Hypnotherapy and women’s health: A holistic approach with the details of hypnotherapy

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 86 - 95, 30.04.2025

Fatma Bay , Nisa Berfin Berk

https://doi.org/10.53445/batd.1643353

Öz

Hypnotherapy, which is used today as a complementary treatment method, helps reshape a person’s mind while in a state of relaxation and focused attention. Hypnotherapy aims to transform an individual’s negative thoughts into positive ones. It has been found to be beneficial in various areas, such as pain management and psychological issues, as well as in women’s health. This article aims to provide general information about hypnosis and hypnotherapy, examine their areas of use, and specifically analyze their effects on women’s health. When studies on the prenatal period, childbirth, breastfeeding, the postpartum period, and women’s health-related issues are examined, hypnotherapy is shown to be effective. A review of the studies reveals that hypnotherapy holds a significant place among treatment methods that support women’s health with a holistic approach. As healthcare professionals, we can make significant contributions to improving individual health by supporting modern medicine with complementary therapies.

Anahtar Kelimeler

Childbirth , breastfeeding , hypnotherapy , hypnosis , women’s health

Hipnoterapi ve kadın sağlığı: Hipnoterapinin detaylarıyla bütüncül bir yaklaşım

Öz

Günümüzde tamamlayıcı bir tedavi yöntemi olarak kullanılan hipnoterapi, kişinin zihninin gevşeme ve dikkat halindeyken yeniden biçimlendirilmesine yardımcı olmaktadır. Hipnoterapi sayesinde kişinin olumsuz düşüncelerinin olumlu hale dönüşmesi amaçlanmaktadır. Hipnoterapinin ağrıyı yönetme, psikolojik sorunlar gibi çeşitli birçok alanda olduğu gibi kadın sağlığı üzerinde de faydalı olduğu görülmektedir. Bu makalede hipnoz ve hipnoterapi hakkında genel bilgiler verilerek, kulanım alanları ve özellikle kadın sağlığı ile etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Doğum öncesi dönem, doğum, emzirme, doğum sonu dönem ve kadın sağlığıyla ilgili sorunlar çalışmalarla birlikte incelendiğinde hipnoterapinin etkili olduğu görülmektedir. Çalışmalar incelendiğinde hipnoterapi, kadın sağlığını bütüncül bir yaklaşımla destekleyen tedavi yöntemleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Sağlık profesyonelleri olarak modern tıbbı tamamlayıcı tedavilerle destekleyerek bireyin sağlığını iyileştirme sürecinde önemli katkı sunabiliriz.

