Yenilenebilir Enerji Kaynakları İle Yurtiçi Tasarruflar Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 19, 83 - 98, 31.05.2019

Ahmet Kamacı Said Ceyhan Mehmet Akif Peçe

Öz

Ekonomik kalkınma ve büyüme ile yatırımlar arasında çok
yakın bir ilişkinin olduğu bilinmektedir. Türkiye’nin sürdürülebilir
kalkınma amacına ulaşabilmesi için gerekli olan sürdürülebilir yatırımları
yapabilmesi için yeterli iç tasarrufların sağlanması gereklidir. Özellikle
enerjide dışa bağımlı olduğu için Türkiye’nin her yıl cari işlemler dengesi
açık vermekte ve dolayısıyla iç tasarruflar yatırım için yetersiz kalmaktadır.

Bu çalışmada Türkiye’nin yerli
yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesinin tasarrufları nasıl etkileyeceği
hususu araştırılmıştır. Analizde yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen
elektrik (kwh) ile Gayri Safi Yurtiçi tasarruflar (US$) arasında ilişki katsayı
tahmini (FMOLS-DOLS), Eş bütünleşme ve Nedensellik testi gibi araçlar
kullanılmıştır.

Yapılan analiz sonucunda; Yenilenebilir
enerji kaynaklarından tasarruflara doğru tek yönlü uzun dönemli pozitif bir
nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Buna göre yenilenebilir enerji
kaynaklarından üretilen 1 birimlik elektrik miktarındaki artışın Gayri Safi
Yurtiçi Tasarrufları % 0.36 oranında artırdığı görülmüştür. Bu sonuç yenilenebilir
enerjinin üretiminin milli tasarruflar üzerinde ve dolayısıyla ekonomik büyüme
üzerinde büyük ölçüde etkili olduğunu kanıtlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji, Enerji, Tasarruflar

Kaynakça

• Al-Iriani, M. A. (2006). Climate-Related Electricity Demand Side Management in Oil-Exporting Countries: The Case Of The United Arab Emirates. Energy Policy, 33 (18): 2350-2360.Altaş, İ.H. (1998), Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Türkiye’deki Potansiyel. Enerji, Elektrik, Elektromekanik Dergisi, 45 (1998):58-63. Apergis, N.; Payne, J.E. ; Menyah, K. ve Wolde-Rufael, Y. (2010), On The Casual Dynamics Between Emissions, Nuclear Energy, Renewable Energy and Economic Growth. Ecological Economics, 69 (2010): 2255-2260Bal, O. (2012), Döviz Kuru, Mevduat Faiz Oranı, Enflasyon ve Devlet İç Borçlanma Senetleri İlişkisi (1994-2008). Akademik Bakış Dergisi, Sayı:31, Temmuz-Ağustos 2012.Büyükyılmaz, A. ve Mert, M. (2015). CO2 Emisyonu, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin MSVAR Yaklaşımı ile Modellenmesi: Türkiye Örneği. Journal of World of Turks, 7(3): 03-118.Demir, İ. ve Emeksiz, C. (2016). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Türkiye Potansiyeli ve Kullanımı. EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat, 337-340.Durğun, B. ve Durğun, F. (2018). Yenilenebilir Enerji Tüketimi İle Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. International Review of Economics and Management, 6(1): 1-27.Erol, Ü. ve Yu, E.S.H. (1987). On the Causal Relationship Between Energy and Income for Industrialized Countries. Journal of Energy and Development 13(1):113-122.Güneş, Ş. (2013). Türkiye’de Kur Rejimi Uygulaması ve Enflasyon İlişkisi Üzerine Bir Analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(9):65-77.Karagöl, E.; Erbaykal, E. ve Ertuğrul H. M. (2007). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.Kayalıdere, K.; Aracı, H. ve Aktaş, H. (2012). Türev ve Spot Piyasalar Arasındaki Etkileşim: VOB Üzerine Bir İnceleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 56(2012):137-154.Kılıç, R. ve Urgun, N. (2016). Enerji Kaynaklarına Yönelmenin Ülke Ekonomisine Etkileri Ve Türkiye'nin Enerjideki Dışa Bağımlılığının Azaltılmasına Yönelik Katkıları. 47:148-166.Kök, R.; İspir, M.S. ve Arı, A.A. (2010). Zengin Ülkelerden Azgelişmiş Ülkelere Kaynak Aktarma Mekanizmasının Gerekliliği ve Evrensel Bölüşüm Parametresi Üzerine Bir Deneme. Türkiye Ekonomi Kurumu, International Conference on Economics, Ankara, 1-25. Menyah, K. ve Wolde-Rufael, Y. (2010). CO2 Emissions, Nuclear Energy, Renewable Energy and Economic Growth in the US. Energy Policy, 38 (2010):2911–2915.
• Murry, D.A. ve Nan, G.D. (1996). A Definition of the Gross Domestic Product– Electrification Interrelationship. The Journal of Energy and Development 19(2):275-283.Önal, E. ve Yarbay, R.Z. (2010). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynakları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(18):77-96.Özen, A.; Şaşmaz M. Ü. ve Bahtiyar, E. ( 2015). Türkiye’de Yeşil Ekonomi Açısından Yenilenebilir Bir Enerji Kaynağı: Rüzgâr Enerjisi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 17 (28): 85-93.Pao, H. ve Fu, H. (2013). Renewable Energy, NonRenewable Energy and Economic Growth in Brazil. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 25(2013):381-392Pamir, A.N. (2003). Dünyada ve Türkiye’de Enerji, Türkiye’nin Enerji Kaynakları ve Enerji Politikaları. Metalurji Dergisi, 2-4. Sebri, M. ve Ben-Salha, O. (2014). On The Causal Dynamics Between Economic Growth, Renewable Energy Consumption, CO2 Emissions and Trade Openess: Fresh Evidence From BRICS Countries. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 39(2014):14-23.Soytaş, U.; Sarı, R. ve Özdemir, O. (2001). Energy Consumption and GDP Relation in Turkey: A Cointegration and Vector Error Correction Analysis. Economies and Business in Transition: Facilitating Competitiveness and Change in the Global Environment Proceedings, 838-844.Şimşek, T. ve Yiğit, E. (2017). BRICT Ülkelerinde Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Petrol Fiyatları, CO2 Emisyonu, Kentleşme ve Ekonomik Büyüme Üzerine Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(3):117 – 136.Topçu, C. ve Türtük Yünsel, D. (2012). Yenilenebilir Enerji. Çukurova Kalkınma Ajansı, Araştırma Raporu 2012/03.Yılmaz, C. B. (2012). Türkiye’de Enflasyon Beklentilerini Belirleyen Makroekonomik Unsurlar. TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ekim 2012.Yu, E.S.H. ve Choi, J.Y. (1985). The Causal Relationship Between Energy and GNP: An International Comparison. Journal Energy Development, 10(2):249-272.Zenginoğlu, S. (2014). 12’ye 5 Kala: Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Önemi ve Geleceği. 2. Uluslararası Çevre ve Ahlak Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt. 2, Adıyaman, 1128–1135.