Determination of Yield and Yield Components and Some Quality Properties of Bread Wheat Varieties in Irrigated Growing Conditions

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 23 - 31, 10.07.2018

Seydi Aydoğan , Süleyman Soylu

Öz

This research was carried
out with 14 bread wheat varieties under irrigated conditions during the
2014-2015 growing season according to randomized block design with three
replications in Bahri Dağdaş International Agricultural Research Institue.
Yield, yield components and some quality characteristics were examined.
According to the results of the research; Plant height 102-133.50 cm, spike
length 8.33-10.45 cm, number of grains per spike 31.80-46.10, grain weight per
spike 0.66-1.81 g, grain yield 546.92-981.42 kg/da, thousand kernel weight
34.82-39.98, test weight 75.69-80.26 kg, 11.56-13.10% protein content, Zeleny
sedimentation 31-51 ml and grain hardness (PSI) ranged between 42.49-59.93. As a
result of the statistical analyzes made, significant differences were found
between the varieties.
Bozkır variety has the highest value in terms of plant height, number of grain
per spike, grain weight per spike, test weight. The highest value in terms of
spike length and thousand grain weight was determined in Demir-2000 variety.
While the highest grain yield was determined in Yunus variety, the highest
protein content and the highest Zeleny sedimentation value were obtained from
Karahan-99 variety and Gün-91 variety respectively.

Anahtar Kelimeler

Bread wheat, yield, quality, irrigated conditions

Sulu Yetiştirme Koşullarında Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, Bahri
Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünde 2014-2015 yılı yetiştirme
döneminde 14 ekmeklik buğday çeşidi ile sulu yetiştirme koşullarında, tesadüf
blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Verim, verim
öğeleri ve bazı kalite özellikleri incelenmiştir. Araştırmada elde edilen
bulgular; bitki boyu 102-133.50 cm, başak uzunluğu 8.33-10.45 cm, başakta tane sayısı
31.80-46.10, başakta tane ağırlığı 0.66-1.62 g, tane verimi 546.92-981.42
kg/da, bin tane ağırlığı 34.82-39.98 g, hektolitre ağırlığı 75.69-80.26 kg,
protein oranı %11.56-13.10, Zeleny sedimantasyon 31-51 ml ve tane sertliği ise
42.49-59.93 aralığında değişmiştir. Yapılan istatistiki analizler sonucunda
çeşitler arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Bitki boyu, başakta tane
sayısı, başakta tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı bakımından Bozkır çeşidi en
yüksek değere sahip olmuştur. Başak uzunluğu ve bin tane ağırlığı bakımından en
yüksek değer Demir-2000 çeşidinde belirlenmiştir. Tane
verimi bakımından en yüksek değer Yunus çeşidinde belirlenirken,  en yüksek protein oranı ve en yüksek Zeleny
sedimantasyon değeri sırasıyla Karahan-99 çeşidi ve Gün-91 çeşidinde elde
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday, verim, kalite, sulu koşullar

