheds

were more successful.

Anahtar Kelimeler

Black pine, Lebanon Cedar, Plantation, Erosion, Seedling characteristics

Çorum Yöresi Erozyonla Mücadele Kapsamında Yapılan Karaçam (Pinus nigra Arnold.) ve Sedir (Cedrus libani A. Rich.) Ağaçlandırmaları

Öz

Bu araştırmada, Çorum’da bulunan Karhın çayı havzası ile Karaveran havzasında 1999 ve 2001 yıllarında

yapılan karaçam ve Toros sediri ağaçlandırmaları incelenmiştir. Bu amaçla farklı ağaçlandırma alanlarından 3

tekerrür olacak şekilde 400 m2’lik toplam 24 adet deneme alanı alınmıştır. Bölgelere ve bakılara göre belirlenen

deneme alanlarında, deneme alanlarına giren tüm fidanların fidan boyu, kök boğaz çapı ve yaşama yüzdesi

değerleri belirlenmiştir. Elde edilen deneme alanı ortalama değerlerine varyans analizi uygulanmıştır. Varyans

analizi sonucuna göre; karaçam ağaçlandırmalarında yaşama yüzdesi ve fidan gelişimi yönünden hem bölge hem

de bakı olarak faklılıklar bulunduğu tespit edilmiştir. Toros sediri ağaçlandırmalarında ise herhangi bir farklılık

bulunamamıştır. Her iki ağaç türünün gelişimi ve yaşama yüzdesi dikkate alındığında havzaların batı bakılarında

yapılan ağaçlandırmaların daha başarılı olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karaçam, Toros sediri, Ağaçlandırma, Erozyon, Fidan özellikleri

