Üniversitelerdeki Zorunlu Ortak Derslerden Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersinin Uzaktan ve Yüz Yüze Eğitim Uygulamalarının Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 34, 474 - 511, 30.06.2022

Fahriye Eroğlu , Nurdan Kalaycı

https://doi.org/10.35675/befdergi.847753

Öz

Üniversitelerin eğitim programlarında yer alan zorunlu ortak dersler, 2013 yılı öncesinde yüz yüze eğitim uygulamasıyla yürütülürken, 2013 yılından sonra Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) da teşvikiyle birçok üniversitede uzaktan eğitim yoluyla yürütülmeye başlanmıştır. Ayrıca Mart 2020 itibariyle ülkemizde yaşanan Covid 19 salgını (pandemi) nedeniyle üniversiteler eğitime devam edebilmek için yüz yüze eğitim uygulaması yerine uzaktan eğitim uygulamasını tercih etmek zorunda kalmışlardır. Bu durum bazı üniversitelerde zorunlu ortak derslerin uzaktan eğitim uygulamasıyla yürütülmesinin çeşitli boyutlarıyla incelenip değerlendirilmesine ilişkin bilimsel araştırmaların yapılması gereksinimini doğurmuştur. Salgın öncesi yapılan bu araştırmanın amacı, üniversite eğitim programlarında yer alan zorunlu ortak derslerden Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin uzaktan ve yüz yüze eğitim uygulamalarının karşılaştırılarak değerlendirilmesidir. Araştırma, betimsel bir araştırmadır ve nitel araştırma özelliği göstermektedir. Araştırmanın çalışma grubunda 100 öğrenciden oluşmaktadır. Bu öğrencilerden 50’si Gazi Üniversitesi’nde, 2016-2017 öğretim yılında, Fen Edebiyat, Mühendislik, Tıp, Eğitim ve Hukuk Fakültelerinin birinci sınıfında öğrenim gören öğrencilerdir. Aynı fakültelerden 2015- 2016 öğretim yılında mezun olan 50 öğrenci ise çalışma grubunun kalan kısmını oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri görüşme tekniği ile toplanmıştır ve veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları eğitim kurumlarının uzaktan eğitim uygulamalarına katkı sağlayacak özelliktedir. Araştırma bulgularına göre hem uzaktan hem de yüz yüze eğitim uygulamalarına yönelik olumsuz öğrenci görüşleri çoğunluktadır. Her iki grupta yer alan öğrenci görüşlerinin analizinden elde edilen veriler içerik boyutunda farklılık göstermesine rağmen eğitim durumu ve değerlendirme boyutlarında benzerlik göstermektedir. Uzaktan eğitim alan öğrenciler, bu dersin içeriğinin bilgi ağırlıklı ve çok ayrıntılı olduğunu, yüz yüze eğitim alan öğrenciler ise içeriğin basit olduğunu düşünmektedir. Ders işlenişi boyutunda, her iki grupta yer alan öğrenciler de, öğretim elemanlarının etkili ders işlemeye yönelik öğretim yöntem ve teknikler kullanmadığını, ölçme ve değerlendirme boyutunda ise öğrenciler, kullanılan yöntemlerin başarıyı ölçmek için uygun olmadığını belirtmiştir. Uzaktan eğitim alan öğrenciler bu dersin yüz yüze eğitim uygulamasıyla veya harmanlanmış öğretimle yürütülmesi önerisinde bulunurken, yüz yüze eğitim alan öğrenciler ise ders içeriğinin düzenlenerek yüz yüze eğitim uygulamasına devam edilmesi gerektiğini düşünmektedir. Bu bulguların, uzaktan eğitimi uygulayan kurumlar, uygulayıcılar ve YÖK tarafından dikkate alınması, öğretimin niteliğinin arttırılmasına katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi,, covid 19 pandemisi,, uzaktan eğitim,, yüz yüze eğitim,

