Takım ve Ferdi Branş Antrenörlerinin Liderlik Özelliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 133 - 139, 30.12.2022

Nesrin Çelik , Mehmet Ferhat Karaoğlan

Öz

Bu çalışmanın amacı, farklı branşlardaki antrenörlerin liderlik özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden İlişkisel tarama modeli kullanılan çalışmada örneklem grubunu 35 kadın, 39 erkek olmak üzere toplamda 74 antrenör oluşturmaktadır. Çalışmada antrenörlere demografik bilgi formu ve Chelladurai ve Saleh (1980)’in geliştirdiği SLÖ-SADA ölçeği uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesi için SPSS 22.0 paket programından faydalanılmıştır. Demografik bilgilerin çözümlenmesinde frekans ve yüzde analizinden faydalanılmıştır. Ölçek ve alt boyutlarının normalliğini incelemek amacı ile Kolmogorov Smirnov testinden faydalanılarak normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık Cronbach Alpha değeri; 0,862 bulunmuştur. Independent T-Test ve One-Way ANOVA testlerinden faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda liderlik ölçeği otoriter davranış alt boyutunda cinsiyet değişkenine göre kadınlar (X̄= 2,54) ve erkekler (X̄= 2,89) arasında p<0.05 anlamlı bir sonuca ulaşılmıştır. Liderlik Ölçeği Alt Boyutları spor branşı One-Way (ANOVA) sonuçlarına göre ise demokratik ve sosyal alt boyutlarında voleybol branşı lehinde anlamlı sonuca ulaşılmıştır p<0.05. Sonuç olarak erkek antrenörlerin Eğitim- Öğretim, Otoriter davranış, Sosyal destek alt boyutları ve liderlik toplam puanlarının kadınlardan daha iyi olduğunu, kadın antrenörlerin ise Demokratik davranış, Ödüllendirici davranış alt boyutlarında erkeklerden daha iyi olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca spor branşları bazında baktığımız zaman takım sporu çalıştıran antrenörlerin özellikle voleybol branşındaki antrenörlerin liderlik özelliklerinin diğer branşlardaki antrenörlere göre daha iyi olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor Branşı, Antrenörlük, Liderlik

Kaynakça

• Başoğlu CM (2012). Kadın – Erkek Antrenörlerin Cinsiyete Göre Liderlik Analizleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Bensiz, A. (2016). Amatör futbolcuların algılarına göre antrenörlerin liderlik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Chelladurai, P. & Saleh, S. D. (1980). Dimensions of leader behavior in sports: development of a leadership scale. Journal of Sport Psychology, 2(1), 34-45.
• Creswell, J. W. (2014). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, Enhanced Pearson E-Text With Loose-Leaf Version-- Access Card Package. Pearson Education, Inc.
• Erickson, K. ve Côté, J. (2015). Koçların davranışlarının müdahale tonu: Koçluk Tonunun Değerlendirilmesi (ACT) gözlemsel kodlama sisteminin geliştirilmesi. Uluslararası Spor Bilimleri ve Koçluk Dergisi , 10 (4), 699-716.
• Eys, M. A., Loughead, T. M., & Hardy, J. (2007). Athlete leadership dispersion and satisfaction in interactive sport teams. Psychology of Sport and Exercise, 8(3), 281-296.
• George D, Mallery M, SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson; 2010.
• Gordon, M. (2007). Leadership: a guide to developing enlightened leadership – 26 lessons from A to Z. Horsham: Roffey Institute, (electronic resource), Libraries Australia.
• McGuckin, ME, Turnnidge, J., Bruner, MW, Lefebvre, JS ve Côté, J. (2022). Gençlik spor koçlarının liderlik davranışlarının amaçlanan sonuçlarına ilişkin algılarını araştırmak. International Journal of Sports Science & Coaching , 17 (3), 463-476.https://doi.org/10.1177/17479541221076247
• Jowett, S. ve Nezlek, J. (2012). Antrenör-sporcu ikililerinde önemli sonuçlarla ilişki bağımlılığı ve memnuniyet. Sosyal ve Kişisel İlişkiler Dergisi , 29 (3), 287-301.
• Loughead, T. M., & Hardy, J. (2005). An examination of coach and peer leader behaviors in sport. Psychology of sport and exercise, 6(3), 303-312.
• Micheli, LJ (2011). Sporda liderlik. Spor hekimliği Ansiklopedisinde (Cilt 1, s. 797-799) . SAGE Publications, Inc., https://dx. doi. org/10.4135/9781412961165.n295.
• Newland, A., Newton, M., Podlog, L., Legg, WE ve Tanner, P. (2015). Sporda dönüşümcü liderliğin doğasını araştırmak: Kadın sporcularla fenomenolojik bir inceleme. Spor, egzersiz ve sağlıkta nitel araştırma , 7 (5), 663-687.
• Raybum, C.A., Goetz, DJ., Osman, S.L. (2001). “The 'Garne' of Leadership: Exercise, Games, Sports, and Leadership”. International Journal ofValue-based Management, 14 (1):11-26.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2015). Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı. Çev. Ed. M. Baloğlu, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Todd, S.Y., Kent, A. (2004). Pereeptions of the Role Differentiation Behaviors of Ideal Peer Leaders: A Study Ofadolescent Athletes. International Sports Journal, 8(2), 105-118.
• Unutmaz, V., Gençer, R.T. (2014). Spor için liderlik ölçeği-sporcunun antrenör davranışını algılaması versiyonunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 27-34.
• Vella, SA, Oades, LG ve Crowe, TP (2013). Spor antrenörleri için dönüşümsel liderlik eğitiminin pilot testi: Ergen sporcuların gelişimsel deneyimleri üzerindeki etkisi. International Journal of Sports Science & Coaching , 8 (3), 513-530.
• Vender R. J. (2015). Leadership: an overview. The American journal of gastroenterology, 110(3), 362–367. https://doi.org/10.1038/ajg.2014.199.