HAVACILIK SEKTÖRÜNDE TEKNOLOJİ OKURYAZARLIĞI ve MÜŞTERİ MEMNUNİYETİNİN BİBLİYOMETRİK ANALİZ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 55 - 72, 19.01.2024

Güler Yalvaç

https://doi.org/10.33416/baybem.1401047

Öz

Teknoloji okuryazarlığı, havayolu işletmelerinin, havalimanı işletmecilerinin ve diğer havacılık paydaşlarının (yer hizmetleri, bakım-onarım hizmetleri, havacılık profesyonelleri vb.) teknolojik araçları kullanabilme, anlayabilme ve mevcut teknolojilere adapte olabilme yeteneğini ifade etmektedir. Havacılık sektörünün dinamik, teknolojiye hızlı bir şekilde ayak uydurmayı ve teknolojik yenilikleri etkin bir şekilde kullanmayı gerektiren yapısı dikkate alındığında havacılık sektörü paydaşlarının teknolojik araçları etkin bir şekilde kullanma yeteneklerinin müşteri memnuniyetini doğrudan etkilediği görülmektedir. Bu kapsamda havacılık işletmeleri, teknoloji okuryazarlığı konusunda yatırımlar yaparak müşteri memnuniyetini artırma ve sürdürülebilir bir başarı elde etmeye çalışmaktadırlar. Bu doğrultuda söz konusu kavramların geçmiş, günümüz ve gelecekteki eğilimlerini tespit etmek çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada, havacılık işletmeleri için büyük bir önem arz eden teknoloji okuryazarlığı ve müşteri memnuniyeti kavramlarına yönelik literatür çeşitli sınıflandırma kriterleri baz alınarak analiz edilmiştir. Havacılık sektöründe teknoloji okuryazarlığı ve müşteri memnuniyeti alanında 1995-2023 yılları arasında yapılan bilimsel çalışmalar bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Bu amaçla WoS veri tabanında ulaşılan 583 çalışma ele alınmıştır. Çalışmaların entelektüel yapısı ve bibliyografik analizi RStudio programı kullanılarak yapılmıştır. Bibliyometrik analiz sonucunda elde edilen ampirik bulgular ile birlikte çok atıf alan çalışmalar, yazarlar ve söz konusu çalışmaların en çok yayımlandığı dergiler ülkelerin entelektüel ve kavramsal yapısı ile ilgili elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Genel olarak teknoloji okuryazarlığı kavramının yapısal eşitlik modellemeleri ile birlikte kullanıldığı, Covid-19 ile ilişkili çalışmaların niş konumda olduğu ve yenilik, teknoloji, yenilikçilik gibi konularda çok fazla çalışmaların yapıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji Okuryazarlığı, Bibliyometrik Analiz, Müşteri Memnuniyeti, Havacılık

ANALYSIS OF TECHNOLOGY READINESS AND CUSTOMER SATISFACTION IN THE AVIATION INDUSTRY THROUGH BIBLIOMETRIC ANALYSIS

Öz

Technology literacy refers to the ability of airline operators, airport operators and other aviation stakeholders (ground handling services, maintenance-repair services, aviation professionals, etc.) to use, understand and adapt to technological tools. Considering the dynamic structure of the aviation industry, which requires rapid adaptation to technology and effective use of technological innovations, it is seen that the ability of aviation industry stakeholders to use technological tools effectively directly affects customer satisfaction. In this context, aviation businesses are trying to increase customer satisfaction and achieve sustainable success by investing in technology literacy. Accordingly, the aim of this study is to determine the past, present and future trends of these concepts. In the study, the literature on the concepts of technological literacy and customer satisfaction, which are of great importance for aviation businesses, has been analysed based on various classification criteria. Scientific studies on technology literacy and customer satisfaction in the aviation sector between 1995 and 2023 were analysed by bibliometric analysis method. For this purpose, 583 studies accessed in the WoS database were analysed.The intellectual structure and bibliographic analysis of the studies were carried out using the RStudio programme. The empirical findings obtained as a result of the bibliometric analysis, as well as the highly cited studies, authors and the journals in which the studies in question were published the most, were evaluated with the data obtained regarding the intellectual and conceptual structure of the countries. In general, it has been determined that the concept of technological literacy is used together with structural equation modelling, studies related to Covid-19 are in a niche position and a lot of studies have been conducted on topics such as innovation, technology and innovation.