Kaynakça

• Akbaba,B., Kaymakçı, , Birbudak, T. S. & Kılcan, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitimle Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi öğretimine yönelik görüşleri. Kurumsal Eğitim Bilim Dergisi, 9(2), 285-309.
• Alkan, C. (1997). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı.
• Arslan A (2005). İnkılâp tarihi derslerinde başarı nasıl sağlanabilir? İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Konularının Öğretimi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 65-71.
• Babaloğlu, R. (2013). Yükseköğretimde “Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi” dersi (Amaç, kapsam ve güncel tartışmalar ışığında), Tarih Okulu Dergisi, 6(16), 589-603.
• Babayiğit, Ç. Ö., Calp, M. H. & Doğan, A. (2015). Uzaktan eğitimde içerik geliştirme süreci: Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü örneği. Cumhuriyet International Journal of Education, 4(1), 1-20. https://doi.org/10.30703/cije.321359
• Balaban, E. (2012). Dünyada ve Türkiye’de uzaktan eğitim ve bir proje önerisi. İstanbul: Işık Üniversitesi.
• Bilgiç, H. G., Doğan, D. & Seferoğlu, S. (Aralık, 2011). Türkiye’de yükseköğretimde çevrimiçi öğretimin durumu: İhtiyaçlar, sorunlar ve çözüm önerileri. Yükseköğretim Dergisi, 1(2), 80-87.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. AUAd, 3(2), 85-124.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Ç., E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Doğaner, Y. (2005). Yükseköğretimde Atatürk ilke ve inkılâplarının öğretimiyle ilgili düşünceler. İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Konularının Öğretimi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 281-286.
• Doyran, F. & Doyran, M. (2013). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersi zorunlu ders olmalı mı? Üniversite öğrencilerinin görüş ve önerileri, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(3), 163-177.
• Duran, N., Önal, A. & Kurtuluş, C. (t.y.). E-öğrenme ve kurumsal eğitimde yeni yaklaşım öğrenim yönetim sistemleri. http://www.ab.org.tr/ab06/bildiri/165.pdf adresinden 15 Mart 2017 tarihinde alındı.
• Eroğlu F., Kalaycı, N., (2020a). Üniversitelerdeki zorunlu ortak derslerden yabancı dil dersinin uzaktan ve yüz yüze eğitim uygulamalarının karşılaştırılarak değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2020, 18(1), 236-265. https://doi.org/10.37217/tebd.683250
• Eroğlu F., Kalaycı, N., (2020b). Üniversitelerdeki zorunlu ortak derslerden Türk dili dersinin uzaktan ve yüz yüze eğitim uygulamalarının karşılaştırılarak değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 1001-1027. https://doi.org/10.16916/aded.710396
• Eskicumalı, A. (2014). Eğitim bilimine giriş. Y. Özden ve S. Turan (Ed.), Eğitimin temel kavramları (s.2-22), Ankara: Pegem.
• Eygü, H. & Karaman, S. (2013). Uzaktan eğitim öğrencilerinin memnuniyet algıları üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 36-59.
• Gazi Üniversitesi. (2018). Zorunlu ortak derslerin ve kredilerin dağılımı. http://guzem.gazi.edu.tr/posts/view/title/yok-5%28i%29-ortak-dersleri-115157?siteUri=guzem adresinden 21 Şubat 2017 tarihinde alındı.
• Guba, E. G. & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. Handbook of qualitative research, 2(105), 163-194.
• Horton, W. (2000) Designing Web-Based Training. How to teach anyone anything anywhere anytime. William Horton Consultign, Inc. USA.
• Höçük, S. (2011). Ankara üniversitesi uzaktan eğitim programına katılan öğrencilerin akademik başarılarını etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İnan, S. (2012). Türkiye’deki üniversitelerde İnkılap dersleri: Tarihsel bakış. Yükseköğretim Dergisi, 2(1),52-55.
• Kalelioğlu, O. (2017). Üniversitelerde, Atatürk İlkeleri ve İnkılap dersleri nasıl olmalıdır? Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(2), 183-194.
