ÖĞRETMEN VE YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE İLKÖĞRETİM OKULU YÖNETİCİLERİNİN KULLANDIKLARI ÇATIŞMA ÇÖZÜM STRATEJİLERİ*

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 1, 100 - 114, 01.03.2012

Soner Doğan

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu yöneticilerinin kullandıkları çatışma çözümstratejilerini ilişkin davranışları ne düzeyde gerçekleştirdiklerini, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin görüşlerine dayanılarak açıklığa kavuşturmaktır. Araştırmada nicel araştırmayöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı iki bölümden oluşmaktadır:birinci bölümde, araştırmaya katılan bireylere ilişkin kişisel bilgiler; ikinci bölümde araştırmacı Demirci (2002) tarafından geliştirilen "Çatışma Çözüm Stratejileri Anketi" kullanılmıştır. Araştırma için kullanılan anket, Ankara ili merkez ilçeleri arasından örneklem olarak alınan Sincan, Etimesgut ve Ayaş ilçelerinde 56 ilköğretim okulunda uygulanmıştır. Buokullardan elde edilen 318 öğretmen ve 204 yönetici anketi değerlendirmeye alınmıştır.Araştırma verileri analiz edilirken, t-testi yapılmış; frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Öğretmen ve yöneticilerin, yöneticilerin kullandıkları çatışma çözüm stratejilerine ilişkin görüşlerinde anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Bu ilişkiler incelendiğinde; çatışma kavramının olumsuz çağrışımlar yapması, çatışmanın faydalarının bilinmemesi ve çatışma yönetimi konusunda yeterliliği sahip olunmaması nedeniyle okul yöneticilerinin, kurumlarında meydana gelen çatışmalara etkin bir şekilde müdahale etme konusunda sorunlar yaşadıkları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Çatışma, çatışma çözüm stratejileri, okul yöneticisi, öğretmen

CONFLICT RESOLUTION STRATEGIES USED BY PRIMARY SCHOOL PRINCIPALS ACCORDING TO THE OPINIONS OF TEACHER AND PRINCIPAL

Öz

The aim of this study is to explain the primary school principals, in what degrees they achieve to use the conflict resolution strategies, by depending on the opinions of school principals and the teachers. Quantitative methods were used in this study. Two tools are used to gather the data; in the first section, the personal details of the individuals; in the second section, “The conflict resolution Strategies Questionaire” introduced by Demirci (2002) has been used. The qujestionairre used between the central towns of Ankara are Sincan, Etimesgut and Ayaş. It is applied in 56 schools and to 318 teachers and 204 principals. While analyzing research data, ttest, has been applied; frequency, percentage, arithmetic average, standart deviation values have been considered. The thoughts of teachers and principals about the principals’ strategies of conflict resolution have meaningful relationships. On investigating the relationships; it can be stated that owing to the fact that the concept of “conflict” has negative connatations, the benefits of conflict is not known and there is not enough proficiency about the concept of conflict, school principals could not act efficiently when they encounter with a conflict.

Anahtar Kelimeler

Conflict, conflict resolution strategies, school principal, teacher

Kaynakça

• Açıkalın, A. (2000). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Dönüşümcü Liderlik Özellikleri ve Empati Becerileri Arasındaki İlişki. (Ankara İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Ateş, M. (2004). Çatışma. www.Merih.Com.22:02. Kaynaktan 18/12/2004 tarihinde alınmıştır. Aydın, M. (1994). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Ayhan, U. (1997). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenlerle Aralarındaki Çatışmaları Yönetme Yöntemleri. Doktora Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
• Conerly, K. and Tripathi, A. (2004). What İs Your Conflict Style? The Journal For Quality And Participation. (16-20).
• Demirci, Y. (2002). İlköğretim Okullarında Yaşanılan Çatışma Türleri ve Yöneticilerin İzledikleri Çözüm Stratejileri. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.
• Elma, C. (1989). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Çatışmayı Yönetme Yeterlikleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Ergin, C. (2000). Türkiye’deki Örgütlerde Çatışmaların Çözümlenmesine İlişkin Çalışmalar. Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, (21), 243-259.
• Eren, E. (1998). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık. Ertürk, M. (1998). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Fritz, S.M., Lunde, J.P., Brown, W., and Banset, E.A. (1999). Interpersonel Skills For Leadership. Prentice Hall Upper Saddle River, Nj 07456.
• Henze, R. A. K. and Notre, E. (2000). Rethinking The Concept Of Racial Or Ethnic Conflict İn Schools: A Leadership Perspective. Race Ethnicity And Education, 3 (2), 196-207.
• Güney, S. (2000). Yönetim ve organizasyon el kitabı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Karip, E. (2003) Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Korkmaz, M. (1995). Okul Yönetiminde Çatışma. Çağdaş Eğitim, 20 (207), 26-29.
• Kozan, M. K. ve Ergin, C. (1999). The İnfluence Of İntra-Culturel Value Differences On Conflict Management. Practices The İnternational Journal Of Conflict Management, (10), 249-267.
• Moran, M. T. (2001). The Effect Of A State –Wide Conflict Management İnitiative İn Schools. American Secondery Education, (29), 3-31.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• O’toole, J. (1999). Leadership a to z : a guide for the appropriately ambitious. San Francisco: Jossey-Bass Publishers .
• Parker, C. and Stone B. (2003). Developing Management Skills For Leadership. London: Prentice Hall. A İmprint Of Pearson Education.
• Quinn, R.E., Faerman, S.R., Thompson, M.P. and McGrath, M. (2003). Becoming A Master Manager. A Competency Framework. John Wiley And Sons, İnc. (Original work published 2002).
• Schmidt, H. W. and Tannenbaum, R. (2000). Farklılıkları yönetmek. müzakere ve anlaşmazlık çözümü. (Çev: İbrahim Bingöl). İstanbul: Mess Yayınları, 11-34.
• Schemel, R. (1997). Yönetim eğitimi alıştırmaları: kuramdan uygulamaya. (Çev: Nedret Öztan, Uğur Çoruh). İstanbul: Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Stepsis, Joan A. (2003). Conflict-resolution strategies. pfeiffer’s classic activities for managing conflict at work. Ed: Jack Gordon. Jossey-Bass/Pfeiffer. A Wiley İmprint. 19-23.
• Sözen, D. (2002). Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetim Stilleri Ve Bunun Öğretmenlerin Stres Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Stulberg, J. B. (1987). Taking charge/managing conflict. New York: An İmprint Of Macmillan, Inc.
• Tjosvold, D. (1992). The conflict-positive organization. stimulate diversity and create unity. New York: Addison-Wesley Publishing Company.
• Tjosvold, D. (1991). The conflict-positive organiation.stimulate diversity and create unity. New York: Addison-Wesley Publishing Company.