Anahtar Kelimeler

Doğum , emzirme , hipnoterapi , hipnoz , kadın sağlığı

Kaynakça

• Akalın, B., İrban, A., & Özargun, G. (2023). Türkiye’de geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının mevcut standartları ve iyileştirme önerileri. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi, 5(1), 49-69. https://doi.org/10.57224/jhpr.1230794
• Alladin, A., & Alibhai, A. (2007). Cognitive hypnotherapy for depression: an empirical investigation. The International journal of clinical and experimental hypnosis, 55(2), 147–166. https://doi.org/10.1080/00207140601177897
• Amanak, K., Karaöz, B., & Sevil, Ü. (2013). Alternatif/Tamamlayıcı tıp ve kadın sağlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(4). https://doi.org/10.5455/pmb.1-1338289974
• Anık Çankaya, Y. (2023). Primigravidalara uygulanan çözüm odaklı yaklaşımın psikososyal sağlık, doğum korkusu ve doğum sonu güvenlik hislerine etkisi: Randomize Kontrollü Çalışma [Yayımlanmamış doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Konya].
• Arcos-Romero, A. I., & Calvillo, C. (2023, November). Sexual Health and Psychological Well-Being of Women: A Systematic Review. Healthcare, 11(23), 3025. MDPI. https://doi.org/10.3390/healthcare11233025
• Arslantaş, H., Çoban, A., Dereboy, F., Sarı, E., Şahbaz, M., & Kurnaz, D. (2020). Son trimester gebelerde doğum korkusunu etkileyen faktörler ve doğum korkusunun postpartum depresyon ve maternal bağlanma ile ilişkisi. Cukurova Medical Journal, 45(1), 239-250. https://doi.org/10.17826/cumj.647253
• Aslan, R. (2016). Alternative and complementary approaches in medicine. Kocatepe Veterinary Journal, 9(4), 363-371.
• Ayaslı, A., Ay, T., & Alan, H. (2020). Olumsuz yaşam deneyimlerine bağlı anksiyetede hipnotik yeniden işleme terapisinin etkinliği: Olgu sunumu. Geleneksel ve Tamamlayıcı Anadolu Tıbbı Dergisi, 2(2), 36–41.
• Aydın, A., & Çilingir, D. (2014). Kardiyak Cerrahide Farmakolojik Ve Nonfarmakolojik Yöntemlerle Ağrı Yönetimi. Uluslarası Katılımlı Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği 13. Kongresi, 389. Antalya, Türkiye
• Aydın, R., Ay, Ö. P., & Aktaş, S. (2022). Annelerin erken postpartum dönemdeki eş desteği algısının postpartum stres üzerine etkisi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 31(2), 126-133. https://doi.org/10.17942/sted.1027517
• Beebe, K. R. (2014). Hypnotherapy for labor and birth. Nursing for Women’s Health, 18(1), 48–59. https://doi.org/10.1111/1751-486X.12092
• Beevi, Z., Low, W. Y., & Hassan, J. (2019). The effectiveness of hypnosis intervention in alleviating postpartum psychological symptoms. American Journal of Clinical Hypnosis, 61(4), 409-425. https://doi.org/10.1080/00029157.2018.1538870
• Beji, N. K., Murat, M., & Köse, S. (2022). Perinatal dönem ruh sağlığı sorunları ve hemşirelik yaklaşımı. Black Sea Journal of Health Science, 5(1), 116-123. https://doi.org/10.19127/bshealthscience.897439
• Borbély, D. O., & Çeşmeli, D. İ. (2022). Macar masallarında ve efsanelerinde şamanizm. İstanbul Üniversitesi.
• Bozhüyük, A., Özcan, S., Kurdak, H., Akpınar, E., Saatçı, E., & Bozdemir, N. (2012). Sağlıklı yaşam biçimi ve aile hekimliği. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 6(1).
• Buckley, S. (2013). Gentle birth, gentle mothering: A doctor’s guide to natural childbirth and gentle early parenting choices. Celestial Arts.
• Bulut, M. A., Gökkaya, F., & Emeç, K. (2022). Hipnoterapinin depresyon, kaygı, stres ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 28–43. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.919
• Bülbül, T. (2017). Cinsel fonksiyon bozukluklarında integratif tıp uygulamaları. Sağlık Bilimleri Dergisi, 26(3), 282-286.
• Castel, A., Pérez, M., Sala, J., Padrol, A., & Rull, M. (2007). Effect of hypnotic suggestion on fibromyalgic pain: Comparison between hypnosis and relaxation. European Journal of Pain, 11(4), 463-468. https://doi.org/10.1016/j.ejpain.2006.06.006
