Yönetim Uygulamalarının Uluslararası Transferinde Retorik Dizilerinin Değişmesi

Yıl 2009, Cilt: 4 Sayı: 2, 65 - 74, 01.12.2009

Prof. Dr.şükrü Özen

Öz

In this study, it is argued that the sequence of rhetorical strategies followed to legitimate management practices depends on the origin of management practices (foreign and indigenous) and the position of the country where practices are legitimated (center and periphery). Particularly, it is proposed that indigenous practices are legitimated through the sequence of pathos, logos, and ethos rhetorics whereas foreign practices through the sequence of ethos, pathos, and logos rhetorics. It is also proposed that logos rhetoric is dominant at the center while ethos rhetoric dominant at the periphery. These propositions are tested by examining the legitimating discourses of four foreign and indigenous management practices in USA and Turkey, which are selected as central and peripheral countries. The results partially support the propositions. They also indicate that both the origin of practices and the position of countries influence the order of rhetorical strategies although the later is more salient.

Anahtar Kelimeler

Rhetorical Sequence, Management Practices, International Transfers

YÖNETİM UYGULAMALARININ ULUSLARARASI TRANSFERİNDE RETORİK DİZİLERİNİN DEĞİŞMESİ

Öz

Bu çalışmada, yönetim uygulamalarının meşrulaştırılmasında izlenen retorik dizilerinin, uygulamaların kökenine (yerli-yabancı) ve ülkenin konumuna (merkez-çevre) bağlı olarak değiştiği ileri sürülmektedir. Bu doğrultuda, yerli uygulamaların duygusal, ussal ve ahlaki dizisiyle meşrulaştırılırken, yabancı uygulamaların ahlaki, duygusal ve ussal dizisiyle meşrulaştırıldığı ileri sürülmektedir. Ayrıca, merkez ülkelerde ussal retoriğin, çevre ülkelerde ise ahlaki retoriğin egemen olduğu iddia edilmektedir. Çalışmada bu öneriler, merkez ve çevre ülke olarak seçilen ABD ve Türkiye'deki yerli ve transfer edilmiş dört farklı yönetim uygulamasının söylemleri incelenerek sınanmıştır. Sonuçlar, önerilerin kısmen desteklendiğini göstermektedir. Ayrıca, merkez-çevre boyutu daha etkili olmakla birlikte, her iki boyutun da retoriksel dizileri anlamlı bir biçimde etkiliği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Retorik Dizi, Yönetim Uygulamaları

Kaynakça

• Abrahamson, E., ve Fairchild, G. (1999) “Management fashion: Life cycles, triggers and collective learning processes,” Administrative Science Quarterly 44: 491-533.
• Alvarez, J. L. (1998) “The sociological tradition and the spread and institutionalization of knowledge for action,” J. L. Alvarez. (Der.), Diffusion and consumption of business knowledge: 13-57. London: Macmillan Press.
• Chandler, A. D. (1962) Strategy and structure. Chapters in the history of the American industrial enterprise. Cambridge: MIT Press.
• Crosby, P. B. (1992) Completeness: quality for the 21st century. New York: Dutton.
• Deming, W. E. (1986) Out of crisis. Cambridge: MIT, Center for Advanced Engineering.
• Dutton, W. S. (1942) Du Pont: One hundred and fourty years. New York: Charles Scribner’s Sons.
• Eczacıbaşı, N. F. (1982) Kuşaktan kuşağa. İstanbul: Dr. Nejat F. Ezcacıbaşı Vakfı Yayınları.
• Green, Sandy Edward, Jr. (2004) “A rhetorical theory of diffusion,” Academy of Management Review 29/4: 653-669.
• Jepperson, R. L. ve Meyer, J. W. (1991) “The public order and the construction of formal organizations,” Powell, W. W ve DiMaggio, P. J. (Der), The New Institutionalism in Organizational Analysis. Chicago: University of Chicago Press, 204-231.
• Juran, J. M. (1988) Juran on planning for quality. New York: Free Press.
• Kavrakoğlu, İ. (1998) Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Kalder Yayınları.
• Kennedy, E. D. (1941) The Automobile industry: The coming of age of capitalism’s favorite child. New York.
• Koç, V. (1983) Hayat hikayem. Istanbul: Çeltüt Matbaacılık.
• Lawrence, T. B., ve Phillips, N. (2004) “From Moby Dick to Free Willy: Macro-cultural discourse and institutional entrepreneurship in emerging institutional fields,” Organization 11: 689–711.
• Mangematin, V. ve Baden-Fuller, C. (2008) “Global contests in the production of business knowledge: Regional centres and individual business schools,” Long Range Planning, 41(1) 117-139.
• Özen, Ş. (2009) “Yerli ve ithal yönetim uygulamalarının meşrulaştırılmasında merkez-çevre farklılaşması: Bir model ve ilk bulgular,” 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 770-776, 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Özen, Ş. ve Berkman, Ü. (2007) “The Cross-national reconstruction of managerial practices: TQM in Turkey,” Organization Studies, 28 (6) 825-851.
• Özen, Ş. ve Yeloğlu, H. O. (2006) “Bir örgüt kimliği olarak ‘Holding’ adının inşası ve aşınması: Eşanlı kurumsallaşma ve çözülme üzerine bir model önerisi,” Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6 (1-2) 45-84.
• Özen, Ş. (2002). “Toplam kalite yönetiminin Türkiye'de yeniden kurgulanması: Koşulbağımlı türdeşleşme tezinin bir testi,” Amme İdaresi Dergisi, 35(1) 105-142.
• Pound, A. (1934) “The turning wheel: The story of General Motors through twenty-five years, 1908-1933,” Garden City, N.Y.: Doubleday, Doran & Company, Inc.
• Sabancı, S. (1985) İşte Hayatım. İstanbul: Aksoy Matbaacılık.
• Sahlin-Andersson, K., ve Engwall, L. (2002) The expansion of management knowledge: Carriers, ideas and circulation. Stanford, CA: Stanford University Press.
• Seltzer, L. H. (1928) A Financial history of the American automobile industry. Boston and New York: Houghton Mifflin Company.
• Silverman, D. (2000) “Analyzing talk and text,” N. K. Denzin ve Y. S. Lincoln (Der), Handbook of qualitative research: 821-834. Thousand Oaks: Sage.
• Sloan, A. P. (1941) Adventures of a white collar man. New York: Doubleday, Doran & Company, Inc.
• Üsdiken, B. (1996) “Importing theories of management and organization: The case of Turkish academia,” International Studies of Management and Organization, 26 (3) 33-46.
• Xu, Q. (1999) “TQM as an arbitrary sign for play: Discourse and transformation,” Organization Studies, 20(4): 659-681.
• Zbaracki, M. J. (1998) “Rhetoric and reality of total quality management,” Administrative Science Quarterly 43: 602-636.