Sustainability in supply chain: A content analysis of BIST sustainability 25 index firms

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 105 - 121, 27.08.2024

Zekiye Çamlıca

https://doi.org/10.58308/bemarej.1520009

Öz

Sustainability is one of the most important concepts of recent times and appears in all areas of life. In terms of business, regulating management systems, especially resource use and environmental impacts, based on sustainability has become a necessity today in terms of competition, ethical values and adaptation to changing business conditions. It is important for organizations to comply with mandatory sustainability practices at a high level, as well as to implement voluntary and innovative practices on a large scale, in terms of competitive advantage and increasing company value. However, the importance of supply chains due to the impact of globalization has resulted in the success of a business being largely shaped by the supply chain in which it is located. Therefore, sustainability has also become a fundamental element in supply chain management. The responsible supply chain approach, based on the effective management of resources, creates a new dimension in sustainability and is frequently encountered in sustainability assessments and reporting. In this context, this study, which aims to examine current approaches in supply chain sustainability, includes a literature review and content analysis applied to the current reports of companies in the BIST Sustainability 25 Index, following the explanation of the concepts. Within the scope of the analysis, the sections of the reports related to the supply chain were examined and differences were revealed by making evaluations on a sectoral basis.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Responsible Supply Chain, BIST

Tedarik zincirinde sürdürülebilirlik: BİST sürdürülebilirlik 25 endeksi şirketlerinde bir içerik analizi

Öz

Sürdürülebilirlik son dönemlerin en önemli kavramlarından biri olarak hayatın tüm alanlarında karşımıza çıkmaktadır. İşletmecilik açısından, başta kaynak kullanımı ve çevresel etkiler olmak üzere yönetim sistemlerinin sürdürülebilirlik esasına göre düzenlenmesi gerek rekabet ve etik değerler gerekse değişen iş yapma koşullarına uyum açısından günümüzde bir zorunluluk haline gelmiştir. Kuruluşların sürdürülebilirliğe ilişkin zorunlu uygulamalara yüksek düzeyde uyum sağlaması yanında gönüllü ve inovatif uygulamaları geniş ölçüde hayata geçirebilmesi rekabet avantajı ve firma değerinin arttırılması bakımından önemlidir. Ancak küreselleşme etkisi ile tedarik zincirlerinin önem kazanması bir işletmenin başarısının büyük ölçüde içinde yer aldığı tedarik zinciriyle birlikte şekillenmesi sonucunu doğurmuştur. Bu nedenle, sürdürülebilirlik, tedarik zinciri yönetimi açısından da temel bir unsur haline gelmiştir. Kaynakların etkin yönetimini temel alan sorumlu tedarik zinciri yaklaşımı sürdürülebilirlikte yeni bir boyutu oluşturmakta ve sürdürülebilirlik değerlendirme ve raporlamalarında sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çerçevede, tedarik zinciri sürdürülebilirliğinde güncel yaklaşımların irdelenmesini amaçlayan bu çalışmada, kavramların açıklanmasını takiben bir literatür taraması ve BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksindeki firmaların güncel raporlarına uygulanan içerik analizi yer almaktadır. Analiz kapsamında raporların tedarik zinciri ile ilgili bölümleri incelenmiş, sektörel bazda değerlendirmeler yapılarak farklılıklar ortaya konması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sorumlu Tedarik Zinciri, BİST