• Catsaros, S., & Wendland, J. (2023). Psychological impact of hypnosis for pregnancy and childbirth: A systematic review. Complementary therapies in clinical practice, 50, 101713. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2022.101713
• Ceyhan, D., & Yiğit, T. T. (2013). Tıbbi tedavilerde hipnoz uygulamalarının kullanımı ve etkinliği. ADO Klinik Bilimler Dergisi, 7(2), 1507-1516.
• Ceyhan, D., & Yiğit, T. T. (2016). Güncel tamamlayıcı ve alternatif tıbbi tedavilerin sağlık uygulamalarındaki yeri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3), 178-189.
• Chester, S. J., Stockton, K., De Young, A., Kipping, B., Tyack, Z., Griffin, B., Chester, R. L., & Kimble, R. M. (2016). Effectiveness of medical hypnosis for pain reduction and faster wound healing in pediatric acute burn injury: study protocol for a randomized controlled trial. Trials, 17(1), 223. https://doi.org/10.1186/s13063-016-1346-9
• Cin, B., & Bingol, F. B. (2024). Doğum Sonrası Algılanan Sosyal Desteğin Travmatik Stres ve Depresyon Düzeyi Üzerindeki Etkisi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 33(4), 271-281. https://doi.org/10.17942/sted.1399157
• Çelik, H. (2017). Psikoterapide yeni soluk: Öyküsel terapi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34-50.
• Demirbağ, C., & Tokat, M. A. (2023). Emzirmeyi Desteklemenin En Keyifli Yolu: Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamaları. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 9(Özel Sayı-1), 27-31.
• De Pascalis, V. (2024). Brain functional correlates of resting hypnosis and hypnotizability: A review. Brain Sciences, 14(2), 115. https://doi.org/10.3390/brainsci14020115
• Dini, P. R., Suwondo, A., Hardjanti, T. R., Hadisaputro, S., & Mardiyono, W. M. (2017). The effect of hypnobreastfeeding and oxytocin massage on breastmilk production in postpartum. Journal of Medical Science and Clinical Research, 5(10), 28600-28604. https://dx.doi.org/10.18535/jmscr/v5i10.19
• Domar, A. D., Clapp, D., Slawsby, E., Kessel, B., Orav, J., & Freizinger, M. (2000). The impact of group psychological interventions on distress in infertile women. Health Psychology, 19(6), 568. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0278-6133.19.6.568
• Elkins, G., Marcus, J., Palamara, L., & Stearns, V. (2004). Can hypnosis reduce hot flashes in breast cancer survivors? A literature review. American Journal of Clinical Hypnosis, 47(1), 29-42. https://doi.org/10.1080/00029157.2004.10401473
• Fernández-Martínez, E., Onieva-Zafra, M. D., & Parra-Fernández, M. L. (2019). The Impact of Dysmenorrhea on Quality of Life Among Spanish Female University Students. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(5), 713. https://doi.org/10.3390/ijerph16050713
• Fernández-Gamero, L., Reinoso-Cobo, A., Ruiz-González, M. d. C., Cortés-Martín, J., Muñóz Sánchez, I., Mellado-García, E., & Piqueras-Sola, B. (2024). Impact of Hypnotherapy on Fear, Pain, and the Birth Experience: A Systematic Review. Healthcare, 12(6), 616. https://doi.org/10.3390/healthcare12060616
• Flynn, N. (2019). Migren semptomlarını azaltmada çevrimiçi hipnoz müdahalesinin etkisi: rastgele kontrollü bir çalışma. Uluslararası Klinik ve Deneysel Hipnoz Dergisi, 67(3), 313-335. https://doi.org/10.1080/00207144.2019.1612674
• Frisaldi, E., Piedimonte, A., & Benedetti, F. (2015). Placebo and nocebo effects: a complex interplay between psychological factors and neurochemical networks. American Journal of Clinical Hypnosis, 57(3), 267-284. https://doi.org/10.1080/00029157.2014.976785
• Girgis, A., Lambert, S. D., McElduff, P., Bonevski, B., Lecathelinais, C., Boyes, A., & Stacey, F. (2013). Some things change, some things stay the same: a longitudinal analysis of cancer caregivers’ unmet supportive care needs. Psycho‐oncology, 22(7), 1557-1564. https://doi.org/10.1002/pon.3166
• Gruzelier, J. H. (2002). A review of the impact of hypnosis, relaxation, guided imagery and individual differences on aspects of immunity and health. Stress, 5(2), 147–163. https://doi.org/10.1002/pon.3166