Kaynakça

• o Aksoy, H. 1978. Karabük-Büyükdüz Araştırma Ormanındaki Orman Toplumları ve Bunların Silvikültürel Özellikleri Üzerine Araştırmalar, İ.Ü Orman Fakültesi, Doçentlik Tezi, Fakülte Yayın No: 2332/237, İstanbul, 130 s.
• o Anon. 2006. Orman Varlığımız, Çevre ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, OGM Matbaası, Ankara, 152 s.
• o Anon. 2007. Bahçeköy Orman İşletme Müdürlüğü, Bentler Orman İşletme Şefliği Amenajman Planı, Ankara, 325 s.
• o Anon. 2008. Bahçeköy Orman İşletme Müdürlüğü, Bentler Orman İşletme Şefliği Detay Silvikültür Planı, Bartın, 28 s.
• o Bozkuş, H.F. 1987. Toros göknarı (Abies cilicica Carr)’nın Türkiye’deki doğal yayılışı ve Silvikültürel Özellikleri, Orman Genel Müdürlüğü, Yayın No: 660, Seri No: 60, Ankara, 166s.
• o Chapek, G. 1996. Kök ve Kütük Sürgünü Kökenli Kayın Ormanlarının Koruya Dönüştürülme İmkanları, Orman Genel Müdürlüğü, Yapraklı Ormanlarda Modern Bakım Teknikleri Semineri (Türk-Alman Ormancılık Projesi), Orman Genel Müdürlüğü, Zonguldak, 3 s.
• o Çalışkan, A. 1991. Karabük-Büyükdüz Araştırma Ormanın Sarıçam (Pinus sylvestris L.)-Göknar (Abies bornmülleriana Mattf.)-Kayın (Fagus orientalis Lipsky) Karışık Meşcerelerinde Büyüme İlişkileri ve Gerekli Silvikültürel İşlemler, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Silvikültür Programı, Doktora Tezi (yayımlanmamış), İstanbul, 283 s.
• o Çalışkan, A., Özalp, G. ve Karadağ, M. 2004. Karabük-Büyükdüz Araştırma Ormanında Karaçam+Meşe+Göknar+Kayın Karışık Meşcerelerinde Meşenin Gençleştirilmesi, Çevre ve Orman Bakanlığı, Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 10, Bolu, 59 s.
• o Çepel, N. 2003. Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Popüler Bilim Kitapları, Aydoğdu Matbaası, Ankara, 183 s.
• o Demirci, A. 1991. Doğu Ladini (Picea orientalis (L.) Link.)-Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Karışık Meşcerelerinin Gençleştirilmesi, K.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Silvikültür Programı, Doktora Tezi (yayımlanmamış), Trabzon, 223 s.
• o Dupouey J.L. and Badeau V., 1993. Morphological variability of oaks (Quercus robur L., Quercus petraea (Matt.) Liebl., Quercus pubescens Willd) in northeastern France: preliminary results, Ann. Sci. For. 50, 35– 40.
• o Dündar, M., Çelik, O., Umut, B. ve Ayhan, Ş. 2002. Batı Karadeniz Kayın (Fagus orientalis Lipsky.) Meşcerelerinin Gençleştirilmesinde Sürgünden Gelen Gençliklerden Yararlanma İmkanlarının Araştırılması, İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 278, Ankara, 37 s.
• o Ercan, M. 1997. Bilimsel Araştırmalarda İstatistik, Orman Bakanlığı, Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü, İzmit, 225 s.
• o Ertaş, A. 1996. Quercus hartwissiana Steven (Istıranca meşesi)’nin silvikültürel özellikleri üzerine araştırmalar, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Silvikültür Programı, Doktora Tezi (yayımlanmamış), İstanbul, 75 s.
• o FAO 2005. State of The World’s Forests, Rome, 305 pp.
• o Genç, M. 2004. Silvikültür Tekniği, S.D.Ü Orman Fakültesi, Yayın No: 46, Isparta, 357s.
• o İlter, E. ve Ok, K. 2004. Ormancılık ve Orman Endüstrisinde Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi, Form Ofset Matbaacılık, Ankara, 488 s.
• Kalıpsız, A. 1976. Bilimsel Araştırma, İ.Ü.Orman Fakültesi, İ.Ü. Yayın No: 2076 O.F. Yayın No: 216,
• Oliver, C.D. and Larson, B.C. 1996. Forest Stand Dynamics, Update edition, John Wiley & Sons, New York, 520 p.
• o Özalp, G. 1989. Çitdere (Yenice-Zonguldak) Bölgesindeki Orman Toplumları ve Silvikültürel Değerlendirilmesi, İ.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi (yayımlanmamış), İstanbul.
• o Saatçioğlu, F. 1967. Belgrad Ormanında Meşe Gençliğinin Biyolojisi ve Tabii Gençleştirme Problemleri, İ.Ü Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Cilt: XVII, Sayı:1, İstanbul.
• Saatçioğlu, F. 1969. Silvikültürün Biyolojik Esasları ve Prensipleri, İ.Ü Orman Fakültesi, İ.Ü Yayın No:
• , O.F Yayın No: 138, İstanbul, 323 s.
• o Saatçioğlu, F. 1970. Belgrad Ormanında Kayının (Fagus orientalis Lipsky.) Büyük Maktalı Siper Metodu İle Tabii Olarak Gençleştirilmesi Üzerine Yapılan Deney ve Araştırmaların 10 yıllık (1959-1969) Sonuçları, İ.Ü Orman Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2/A, İstanbul, s. 1-54.
• o Saatçioğlu, F. 1979. Silvikültür II (Silvikültürün Tekniği), İ.Ü Orman Fakültesi, İ.Ü Yayın No: 1648, O.F Yayın No: 172, İstanbul, 562 s.
• o Smith, D. M., Larson, B. C., Kelty, M. J. and Ashton, P. M. S. 1997. The practice of silviculture: Applied Forest Ecology, 9th edition John Wiley & Sons, New York, 537p.
• o Suner, A. 1978. Düzce, Cide ve Akkuş Mıntıkalarında Saf Doğu Kayını Meşcerelerinin Doğal Gençleştirme Sorunları Üzerine Araştırmalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten Serisi No: 107, Ankara, 60 s.
• o Tanouchi H., Sato T., Takeshita K., 1994. Comparative studies on seedling dynamics of four Quercus species in a evergreen broad-leaved forest, J. Plant Res. 107, 153–159.
• o Tosun, S. ve Gülcan, E. 1985. Doğu Kayınının (Fagus orientalis Lipsky.) Yapay Yolla Gençleştirilmesi Üzerine Araştırmalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten Serisi No: 133, Ankara, 61 s.
• o Tosun, S., Özpay, Z., Serin, M. ve Karatepe, H. 2002. Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) ve Meşe (Quercus petrea (Matt.) Lieb., Quercus hartwissiana Stev.) Türlerinde Boylu Fidan Üretimi ve Plantasyon Tekniğinin Araştırılması, Orman Bakanlığı, Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 6, Bolu, 53 s.
• o Tunçtaner, K. 2007. Orman Genetiği ve Ağaç Islahı, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Bartın Orman Fakültesi, Bartın, 364 s.
• o Uğurlu, S. ve Çevik, İ. 1991. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Bazı Meşe Türlerinin Ağaçlandırma Tekniği, Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten No: 214, Ankara.
• o Yaltırık, F. 1993. Dendroloji II (Angiospermae), İ.Ü Orman Fakültesi, İ.Ü Yayın No: 3767, O.F. Yayın No: 420, İstanbul, s.109-113.