Anahtar Kelimeler

Technology readiness, Bibliometric Analysis, Aviation, Customer Satisfaction.

Kaynakça

• Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). Bibliometrix: An R-Tool for Comprehensive Science Mapping Analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959-975.
• Aria, M., Misuraca, M., & Spano, M. (2020). Mapping the Evolution of Social Research and Data Science on 30 Years of Social Indicators Research. Social Indicators Research, 803-831.
• Bellardo, T. (1980). The Use of Co-Citations to Study Science. Library Research, 2(3), 231- 237.
• Bhatt, A., Joshipura, M., & Joshipura, N. (2022). Decoding the Trinity of Fintech, Digitalization and Financial Services: An Integrated Bibliometric Analysis and Thematic Literature Review Approach. Cogent Economics and Finance, 10(1).
• Bozkurt, İ. (2000). Bütünleşik Pazarlama İletişimi. İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Bozkurt, Ö., & Çetin, A. (2016). Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11(2), 229- 263.
• Börner, K., Chen, C., & Boyack, K. (2003). Visualizing Knowledge Domains. Annual Review of Information Science and Technology, 37(1), 79-255.
• Chen, Y., & Bellavitis, C. (2020). Blockchain Disruption and Decentralized Finance: The Rise of Decentralized Business Models. Journal of Business Venturing Insights.
• Demirci, A., & Ersoy, N. (2008). Technology Readiness for Innovative High-Tech Products: How Consumers Perceive and Adopt New Technologies. The Business Review, 11(1), 302-308.
• Erkan, İ. (2020). Dijital Pazarlamanın Dünü, Bugünü, Geleceği: Bibliyometrik Bir Analiz. Akademik Hassasiyetler, 7(13), 149-168.
• Erten, P. (2019). Z Kuşağının Dijital Teknolojiye Yönelik Tutumları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 190-202.
• Fitzgerald, M., Kruschwitz, N., Bonnet, D., & Welch, M. (2014). Embracing Digital Technology: A New Strategic Imperative. MIT Sloan Management Review, 55(2).
• Gangwar, H., Date, H., & Ramaswamy, R. (2015). Understanding Determinants of Cloud Computing Adoption Using an Integrated TAM-TOE Model. Journal of Enterprise Information Management, 107-130.
• Güven, H. (2020). Industry 4.0 and Marketing 4.0: In Perspective of Digitalization and E-Commerce. In Agile Business Leadership Methods for Industry 4.0, 25-46.
• Heiets, I., La, J., Zhou, W., Xu, S., Wang, X., & Xu, Y. (2022). Digital Transformation of Airline Industry. ransportation Economics.
• Hiney, N., Efthymiou, M., & Morgenroth, E. (2023). Impact of Covid-19 on Irish Airport Stakeholder Relationships. Annals of Tourism Research.
• Iacovou, C., Benbasat, I., & Dexter, A. (1995 ). Electronic Data Interchange and Small Organizations: Adoption and Impact of Technology. MIS Quarterly, 465-485.
• Kakaşçı, U., & Orhan, B. (2018). Türkiye Savunma Sanayii İhracatının Geliştirilmesine Yönelik Öneriler . Sürdürülebilir Havacılık Araştırmaları Dergisi, 78-87.
• Karaoğlan, S. (2020). İslami Finans Literatürünün Retrospektifi: Geçmiş ve GElecek Öngörüleri Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(39), 1088-1106.
• Koç, F., & Darıcan, Ş. (2023). Satış Sonrası Hizmetlerin Dijital Platformda Yönetilmesinde Müşteri Memnuniyeti ve Sadakati. Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 73-90.
• Kuok, R., Koo, T., & Lim, C. (2023). Air Transport Capacity and Tourism Demand: A Panel Cointegration Approach with Cross Sectionally Augmented Autoregressive Distributed Lag (CS-ARDL) Model. Tourism Economics.
• Lin, C., Shih, H., & Sher, P. (2007). ntegrating Technology Readiness into Technology Acceptance:The TRAM Model. Psychology & Marketing, 24(7), 641-657.
• Lu, Y. (2017). Industry 4.0: A Survey on Technologies, Applications and Open Research Issues. Journal of Industrial Information Integration, 1-10.
