BEŞİNCİ SINIF SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARININ YAPILANDIRMACI ÖĞRENME YAKLAŞIMINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 22, 94 - 109, 01.12.2009

Gürbüz Ocak , Ramazan Yurtseven

Öz

Problem Durumu: 2005 ilköğretim programlarıyla birlikte okul içi ve dışı öğrenme yaşantılarında, öğretmenlerde, öğrencilerde, öğrenme-öğretme sürecinde, öğrenme materyallerinde ve ders kitaplarında değişimler meydana gelmiştir. İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı da yapılandırmacı öğretim programına göre düzenlenmiş olup ders kitapları da bu anlayışa uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırmanın Amacı/Araştırma Soruları: Bu araştırmanın amacı, yenilenen ilköğretim programı ile birlikte değişen sosyal bilgiler dersi öğrenci ders kitabının ve öğrenci çalışma kitabından seçilen “Bölgemizi Tanıyalım” ve “Bir Ülke Bir Bayrak” ünitelerinin yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının gereklerine uygunluğunu belirlemektir. Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırmada sosyal bilgiler dersi öğrenci ders kitabı ve öğrenci çalışma kitabında yer alan sekiz ünite içerisinden “Bölgemizi Tanıyalım” ve “Bir Ülke Bir Bayrak” üniteleri seçilmiş ve yapılandırmacılığın ölçütlerine uygunluğunu ölçmek amacıyla içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Ünitelerin analizi için ölçek geliştirilmiş ve içerik ölçütler doğrultusunda dört kişi tarafından incelemiştir. İkişer gözlemcinin ortalamaları alınarak gruplar arasındaki korelasyon bulunmuş ve araştırmanın güvenirliği % 83 çıkmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Beşinci sınıf sosyal bilgiler ders kitabı ve çalışma kitabındaki sekiz ünite içerisinden seçilen iki ünite incelendiğinde; her iki ünitenin de genel olarak yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygun olarak geliştirilen gözlem formuna uygun olduğu görülmektedir; ancak ders kitabında eksik olan bazı konuların çalışma kitabındaki etkinliklerle tamamlandığı görülmektedir. Bilginin yapılandırılması sürecinde ders kitabının daha ön planda olduğu ancak çalışma kitabının öğrenilen konuların pekiştirilmesini desteklemek amacıyla kullanıldığı gözlenmiştir. Öneriler: Çalışma kitabındaki değerlendirme etkinlikleri ders kitabında verilen konular doğrultusunda düzenlenmelidir. Ayrıca kavram yanılgılarının ortaya çıkarılması, öz değerlendirme etkinliklerinin yapılması gibi konularda düzenlemeler yapılmalı ve proje ve portfolyo gibi süreci değerlendiren etkinliklere yer verilmelidir

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacı yaklaşım, Sosyal Bilgiler Öğrenci Kitabı ve Ders Kitabı

Evaluatıon Of Fıfth Grade Socıal Studıes Textbooks Accordıng To Constructıvıst Learnıng Approach

Öz

Problem Statement: There have been certain changes in the learning conditions within 2005 primary curriculum, in and out of schools, related to the students, the learning-teaching process, the learning materials and the textbooks. Primary education social studies program has been renovated according to the constructivist teaching program and the fifth grade social sciences textbooks have been adopted according to this approach. Research Purpose/Question of the Study: The very target of this research is to determine the suitability of the social sciences text book changed according to the renovated primary curriculum and also to determine the suitability of the units called ‘Let’s get to know our region’ and ‘One Country One Flag’ which were chosen from textbook and workbook, with the requirements of the constructivist learning theory. Methods: In this research, among the eight units included in the social sciences student book and workbook, ‘Let’s get to know our region’ and ‘One Country One Flag’units were chosen and in order to evaluate the suitability of the student course books and workbooks with the criteria of the constructivist approach, content and analysis method was used. For the analysis of the units, a scale was developed and the content was examined by four individuals in accordance with the criteria. By determining the average of the observers two by two, the correlation was found and the reliability of the research was determined as .83 Findings/Results: When the two units previously chosen among eight units from fifth grade social sciences text book and workbook are examined, it has been seen that, in general, both of the units are convenient for the requirements of the observation form developed according to the constructivist approach, however, it is also seen that some certain issues lacking some subjects are complemented in the workbook via activities. During the process of the configuration of the information, it is understood that the text book is more prominent and that the workbook is intended for stabilization of the studied subjects. Recommendations: The evaluation activities in the workbook should be arranged according to the topics given in the text book. In addition to this, conceptual mistakes should be highlighted, core assessment activities should be rearranged and the issues such as projects and portfolio which evaluate the process should be included, too

Anahtar Kelimeler

Constructivist Approach, Social Studies Student Book and Workbook

Kaynakça

• Büyüköztürk. Ş., (2007). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Dilaver, H.H. ve Akyürek Tay, B., (2008), Sosyal Bilgilerde Yapılandırmacılık. Tay, B., ve Öcal, A.,(ed), Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Duban, N., (2008). İlköğretim 4. sınıf ve teknoloji ders kitabı ve öğrenci çalışma kitabının yapılandırmacı kuram ışığında değerlendirilmesi, (7. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitim Sempozyumu 2-3-4 Mayıs 2008), Nobel Yayıncılık
• Duman, B., (2007). Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar, Ocak G.(ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri ,Pegema Yayıncılık, Ankara
• Kılıç, G.B. (2001). Oluşturmacı fen öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 7-22.
• Küçüközer ve Diğerleri, (2008). Altıncı sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının yapılandırmacı öğrenme kuramına göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 7(1), 111-126, 2008. [Online]: http://ilköğretim-online.org.tr Erişim tarihi:10.04.2008)
• Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Akkuş, H., Budak, E., Tümay, H., Kadayıfçı, H. Ve Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı İçin Bir Fen Ders Kitabı Nasıl Olmalı? (1. Baskı). Ankara, Asil Yayın Dağıtım.
• Öner, Ü., Çakar, Ö. ve Yerlikaya, O.(2008). Yeni Programa Göre Hazırlanan 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders kitapları ile İlgili Öğretmen Görüşleri, (7. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitim
• Savaş, B., (2007). Yapılandırıcı Öğrenme, Kaya, A.(ed.), Eğitim Psikolojisi, Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Taş, A.M., (2006). Yeni sosyal bilgiler ders kitaplarına ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/ makaleler Erişim tarihi:10.04.2008
• Tekin, H.(1996). Eğitimde Ölçme Ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
• Ulusoy, K., (2008). Sosyal Bilgilerde Ders Kitapları, Tay, B., Öcal, A. (ed.) Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Yurdakul, B., (2004). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin problem çözme becerilerine, biliş-ötesi farkındalık ve derse yönelik tutum düzeylerine etkisi ile öğrenme sürecine katkıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Yurdakul, B., (2007).Yapılandırmacılık. (Editör: Demirel, Ö.).Eğitimde Yeni Yönelimler. Ankara: Pegema Yayıncılık.