Kaynakça

• Acar, M., Durmaz, Ş., & Coşgunaras, Ş. N. (2021). Sürdürülebilirlik performansını etkileyen finansal ve finansal olmayan faktörler üzerine bir araştırma: BIST sürdürülebilirlik endeksi örneği. Journal of Accounting and Taxation Studies, 14(1), 129-160.
• Acar, Ö. E., & Çağlıyan, V. (2021). Sürdürülebilir tedarik zinciri uygulamaları ve dış kaynak kullanımının işletme performansına etkisi: otomotiv sektöründe bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 408-433.
• Akar, G. S. (2019) Sustainable Production: Evaluation of Turkish Automotive Sector. Özer Özçelik (ed.) Studies on Interdisciplinary Economics and Business Vol. II, (s. 239-247) Peter Lang,
• Alaca, S., & Tepeci, M. (2022). Development of a New Composite Index for Measuring Sustainability Performance of Manufacturing Companies Operating in BIST Sustainability Index. Journal of Economy Culture and Society, (66), 261-292.
• Antwi, M., Zhou, L., & Antwi, C. (2020). Analysis of the relationship between responsible supply chain management and social performance. International Journal of Scientific Research in Science and Technology, 7(2), 169-175.
• Atasel, Ü. O. Y. (2023). GRI 400 sosyal standartlar serisi kapsamında BIST sürdürülebilirlik endeksi’nde bir araştırma. Financial Analysis/Mali Çözüm Dergisi, 33(179).
• Arsu, Ş. U., & Arsu, T. (2023). Evaluation of the corporate sustainability performance of manufacturing companies in the BIST sustainability index with multi-criteria decision-making methods. Business & Economics Research Journal, 14(4), 479-501.
• Barbosa, A., S., Silva, M. C. B. C., Silva, L. B., Morioka, S. N., & Souza, V. F. (2023). Integration of environmental, social, and governance (ESG) criteria: their impacts on corporate sustainability performance. Humanities and Social Sciences Communications, 10(1), 1-18.
• Başkaya, A. V., & Taş, O. (2021). Finansal olmayan raporlama ve BİST sürdürülebilirlik endeksi şirketlerinde bir çalışma. PressAcademia Procedia, 13(1), 12-16.
• Beyazyol, E., & Ataman, B. (2023). Sürdürülebilirlik raporlaması ve BIST sürdürülebilirlik endeksine tabi şirketlerde bir araştırma. Öneri Dergisi, 18(59), 110-145.
• BIST. (2024, Temmuz, 8), https://borsaistanbul.com/tr/sayfa/165/bist-surdurulebilirlik-endeksleri
• BMUB (2017), Step-by-Step Guide to Sustainable Supply Chain Management A Practical Guide for Companies, Federal Ministry for the Environment, Nature Conservation, Building and Nuclear Safety (BMUB).
• Boström, M., Jönsson, A. M., Lockie, S., Mol, A. P., & Oosterveer, P. (2015). Sustainable and responsible supply chain governance: Challenges and opportunities. Journal of Cleaner Production, 107, 1-7.
• Camilleri, M. A., Troise, C., Strazzullo, S., & Bresciani, S. (2023). Creating shared value through open innovation approaches: Opportunities and challenges for corporate sustainability. Business Strategy and the Environment, 32(7), 4485-4502.
• Casem (2024, Temmuz 9), https://www.casem.com.tr/kurumsal-surdurulebilirlik-nedir-ve-boyutlari-nelerdir/
• Celayir, D. (2020). Kurumsal yönetim açısından sürdürülebilirlik raporlarının güvencesi ve borsa istanbul (BIST) sürdürülebilirlik endeksi üzerinde bir inceleme. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 20-44.
• CFA Institute, (2023, Ekim 10) -https://www.cfainstitute.org/en/research/esg-investing)
• Chowdhury, M. M. H., Rahman, S., Quaddus, M. A., & Shi, Y. (2022). Strategies to mitigate barriers to supply chainsustainability: an apparel manufacturing case study. Journalof Business & Industrial Marketing, 38(4), 869-885
• Çağlıyan, V., & Acar, Ö. E. (2019). Sürdürülebilirlik Çerçevesinde Tedarik Zinciri Yönetimi ve Dış Kaynak Kullanımı. Billur Yayınevi.
• Dağıstanlı, H. A., & Çelik, İ. (2023). Sürdürülebilirlik raporlaması ve firma performansı: BIST Sürdürülebilirlik Endeksi üzerine bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (76), 1-16.
• Desticioğlu, B., & Özyörük, B. (2022). Sustainable Supply Chain Management and application of BIST sustainability index. In International Conference on Management Science and Engineering Management (pp. 693-704). Cham: Springer International Publishing.
• Dilmegani, C. (2024). 7 ways to improve your supply chain sustainability in 2024. https://research.aimultiple.com/supply-chain-sustainability/
• Dinh, T., Husmann, A., & Melloni, G. (2023). Corporate sustainability reporting in Europe: A scoping review. Accounting in Europe, 20(1), 1-29.
• Ertuğrul, A., Külekçi, İ., & Bumin, M. (2024). İşletme değeri ile finansal riskler arasındaki ilişki: BIST sürdürülebilirlik endeksi üzerine uygulama. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 9(1), 213-229.
• Fidanoğlu, A., & Aytekin, M. (2022) Kurumsal Sürdürülebilirlik ve İşletme Performansı. Gazi Kitabevi.
• Gedik, Y. (2021). Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi: kuramsal bir değerlendirme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(3), 830-860.
• GRI (2024, Temmuz 10). https://www.globalreporting.org/about-gri/mission-history/
• Gurzawska, A. (2020). Towards responsible and sustainable supply chains–innovation, multi-stakeholder approach and governance. Philosophy of Management, 19(3), 267-295.
• Güzyurdu, F., & Yaman, S. (2024). Exploring the Impacts of financial failure risk on sustainable growth policies: evidence from the BIST sustainability index companies. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 9(2), 230-253.