• Mick, D., & Fournier, S. (1998). Paradoxes of Technology: Consumer Cognizance, Emotions, and Coping Strategies. Journal of Consumer Research, 123-147.
• Moore, D. (2010). Technology Literacy: The Extension of Cognition. International Journal of Technology and Design.
• Morris, S., & Van der Veer Martens, B. (2008). Mapping Research Specialties. Annual Review of Information Science and Technology, 42(1), 213-295.
• Nebioğlu, O. (2019). Turizm ve Yiyecek Tüketimi: Uluslararası Alanyazın Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(1), 71-88.
• Oliver, R. (1997). Satisfaction: A Behavioral Perspective on the Consumer. Boston: MA: Irwin, McGraw-Hill.
• Özbay, V. (2015). Müşteri Memnuniyetinin Ölçülmesi: Turizm Sektörü Üzerine Bir Alan Araştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Özel, Ç., & Kozak, N. (2012). Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000-2010) ve Bir Atıf Analizi Çalışması. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 715-733.
• Paladini, S., & Saha, S. (2023). The Quest for Sustainability in Lower Orbit: Conceptual Models for Space Tourism. International Journal of Tourism Research.
• Parasuraman, A. (2000). Technology Readiness Index (TRI) A Multiple-Item Scale to Measure Readiness to Embrace New Technologies. journal of Service Research, 2(4), 307-320.
• Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics. Journal of Documentation, 348-34.
• Ruskin, K., Winter, S., Crouse, S., Rice, S., Rice, C., & Richards, G. (2023). An Empirical Analysis of American Passenger's Willingness to Fly in Commercial Airplanes After Vaccination Against COVID-19. Technology in Society.
• Shakir, L. (2023). A Land Made Fit For Tourists’: Thomas Cook Tourism Promotion, and Colonial Development in Iraq, 1920–1932. Journal of Tourism History, 1-18.
• Small, H. (1973). Co‐citation in the scientific literature: A new measure of the relationship between two documents. Journal of the American Society for Information Science, 24(4), 265-269.
• Small, H. (1997). Update on Science Mapping: Creating Large Document Spaces. Scientometrics, 38(2), 275-293.
• Sözen, S. (2005). Kamuda Hizmet Kalitesi: Kolluk Hizmetleri Örneği. Polis Bilimleri Dergisi, 7(3), 1-16.
• Woo, A., Park, B., Sung, H., Yong, H., Chae, J., & Choi, S. (2021). An Analysis of the Competitive Actions of Boeing and Airbus in the Aerospace Industry Based on the Competitive Dynamics Model. Journal of Open Innovation: Technology Market, and Complexity, 7(3), 192.
• Wu, X., & Blake, A. (2023). The Impact of the COVID-19 Crisis on Air Travel Demand: Some Evidence From China. Sage Open, 13(1).
• Wu, Y., Zhang, S., Zhang, X., Lu, Y., & Xiong, Z. (2023). Analysis in Coupling Dynamic Effect of Human Errors in Aviation Safety. Accident Analysis & Prevention.
• Yazgan, E. (2018). İnternet Temelli Perakendecilik Sektöründe İnsan Kaynakları: Amazon Şirketi Tarafından İhtiyaç Duyulan Personelin Belirlenmesi. Ufuk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Zengin, Ş., & Yontar, E. (2022). Reflections of Digital Transformation in the Health Sector in the Covid 19 Pandemic with the Effect of Industry 4.0. Tarsus Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 136-152.
• Zhu, K., Kraemer, K., & Xu, S. (2006). The Process of Innovation Assimilation By Firms in Different Countries: A Technology Diffusion Perspective on E-Business. Management Science, 1557-1576.
• Zhu, K., Kraemer, K., & Dedrick, J. (2004). Information Technology Payoff in E-Business Environments: An Interantional Perspective on Value Creation of E-Business in the Financial Services Industry. Journal of Management Information Systems.