Kaynakça

• Afridi, K., Ahmad, G., Ishaq, M., Khalil I. A., Shah, I. A., Saeed, M., Ahamd, N. (2014). Genetic potential and variability for morpho- yield traits in durum wheat (Triticum Turgidum var. durum). Intl. J. Farm and Alli Sci., 3(12): 1206-1212.
• Akçura, M. (2001). Ethephon ve mepiquat chloride uygulamasının Kahramanmaraş koşullarında iki ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotipinin verim ve verim unsurları üzerine etkisi. KSÜ, Ziraat Fak., Tarla Bitkileri Böl., Yüksek Lisans Tezi, 53 s. Kahramanmaraş.
• Akman, Z., Yılmaz, F., Karadoğan, T., Çarkçı, K. (1999). Isparta ekolojik koşullarına uygun yüksek verimli buğday çeşit ve hatlarının belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi 366-371. Adana.
• Anonymous, (2000). Approved Methods of The American Association of Cereal Chemistusa.
• Anonymous, (2009). Approvedmethodologies.www.Leco.Com/Resources/Approved-Methods.
• Anonymous, (2014). MP11 Jsl Syntax Reference. Sas Institute., Isbn:978-1-62959-560-3.
• Atlı, A. (1999). Buğday ve ürünleri kalitesi. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu .S. 498-506 (8-11 Haziran 1999). Konya.
• Aydoğan, S., Akçacık, A. G., Şahin, M., Yüksel, K. (2007). Ekmeklik buğday (T. Aestivum L.) genotiplerinde verim ve bazı kalite özellikleri arasındaki ilişkiler. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 16(1-2). Ankara.
• Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Önmez, H., Demir, B., Yakışır, E. (2013). Ekmeklik buğday çeşitlerinde fizikokimyasal ve reolojik özelliklerin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Araştırma Dergisi, 22(2): 74-85 s, Ankara.
• Balcı, A., Turgut, İ. (2002). Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum var.aestivum) hat ve çeşitlerinde uyum yetenekleri üzerine araştırmalar. Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg., 16: 225-234.
• Bilgin, O., Korkut, K. Z. (2005). Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşit ve hatlarının tane verimi ve bazı fenolojik özelliklerinin belirlenmesi. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1), 58-65.
• Braun, H. J., Atlin, G., Payne. T. (2010). Multi-location testing as a tool to identify plant response to global climate change. In: Reynolds MP, ed. Climate change and crop production. Surrey, UK: CABI Climate Change Series, 115–138.
• Çölkesen, M., Eren, N., Öktem, A., Akıncı, A. (1993). Şanlıurfa’da kuru ve sulu koşullara uygun makarnalık buğday çeşitlerinin saptanması üzerine bir araştırma. Makarnalık Buğday ve Mamülleri Simpozyumu, 533-539. Ankara.
• Dokuyucu, T., Akkaya, A., Akcura, M., Kara, R., Budak, H. (2004). Collection, identification and conservation of wheat landraces in Kahramanmaras province in East Mediterranean Region of Turkey. Cereal Research Communications, 32(1):167-174.
• Elgün, A., Ertugay, Z., Certel, M., Kotancılar, H. G. (2002).Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolu ve Laboratuar Uygulama Kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 867, Ziraat Fakültesi Yayın No: 335, Ders Kitapları Serisi No: 82, S.245. Erzurum.
• Elgün, A., Türker, S., Bilgiçli, N. (2001). Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği, Konya Ticaret Borsası Yayın No:2 Konya.
• Göksoy, A. T., Türkeç A., Turan, Z. M. (2002). Yeni geliştirilen sentetik ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde verim ve bazı verim komponentlerinin korelasyonu ve Path Analizi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1): 139-150.
• Kara, R., Kaplan, A., Dumlupınar, Z., Polat, H., Dokuyucu, T., Akkaya, A. (2005). Bazı makarnalık buğday (Triticum durum Desf.) genotiplerinin Kahramanmaraş koşullarındaki verim ve verim unsurlarının belirlenmesi, Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Cilt II: 1167-1172.
• Kaydan, D., Yağmur, M. (2008). Van ekolojik koşullarında bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(4):350-358.