• ICC (2024, Temmuz 10). https://iccwbo.org/global-insights/integrity-and-good-governance/supply-chain-responsibility/
• KAP (2024, Temmuz 8). https://www.kap.org.tr/tr/Endeksler
• Karaca, S., & Çonkar, K. (2022). The effect of financial risks of companies listed in the BIST sustainability index on stock prices. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(1), 107-125.
• Karaömer, Y., & Oypan, O. (2020). Measurement and determination of brand value of banks in BIST sustainability index: A financial approach. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 189-202.
• Kaya, U., & Atasel, O. Y. (2022). Entegre raporlama çerçevesinde tanımlanan sermaye öğelerinin değer yaratma süreci ile ilişkisi: BIST sürdürülebilirlik endeksi’nde bir araştırma. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 8(2), 249-276.
• Kaymak, G., & Serçemeli, M. (2020). Faaliyet raporlarının entegre raporlamaya uygunluğu üzerine BIST sürdürülebilirlik endeksi’nde yer alan şirketlerde bir araştırma. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 239-260.
• Kocamış, T. U., & Yıldırım, G. (2016). Sustainability reporting in Turkey: Analysis of companies in the BIST sustainability index. European Journal of Economics and Business Studies, 2(3), 41-51.
• LSEG (Temmuz 5 2024). https://www.lseg.com/content/dam/data-analytics/en_us/documents/methodology/lseg-esg-scores-methodology.pdf
• Luther, D. (2020). Supply chain sustainability: Why it is important & Best practices. https://www.netsuite.com/portal/resource/articles/erp/supply-chain-sustainability.shtml
• Mercan, Y. (2022), Endüstri 4.0’ın sürdürülebilir üretimdeki yeri, Onur Çetin (Ed.), Tedarik Zinciri Yönetiminde Sürdürülebilirlik ve Teknoloji (s. 131-153), Paradigma Akademi.
• Oliveira, U. R., Menezes, R. P., & Fernandes, V. A. (2024). A systematic literature review on corporate sustainability: contributions, barriers, innovations and future possibilities. Environment, development and sustainability, 26(2), 3045-3079.
• Pagell, M., & Shevchenko, A. (2014). Why research in sustainable supply chain management should have no future. Journal of Supply Chain Management, 50(1), 44-55.
• Ramos, M. (2022), What is supply chain sustainability? https://www.ibm.com/blog/what-is-supply-chain-sustainability/
• Saban, M., Küçüker, H., & Küçüker, M. (2017). Kurumsal sürdürülebilirlik ile ilgili raporlama çerçeveleri ve sürdürülebilirlik raporlamasında muhasebenin rolü. İşletme Bilimi Dergisi, 5(1), 101-115.
• Semtrio (2024, Temmuz 10). https://www.semtrio.com/blog/kurumsal-surdurulebilirlik-nedir-ve-boyutlari-nelerdir
• Sevim, U. (2021). İşletmelerin çevresel yatırım harcamalarının finansal performans üzerine etkisi: BİST sürdürülebilirlik endeksi üzerine bir araştırma. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 7(1), 55-67.
• Şişman, B., Doğan, M., & Ağca, V. (2016). Tedarik zinciri yönetimi boyutuyla kurumsal sürdürülebilirlik ve finansal performans ilişkisi: BİST sürdürülebilir endeksinde yer alan firmalarda bir araştırma. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 75-96.
• Tanrıverdi, İ. (2023). Otomotiv sektöründe sürdürülebilir tedarik zinciri uygulamalarına yönelik bir içerik analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 18(70), 216-236.
• UN. (1987). Our common future, report of the world commission on environment and development, 1987, Oslo. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf
• UN (2004). Who cares wins, financial sector initiative, https://www.unepfi.org/fileadmin/events/2004/stocks/who_cares_wins_global_compact_2004.pdf
• Vanderbilt University (2023). What is corporate sustaınability?
• https://business.vanderbilt.edu/corporate-sustainability-certificate/article/what-is-corporate-sustainability/#:~:text=Defining%20Corporate%20Sustainability,a%20solely%20profit%2Ddriven%20strategy.
• Vardari, D. S. L. ,Gashi, R., & Ahmeti, H. G. (2020). The impact of corporate sustainability index on BIST sustainability index. European Journal of Sustainable Development, 9(2), 375-390.
• Villena, V. H., & Gioia, D. A. (2020). A more sustainable supply chain. Harvard Business Review. https://hbr.org/2020/03/a-more-sustainable-supply-chain
• Williams, L. (2019). Defining the responsible supply chain. https://www.minespider.com/blog/defining-the-responsible-supply-chain#:~:text=%E2%80%9CResponsible%20sourcing%2C%20also%20referred%20to,their%20relationships%20with%20suppliers.%E2%80%9D%20(.
• Worldfavor (2024, Temmuz 9). https://blog.worldfavor.com/what-are-the-gri-standards
• Yıldırım, G., Uzun Kocamış, T., & Tuncer Tokur, Ö. (2018). Sürdürülebilirlik ve firma performansı: BIST sürdürülebilirlik endeksi şirketleri üzerine bir uygulama. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 90-96
• Yılmaz, C., & Cavlak, H. (2020). Nakit akış yapısı-işletme yaşam döngüsü ile finansal sıkıntının birlikte değerlendirilmesi: BIST sürdürülebilirlik endeksi’nde bir araştırma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(60), 806-832.
• Zhang, S., Hong, J., Ma, L., & Zhao, N. (2024). Incentivizing emerging market suppliers for responsible international supply chain: Revenue-sharing and government subsidy. Computers & Industrial Engineering, 110351.