SINIF ÖĞRETMENLİĞİ VE PEDAGOJİK FORMASYON PROGRAMI ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK ÖZYETERLİK İNANÇLARI

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 1, 54 - 67, 01.03.2012

Cemalettin İpek İrfan Nihan Demirel

Öz

Bu araştırmanın amacı Sınıf Öğretmenliği ve Pedagojik Formasyon Programlarına devam etmekte olan öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Rize Üniversitesinde farklı programlara devam etmekte toplam 407 öğretmen adayı ile yürütülen araştırmada veri toplama aracı olarak, Ohio Öğretmen Yetkinlik Ölçeği'nin Baloğlu ve Karadağ (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının cinsiyetlerine bağlı olarak istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Ayrıca, Pedagojik Formasyon Programına mezun durumda katılan öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının, tüm boyutlarda Sınıf Öğretmenliği Programına devam eden öğretmen adayları ile Pedagojik Formasyon Programına Fen-Edebiyat Fakültesinden katılan öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarından daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni adayı, pedagojik formasyon programı, öz-yeterlik inancı

PRESERVICE TEACHERS’ SELF-EFFICACY BELIEFS; COMPARING PRIMARY TEACHER EDUCATION AND PEDAGOCICAL FORMATION PROGRAMS

Öz

This research aims to investigate the self-efficacy beliefs of the pre-service teachers attending to the primary teacher education and pedagogical formation programs. The study was applied to 407 pre-service teachers in Rize University. The Turkish form of the Ohio State Teacher Efficacy Scale was used as data gathering instrument. The study results revealed that the selfefficacy beliefs of the pre-service teachers did not differ statistically according to gender. However the study results indicated that the pre-service teachers attaining to the pedagogical formation program had higher self-efficacy beliefs level than the pre-service teachers of primary teacher education program.

Anahtar Kelimeler

Pre-service primary teachers, pedagogic formation program, teachers self-efficacy beliefs

Kaynakça

• Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 161- 170.
• Azar, A. (2010). In-service and pre-service secondary science teachers’ self-efficacy beliefs about science teaching, Educational Resarch and Reviews, 5(4), 175- 188.
• Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 235–252.
• Baloğlu, N. ve Karadağ, E. (2008). Öğretmen yetkinliğinin tarihsel gelişimi ve Ohio Öğretmen Yetkinlik Ölçeği: Türk kültürüne uyarlama, dil geçerliği ve faktör yapısının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56, 571-606.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1981). Self-referent thought: A developmental analysis of self-efficacy, cited in Montcalm, D. M. (1999). Applying Bandura’s theory of self-efficacy to the teaching of research. Journal of Teaching in Social Work, 19(1), 93-107.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998).
• Bıkmaz, F. (2004). “"Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz Yeterlilik İnancı" Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Milli Eğitim Dergisi, 161.
• Cone, N. (2009). Preservice elementary teachers’ self-efficacy beliefs about equitable scinece teaching: does service learning make a difference?. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 25-34.
• Çakır, Ö., Kan, A. ve Sünbül, Ö. (2006). Öğretmenlik meslek bilgisi ve tezsiz yüksek lisans programlarının tutum ve öz-yeterlik açısından değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 36-47.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. (3. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik; SPSS ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Demirel, İ. N. ve İpek C. (2011). Resim-İş ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Görsel Sanatlar Öğretimine İlişkin Öz-Yeterlik İnançları. I. Uluslararası Sanat Sempozyumu, 17-21 Ekim, s:195-204. Ankara: Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi.
• Gelen, İ. ve Özer, B. (2008) Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 39-55.
• Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
• Gürbüztürk, O. ve Şad, S. N. (2009). Student teachers’ beliefs about teaching and their sense of efficacy: a descriptive and comparative analysis. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 10(3), 201-226.
• Kan, A. ve Çapri B. (2008). Öğretmenlerin kişilerarası öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, yaş, mezun olunan okul ve medeni durum açısından değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 7(14), 177-198.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (20. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özbey, S. ve Alisinanoğlu, F. (2009). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin fen etkinliklerine ilişkin yeterliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 1-18.
• Özdemir, M. S. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
• Korkut, K, ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-282.
• Özdemir, S.M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
• Palmer, D. (2006). Durability of changes in self-efficacy of preservice primary teachers. International Journal of Science Education, 28(6), 655.671.
• Sabancı, A. ve Şahin, A. (2006). Farklı branşlardan atanan ilköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin yeterlik düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 48, 531-556.
• Saracaloğlu, A.S. ve Yenice, N. (2009). Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmenlerinin özyeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 244-260.
• Schunk, D. H. ve Pajares, F. (2002). The development of academic self-efficacy; chapter in Development of Achievement Motivation (Editors: Wigfield, A., ve Eccles, J.). San Diego: Academic Press.
• Şahin-Taşkın, Ç. ve Hacıömeroğlu, G. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları: nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. İnönü Üniversitesi Eğitim fakültesi Dergisi, 11(1), 21-40.
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk-Hoy, A. (2001) Teacher efficacy: Capturing an elusive concept. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
• Yılmaz, G. (2007) Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Deneyimlerinin Fen Öğretimi Öz Yeterlilik ve Sınıf Yönetimi İnançlarına Olan Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yılmaz, K. ve Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 143- 167.
• Zimmerman, B. J., Bandura, A. ve Martinez-Pons, M. (1992). Self-motivation for academic attainment: the role of self-efficacy beliefs and personal goalsetting. American Educational Research Journal, 29(3), 663-676.