Ortaöğretim Öğrencilerinin Toplumdaki Şiddetin Kaynağına İlişkin Görüşleri (Mersin İli Örneği)

Yıl 2018, Cilt: 2018 Sayı: 2, 41 - 66, 11.12.2018

Sait Akbaşlı Lütfi Üredi Gökhan Özmen

Öz

Günümüz koşullarında her canlının hayatını sürdürebilmesi için aldığı önlemler toplumsal düzen açısından önem arz etmektedir. Özellikle şiddetin toplumsal açıdan ele alınması, toplumdaki şiddetin kaynağına alınabilecek önlemler günümüz sosyolojisinde büyük önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin toplumdaki şiddetin kaynağına ilişkin görüşlerini incelemeye yöneliktir. Artan şiddet olaylarının eğitim öğretim kurumlarında yani okullarda okuyan öğrencilerde toplumdaki şiddetin kaynağına ilişkin görüşlerin neler olduğu ve buna getirilebilecek çözüm önerilerinin etkisi araştırılmıştır. Ortaöğretim kurumlarında yer alan, öğrencilerden veriler toplanarak bilgisayar ortamına aktarılmış ve gerekli analizler yapılmıştır. Bu çalışma 2016-2017 akademik dönemde Türkiye’nin güneyinde bulunan Mersin ilinin merkezine bağlı 4 ilçesinde 600 ortaöğretim öğrencisi üzerinden yürütülmüştür. Araştırma için toplanan verileri sağladığımız araç, daha önce kullanılmış ve EARGED (2008) tarafından oluşturulmuş ve bir kısmının tarafımızdan revize edilerek düzenlenip kullanılan öğrencilerin şiddet algısı ölçeğinde bulunan toplumdaki şiddetin kaynağına ilişkin açık uçlu sorudur. Burada nicel olarak elde edilen verilerle birlikte aynı soru formunda katılımcılardan nitel veriler de toplanmıştır. Bu çalışmada nitel veriler analiz edilmeye karar verilmiştir Verilerin analizinde içerik analizi yapılarak veriler kategorilendirilmiştir. Çalışmada öğrencilerin, vermiş oldukları cevaplar neticesinde sıralamada toplumdaki en büyük şiddet kaynağının aile içi sorunlar, eğitimsizlik, ilgi ve saygı görme olarak tespit edilmiştir. Bunun yanında toplumdaki şiddet kaynağının en az da madde bağımlılığı ve okulda rol model olma olarak belirtmişlerdir. Toplumdaki şiddetin en büyük kaynağı yönelik atılacak adımların sorunların en aza indirilmesi ya da bitirilmesi adına çeşitli projeler ve etkinliklerle yapılacak çalışmaların toplumda önemli bir sorun olan şiddetin kaynağını çözmeye yarımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Şiddetin kaynağı, Toplumsal şiddet, Ortaöğretim, Öğrenci görüşleri

Kaynakça

• Akbaşlı, S., Üredi, L. ve Özmen, G. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin şiddet algılarını incelemeye yönelik bir araştırma (Mersin İli Örneği). International Journal of Eurasian Education and Culture, 2-3. 143-168.
• Arslan, Y. (2015). Okullarda yaşanan şiddet olaylarının düzey ve dinamiklerini anlamak: Batman Merkez Örneği / Türkiye. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4-5. 1-17.
• Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8-3. 206-214.
• Birimoğlu, C. (2012). Gaziantep Üniversitesinin eğitim fakültesi öğrencilerinin şidddete bakış Açıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Bulut S. (2008). Okullarda görülen öğrenciden öğrenciye yönelik şiddet olaylarının bazı değişkenler açısından arşiv araştırma yöntemiyle incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8-2. 23-38.
• Cebeci, S. (2010). Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri. İstanbul: Alfa Yayınları.
• California Attorney General’s Office and Wested. (2004). 9th California Student Survey. https://www.wested.org/project/california-student-survey-css/ [28.08.2017].
• Çakır, M. (2007). İslam hukuku açısından şiddet ve terör olgusu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çetin, M. ve Alpanık, F. (2012). Yönetici, öğretmen ve öğrencilerin okul içi şiddet algısı ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 35-35. 105-122.
• Deveci, H., Karadağ, R. ve Yılmaz, F. (2008). İlköğretim öğrencilerinin şiddet algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 24-24. 351-368.
• Durmuş E. ve Gürkan U. (2005). Lise öğrencilerinde şiddet ve saldırganlık eğilimleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3-12. 253-269.
• Haskan, Ö. (2007). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• İbiloğlu, A. O. (2012). Aile içi şiddet. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4-2. 204-222.
• Kapçı, E. G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37-1. 1-13.
• Kocacık, F. (2001). “Şiddet Olgusu Üzerine”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sivas, 2-1. 1-7.
• MEB. (2008). Öğrencilerin Şiddet Algısı, (EARGED), www.meb.gov.tr. (Erişim Tarihi: 15.03.2016).
• Özcebe H., Üner S. ve Çetik H. (2006). Adölesanlarda şiddet davranışları (Üç Lise, Ankara, 2004), Şiddet ve okul: Okul ve çevresinde çocuğa yönelik şiddet ve alınabilecek tedbirler. Uluslararası Katılımlı Sempozyum Bildiri Özetleri, İstanbul: Duman Ofset.
• Özerkmen, N. (2012). Toplumsal bir olgu olarak şiddet. Akademik Bakış Dergisi, 28. 1-19.
• Özgür, G., Yörükoğlu, G. ve Baysan-Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2-2. 53-60.
• Pehlivan, M. (2008). İstanbul ili Kadıköy ilçesi liselerindeki okul içi şiddet algısı ve şiddete karşı alınan önlemler. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Terzi, Ş. (2007). Okullarda yaşanan şiddeti önleyici bir yaklaşım: kendini toparlama gücü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 12-12. 73-82.
• Tor, H. ve Sargın N. (2005). İlköğretim okullarının ikinci kademesinde okuyan öğrencilerin şiddet hakkındaki görüşleri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli: 28-30 Eylül 2005, 751-756.
• Türkmen, A. S. (2011). Okulda şiddet: Problem çözme becerilerine ilişkin algıları ergenleri ne kadar koruyor? Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11-1. 115-132.