• Gure, T. (2023). Infertility caused by an unnoticed intrauterine contraception device: Case series. SAGE Open Medical Case Reports, 11, 2050313X231174100. https://doi.org/10.1177/2050313X231174100
• Gündüz, İ. (2021). Bir üçüncü basamak hastanesinde çalışan hekimlerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp ile ilgili bilgi düzeyleri ve yaklaşımları [Uzmanlık tezi, Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi]. https://hdl.handle.net/11499/38708
• Gürsoy, E. (2020). Fobik Bozukluklarda Hipnoza Yatkınlık ve Beklenti: İki Olgu Sunumu. Journal of Traditional Medical Complementary Therapies, 3(3). https://doi.org/10.5336/jtracom.2020-73424
• Hammond, D. C. (2007). Review of the efficacy of clinical hypnosis with headaches and migraines. Intl. Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 55(2), 207-219. https://doi.org/10.1080/00207140601177921
• Haspolat, Y. K., & Kavak, V. (Eds.). (2022). Farklı yaklaşımlarla bütüncül ve fonksiyonel tıp. Orient Yayınları. ISBN: 978-605-72945-4-8 / e-ISBN: 978-605-72945-5-5
• Häuser, W., Hagl, M., Schmierer, A., & Hansen, E. (2016). The efficacy, safety and applications of medical hypnosis: a systematic review of meta-analyses. Deutsches Ärzteblatt International, 113(17), 289. https://doi.org/10.3238/arztebl.2016.0289
• Hilgard, E. R., & Hilgard, J. R. (2013). Hypnosis in the relief of pain. Routledge.
• Hoeft, F., Gabrieli, J. D., Whitfield-Gabrieli, S., Haas, B. W., Bammer, R., Menon, V., & Spiegel, D. (2012). Functional brain basis of hypnotizability. Archives of General Psychiatry, 69(10), 1064-1072. https://doi.org/10.1001/archgenpsychiatry.2011.2190
• Indriyani, D. (2016). Efektifitas kombinasi hypnobreastfeeding dan konsumsi blustru terhadap optimalisasi produksi kolostrum pada ibu postpartum di Rumah Sakit Dr. Soebandi Jember. The Indonesian Journal of Health Science, 6(2), 65-71.
• Işıkay, M. S. (2019). Aile danışmanlığında bilişsel davranışçı psikoterapi uygulamalarının ergenlerin sınav kaygısı ve iyi oluş düzeylerine etkisine yönelik deneysel bir çalışma [Master’s thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aile Danışmanlığı ve Eğitim Anabilim Dalı]. bilgi:eu-repo/semantics/openAccess
• Jensen, M. P., Adachi, T., Tomé-Pires, C., Lee, J., Osman, Z. J., & Miró, J. (2015). Mechanisms of hypnosis: toward the development of a biopsychosocial model. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 63(1), 34-75. https://doi.org/10.1080/00207144.2014.961875
• Kaba, F. (2020). Demirel Bozkurt Ö. Menopoz semptomlarında tamamlayıcı ve alternatif tedaviler. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 134-42.
• Kaçar, N. (2020). Doğum Ağrısının Yönetiminde Farmakolojik Olmayan Ebelik Uygulamaları. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 2(2), 113-130. https://doi.org/10.46413/boneyusbad.712439
• Kahıloğulları, S., & Karaaziz, M. (2024). Vajinismus Ve BDT Üzerine Derleme. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 8(3), 17-29. https://doi.org/10.5281/zenodo.13769810%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20
• Keskin, G., & Gümüş, A. B. (2014). İnfertilite: Umutsuzluk perspektifinden bir inceleme. Journal of Psychiatric Nursing, 5(1), 10-16.
• Keten, M., & Edis, E. K. (2021). COVID-19 Pandemisinin Kadın Sağlığı Üzerindeki Etkisi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(4), 293-300. https://doi.org/10.17942/sted.906529
• Kılıç, V. (2023). Neoliberalizmin yükselişi karşısında otoritenin politik psikanalizi: Freudyen bir yaklaşım. [Yayınlanmamış doktora tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. https://hdl.handle.net/11452/40343
• Kilci, Ş., & Sevil, Ü. (2021). Laktasyonu arttıran yöntemler: Hipnoemzirme. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 37(3), 229-234. https://doi.org/10.53490/egehemsire.637342
• Koca, T. (2015). Fibromiyaljide kognitif disfonksiyon. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 24(1), 105-118.
• Koç, G., & Uzunkaya Öztoprak, P. (2023). Doğum Sonu Dönemde Anne Bakımına Yönelik Tamamlayıcı ve Alternatif Tedaviler: Kanıta Dayalı Uygulamalar. Sağlık ve Toplum, 33(2).