• Kettlewell, P. S., Griffiths, M. W., Hocking, T. J., Wallington, D. J. (1998). Dependence of wheat dough extensibility on flour sulphur and nitrogen concentrations and the ınfluence of foliar applied sulphur and nitrogen fertilisers. J. Cereal Sci. 28,15-23.
• Khan, Z., Ibrahim, M., Ahmad, G., Jan, M., Ishaq, M., Afridi, K. (2015). Evaluation of promising wheat advanced lines for maturity and yield attributes under rainfed environment. American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci., 15(8): 1625-1629.
• Kılıç, H., Tekdal, S., Kendal, S., Aktaş, H. (2012). Augmented deneme desenine dayalı ileri kademe makarnalık buğday (Triticum turgidum ssp durum) hatlarının Biplot Analiz Yöntemi ile değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 15 (4): 18-25.
• Kirby, E. J. M. (1988). Analysis of Leaf, stem and ear growth in wheat from terminal spikelet stage to anthesis. Field Crops Research, 18:127-140.
• Konak, C., Akça, M., Turgut, İ. (1999). Aydın İli koşullarına uyumlu buğday çeşitlerinin belirlenmesi, Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 87-90.
• Konopka, I., Abramczyk, D., Fornal, L., Rothkaehl, J., Rotkiewicz, D. (2004). Statistical evaluation of different technological and rheological tests of polish wheat varieties for bread. Volume Prediction. International Journal of Food Science and Technology, 39:11-20.
• Korkut, K. Z., Sağlam, N., Başer, İ. (1993). Ekmeklik ve makarnalık buğdaylarda verimi etkileyen bazı özellikler üzerine araştırmalar. Trakya Üniv. Tekirdağ Zir. Fak. Dergisi, 2(2): 111-118.
• Kuşcu, A. (2006). Yazlık ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) veriminde son çeyrek yüzyılda gerçekleşen ilerlemelerin morfolojik ve fizyolojik esasları. Doktora Tezi, Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enst. Adana.
• Leff, B., Ramankutty, N., Foley, J. A. (2004). Geographic distribution of major crops across the World. Glob. Biogeochem. Cycle 18, GB1009. (doi:10.1029/2003GB002108).
• Öztürk, A., Çağlar, Ö., Tufan, A. (2001). Bazı makarnalık buğday çeşitlerinin Erzurum koşullarına adaptasyonu. Atatürk Üniversitesi Zir. Fak. Dergisi, 32(2):117-123.
• Schiller, G. W., Ward, A. B., Huang, D. H., Shellen-Berger, J. A. (1967). Influence of protein content in wheat evaluation . Cereal Science Today 12:372-376.
• Schuler, S. F., Bacon, R. K., Gbur, E. E. (1994). Kernel and spike character influence on test weight of soft red winter wheat. Crop Science Society of America, 34(5): 1309-1313.
• Smith, G. P., Googing, M. J. (1999). Models of wheat grain quality considering climate, cultivar and nitrogen effects. Agricultural and Forest Meteorology, 94(1):86-93.
• Şahin, M., Aydoğan, S., Akçacık Göçmen, A., Taner, S. (2009). Orta Anadolu için geliştirilmiş bazı ekmeklik buğday genotiplerinin alveograf enerji değeri yönünden değerlendirilmesi. Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Bitkisel Araştırma Dergisi (2009) 2: 1-9. Konya.
• Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Demir, B., Önmez, H. Taner, S. (2013). Ekmeklik buğday ununda ekmek hacmi ile bazı fizikokimyasal ve reolojik özellikler arasındaki ilişkilerin tespiti. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2013, 22(1): 13-19 s, Ankara.
• Şirikci, M. (2002). Kahramanmaraş koşullarında azot miktarlarının üç ekmeklik buğday çeşidinde (Triticum aestivum L.) verim ve verim unsularına etkisi. KSÜ, Fen Bil. Enst., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 49 s. Kahramanmaraş.
• Yiğitoğlu, D. (1999). Kahramanmaraş koşullarında farklı ekim zamanlarının buğdayın gelişme dönemleri, verim ve verim unsurları üzerindeki etkisi. KSÜ, Ziraat Fak., Tarla Bitkileri Böl., Yüksek Lisans Tezi, 49s. Kahramanmaraş.
• Yürür, N., Tosun, O., Eser, D., Geçit, H. H. (1981). Buğdayda ana sap verimi ile bazı karakterleri arasındaki ilişkiler. A. Ü. Z. F. Yayınları 755. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler. 443. Ankara.