• Karataş, S. (2003). Yüz yüze ve uzaktan eğitimde öğrenme deneyimlerinin eşitliği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2(3), 91-104.
• Klenke, K. (2016). Qualitative research in the study of leadership. Emerald Group.
• Kurt, Ö. E. (2015). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitime bakış açılarının teknoloji kabul modeli ve bilgi sistemleri başarı modeli entegrasyonu ile belirlenmesi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(3), 223-234.
• Küçük, M. (2010). Çevrimiçi öğrenenlerin öğrenme biçimi, öğrenme stratejileri ve eşzamansız tartışmalara katılımları arasındaki ilişki (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Marczyk, G., DeMatteo, D. & Festinger, D. (2005). Essentials of Research Design and Methodology. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. & Saldaña, J. (2013). Qualitative data analysis: A methods sourcebook. Los Angeles:Sage.
• Oran, M. K. & Karadeniz, Ş. (2007, 31 Ocak- 2 Şubat). İnternet tabanlı uzaktan eğitimde mobil öğrenmenin rolü. Akademik Bilişim Konferansı, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi, 167-170.
• Öntaş, T. (2012). Harmanlanmış öğrenme ve okul uygulaması örneği. maya- gen. http://www.academia.edu/2326423/HARMANLANMI%C5%9E_%C3%96%C4%9ERENME_VE_OKUL_UYGULAMASI_%C3%96RNE%C4%9E%C4%B0 adresinden 6 Ocak 2017 tarihinde alındı.
• Özçelik, M. H. & Korkmazcan, N. S., (2016). Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersinin sanal ortam tecrübesi (İstanbul Aydın Üniversitesi örneği). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1-11.
• Öztaş S. & Kılıç, B., (2017). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp tarihi dersinin uzaktan eğitim şeklinde verilmesinin üniversite öğrencilerinin görüşleri açısından değerlendirilmesi (Kırklareli Üniversitesi örneği). Turkish History Education Journal, 6(2), 268-293. https://doi.org/10.17497/tuhed.327979
• Özüçetin, Y. & Nadar, S. (Bahar, 2010). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin üniversiteler düzeyinde okutulmaya başlanması ve gelinen süreç. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 466- 477.
• TC. Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi (Mayıs, 1981). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin amacı. 44(2087).
• Safran M (2006). İnkılâp tarihi öğretiminde yaklaşım sorunları. Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler, Ankara: Gazi Üniversitesi, 99-111.
• Saraç, A.E., Koçoğlu, F.Ö. & Reis Z.A., (2011, 2-4 Şubat). Web Tabanlı Eğitimde İçerik Tasarımı. Akademik Bilişim’11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Malatya: İnönü Üniversitesi, 261-268.
• Şahin, E. A. N., (2019). Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersinin uzaktan eğitim yoluyla öğretilmesi hakkında öğretim elemanlarının görüşleri. GEFAD / GUJGEF, 39(1), 477-502. https://doi.org/10.17152/gefad.429656
• Ünsal, H. (2007). Harmanlanmış öğrenme etkinliğinin çoklu düzeyde değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Gazi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme teori ve teknikler. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Walker, J. L. (2012). The use of saturation in qualitative research. Canadian Journal of Cardiovascular Nursing, 22(2), 37-46.
• Yalın, H.İ. (2001). Eğitim teknolojisi ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel.
• Yavuz, R. İ. (2012). Türkçe eğitim programlarındaki değiştirilebilir zorunlu derslerle seçmeli Derslerin devlet üniversiteleri ölçeğinde değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin.
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK]. (2013). Yükseköğretim kurumlarında uzaktan öğretime ilişkin usul ve esaslar. https://www.yok.gov.tr/documents/ 10279/34559/ uzaktan_ogretim _esas_usul.pdf/ adresinden 13 Ağustos 2016 tarihinde alındı.
• Yükseköğretim Kanunu (1981). Yükseköğretimin amacı. www.mevzuat.gov.tr/Mevzuat Metin/1.5.2547.doc adresinden 4 Şubat 2017 tarihinde alındı.