• Koyun, A., Taşkın, L., & Terzioğlu, F. (2011). Yaşam dönemlerine göre kadın sağlığı ve ruhsal işlevler: Hemşirelik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1), 67-99.
• Kusmiyati, Y., & Wahyuningsih, H. P. (2014). Pengaruh hypnobreastfeeding terhadap kecemasan dan waktu pengeluaran air susu ibu pada ibu post partum primi para di Yogyakarta. Jurnal Teknologi Kesehatan, 10(2), 123-127.
• Landry, M., Lifshitz, M., & Raz, A. (2017). Brain correlates of hypnosis: A systematic review and meta-analytic exploration. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 81, 75-98. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2017.02.020
• Levitas, E., Parmet, A., Lunenfeld, E., Bentov, Y., Burstein, E., Friger, M., & Potashnik, G. (2006). Impact of hypnosis during embryo transfer on the outcome of in vitro fertilization–embryo transfer: a case-control study. Fertility and sterility, 85(5), 1404-1408. https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2005.10.035
• Lynn, S. J., Malakataris, A., Condon, L., Maxwell, R., & Cleere, C. (2012). Post-traumatic stress disorder: Cognitive hypnotherapy, mindfulness, and acceptance-based treatment approaches. American Journal of Clinical Hypnosis, 54(4), 311–330.
• Masruroh, N. & Andriani, R. A. D. (2018). İlkel Annelerde Hipnozla Emzirmenin Kolostrum Fışkırtmasının Başlangıcına Etkisi. 4. Uluslararası Halk Sağlığı Konferansı Devamında. Universitas Sebelas Maret Surakarta.
• Maviş, A. (2022). Hipnotik öğrenme (ISBN: 9786059514231). Yediveren Yayınları.
• McKittrick, M. L., Connors, E. L., & McKernan, L. C. (2022). Hypnosis for chronic neuropathic pain: A scoping review. Pain Medicine, 23(5), 1015–1026. https://doi.org/10.1093/pm/pnab287
• Montgomery, G. H., & Kirsch, I. (2022). The proposed Task Force hypnosis efficacy guidelines: the role of moderation and mediation in efficacy trials. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 70(3), 213-219. https://doi.org/10.1080/00207144.2022.2104647
• Noyan, H., & Sertel-Berk, Ö. (2007). Ergenlerde sosyal fobi, içe ve dışa dönük kişilik özellikleri ve okul başarı durumu. Psikoloji Çalışmaları, 27(1), 31–50.
• Özakkaş, T. (2007). Hipnoz. Ertuğrul Köroğlu, Ankara, HYB Basım Yayın, 611-622.
• Özakkaş, T., Sezgin, B., & Özen, E. (2020). Hipnoterapi (1. baskı). Psikoterapi Enstitüsü Yayınları. ISBN: 978-605-7926-40-1.
• Öztürk, Y. E., Dömbekci, H. A., & Ünal, S. (2020). Geleneksel Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kullanımı. Bütünleyici ve Anadolu Tıbbı Dergisi, 1(3), 23-35.
• Öztürk Özen, D., & Demirci, C. (2023). 18-65 Yaş Aralığındaki Kadınların Tamamlayıcı-Alternatif Tedavileri Kullanım Durumları, Tutumları ve Etkileyen Faktörler. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. https://doi.org/10.38079/igusabder.1245177
• Panayiotou, G., & Karekla, M. (2013). Perceived social support helps, but does not buffer the negative impact of anxiety disorders on quality of life and perceived stress. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 48, 283-294.
• Piştof, S., & Şanlı, E. (2013). Bilişsel davranışçı terapide metafor kullanımı. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 2(2), 182-189.
• Potié, A., Roelants, F., Pospiech, A., Momeni, M., & Watremez, C. (2016). Hypnosis in the perioperative management of breast cancer surgery: clinical benefits and potential implications. Anesthesiology Research and Practice, 2016(1), 2942416. https://doi.org/10.1155/2016/2942416
• Rosalina, R., Kurniarum, A., & Sari, L. P. (2024). The hypnobirth relaxation influences anxiety, labor pain, and APGAR score in newborns. Jurnal Kesehatan Metro Sai Wawai, 17(1), 38-47. https://doi.org/10.26630/jkmsaw.v17i1.4517
• Ruysschaert, N. (2014). The use of hypnosis in therapy to increase happiness. American Journal of Clinical Hypnosis, 56(3), 269-284. https://doi.org/10.1080/00029157.2013.846845
• Sağli Diren, G. (2020). Migrenli hastalarda fiziksel aktivite seviyesinin baş ağrısı, fonksiyonellik ve yaşam kalitesine etkisi [Master’s thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
• Salon, A. (2022). Bilimsel Program. Genetics, 11, 11-45.
• Sarman, A. (Ed.). (2023). Kronik hastalığı olan çocuk ve ergenlerde hemşirelik bakımı (1. baskı). Efe Akademi Yayınları. https://doi.org/10.59617/efepub202365 / ISBN 978-625-6713-50-5
• Scheffrahn, K., Hall, C., Muñiz, V., & Elkins, G. (2025). User Outcomes for an App-Delivered Hypnosis Intervention for Menopausal Hot Flashes: Retrospective Analysis. JMIR formative research, 9, e63948. https://doi.org/10.2196/63948
• Schnur, J. B., & Montgomery, G. H. (2012). E-counseling in psychosocial cancer care: a survey of practice, attitudes, and training among providers. TELEMEDICINE and e-HEALTH, 18(4), 305-308. https://doi.org/10.1089/tmj.2011.0142
• Shah, M., Monga, A., Patel, S., Shah, M., & Bakshi, H. (2014). The Effect of Hypnosis on Dysmenorrhea: Maitri Shah, Anuradha Monga, Sangita Patel, Malay Shah, y Harsh Bakshi. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 62(2), 164–178. https://doi.org/10.1080/00207144.2014.869128
• Soyiç, Y., & Özkan, F. S. (2020). İnfertilitede kullanılan geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 169-175. https://doi.org/10.38108/ouhcd.747957
• Sülü, R., Gözüyeşil, E., Sürücü, Ş. G., & Avcıbay, B. (2022). Gebelik Döneminde Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Ebelerin Rolleri. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 5(3), 373-391. https://doi.org/10.54803/sauhsd.1172344
• Syswianti, D., & Wahyuni, T. (2023). Hypnobirthing And Rebozo Affect The Duration Of Labor In II And Apgar Scores. JKM (Jurnal Kebidanan Malahayati), 9(1), 46-52. http://dx.doi.org/10.33024/jkm.v9i1.7378
• Şahin, S. (2017). Geleneksel, tamamlayıcı, alternatif tıp uygulamalarına genel bir bakış. Turkish Journal of Family Practice, 21(4), 159-162. https://doi.org/10.15511/tahd.17.00459
• Şen, Ş., Dibek, D., & Güleç Şatır, D. (2020). Gebelikte Sık Görülen Rahatsızlıklarda Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Kullanımı. Journal of Traditional Medical Complementary Therapies, 3(3). https://doi.org/10.5336/jtracom.2020-73770
• Talhaoğlu, D. (2021). Geleneksel ve tamamlayıcı tedavi uygulamaları. Bütünleyici ve Anadolu Tıbbı Dergisi, 3(1), 16-29. https://doi.org/10.53445/batd.945893
• Taştan, K., Çayır, Y., Makas, Y. N., Set, T., Hülakü, A., & Tekşan, T. (2015). Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışan doktorların hipnoterapi ile ilgili görüşleri, eğitim durumları ve bilgi edinme kaynakları. Smyrna Tıp Dergisi, 2, 1-6.
• Tatar, O. (2022). Hipnozda Metafor Kullanımı. Anadolu Tıbbı Dergisi, 1(2), 1-11.
• Telli, A. (2020). Hipnoz ve bilimde kullanım alanları. Journal of Medicine and Palliative Care, 1(4), 109-112. https://doi.org/10.47582/jompac.747742
• Trajkov, I. (2023). Stress, Trauma and Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD). Годишен зборник на Филозофскиот факултет/Annuaire de la Faculté de Philosophie. UDK: 159.944.4:616.89-008-085.851
• Tuna, E. (2023). Kronik hastalıklarda duygu düzenleme: Kalp ve damar sistemi hastalıkları, kanser, migren, fibromiyalji ve sedef hastalığı üzerine bir derleme. Klinik Psikoloji Dergisi, 7(1), 117–142.
• Vardar, O., Özkan, S., & Serçekuş Ak, P. (2020). Menopoz ve andropoz: Benzerlikler ve farklılıklar. Androloji Bülteni. https://doi.org/10.24898/tandro.2020.04796
• Widayanti, W., Sari, V. M., Aliah, N., & Tonasih, T. (2022). HIPNOSI (Lactation Hypnosis) for Improving Breast Milk Production. Placentum: Jurnal Ilmiah Kesehatan dan Aplikasinya, 10(3), 214-219. https://doi.org/10.20961/placentum.v10i3.66570
• Yanıkkerem, E., Kavlak, O., & Sevil, Ü. (2008). İnfertil çiftlerin yaşadıkları sorunlar ve hemşirelik yaklaşımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 112-121.
• Yapko, M. (2012). Suggesting mindfulness: Awakening the hypnotist within. Australian Journal of Clinical Hypnotherapy & Hypnosis, 34(1), 7-16.
• Yetişmiş, H. Y., Hadımlı, A., & Saydam, B. K. (2023). Menopozda Semptom Yönetimi ve Tamamlayıcı Tıp. Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 41-53.