12. Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk ve Denetim Odağı Düzeylerinin Okul Türlerine Göre İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 20 - 26, 30.12.2021

Nur Sena Ergün Zeynep Bilge Sarıca Emine Altınsoy Filiz Tanrısevdi

https://doi.org/10.37215/bilar.861602

Öz

Meslek seçimi bireyin hayatındaki en önemli basamaklardan biridir. Bu seçimde çevresel faktörlerin etkisi olabileceği gibi kişinin kendi kararını verebilme yeteneği de çok önemlidir. Bu araştırmada farklı okul türlerindeki 12. sınıf öğrencilerinin meslekî olgunluğu ile denetim odağı arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Aydın ilindeki farklı okul türlerindeki 12.sınıf öğrencilerine “Meslekî Olgunluk Ölçeği”, “Rotter Denetim Odağı Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” uygulanmıştır. Yapılan literatür taramalarında bu iki ölçeğin de kullanıldığı çalışmalara rastlanmıştır ancak farklı okul türleriyle ilişkilendirilmediği fark edilmiştir. Meslekî olgunluk düzeyinin mesleğe yönelik eğitim veren okullarda yüksek çıkması beklenmiştir ancak bu düzeyin beklenenin aksine her okul türünde düşük olduğu tespit edilmiştir. Meslekî olgunluk
düzeyi ve öğrencilerin denetim odakları arasında beklenen derecede bir ilişki gözlenmemesinin yanında, meslekî olgunluk düzeyi düşük olan öğrencilerin dıştan denetim odağına sahip oldukları da saptanmıştır .

Anahtar Kelimeler

Okul türleri, Rotter denetim odağı, mesleki olgunluk

Examining Levels of 12th Grade Students’ Professıonal Maturıty and Audit Focus Accordıng to School Types

Öz

Choosing a profession is one of the most important steps in an individual’s life. Environmental
factors may have an impact on this choice, and the ability to make one’s own decision is also very
important. In this study, the relationship between the professional maturity and locus of control of 12th grade students in different school types was examined. For this purpose, “Vocational Maturity Scale”, “Rotter Locus of Control Scale” and “Personal Information Form” were applied to 12th grade students in different school types in Aydın. In the literature review, studies were found in which both scales were used, but it was noticed that they were not associated with different school types. It was expected that the level of professional maturity would be high in schools providing vocational education, but contrary to expectations, it was found that this level was low in every school type. In addition to the absence of an expected relationship between the level of professional maturity and the locus of control of the students, it was also determined that the students with low professional maturity level had an external locus of control.

Anahtar Kelimeler

School types, Rotter locus of control, professional maturity

Kaynakça

• Acısu, S. (2002). “Korunma altında olan lise ve meslek lisesi öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Cengil, M. (2004). “Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin denetim odaklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(5): 65-88.
• Çakar, M., Kulaksızoğlu, A. (1997). “Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile denetim odağı düzeylerinin karşılaştırılması”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9: 113-131.
• Çınar, Ç. (2011). “Lise son sınıf öğrencilerinin meslek seçimi kararlarında benlik algısının önemi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Dağ, İ. (1991). “Rotter’in İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği (RİDKOÖ)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği”. Psikoloji Dergisi, 7(26): 10-16.
• Dönmez, A. (1985). “Denetim odağı”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 18(1): 31-43.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri :Nobel Akademik.Ankara
• Kuzgun, Y., Bacanlı, F. (2005). Lise Öğrencileri İçin Meslekî Olgunluk Ölçeği El Kitabı. Meslekî Olgunluk Ölçeği El Kitabı: Nobel Yayın ve Dağıtım. Ankara.
• MEB (2013). Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18812&MevzuatIliski=0&s ourceXmlSearch=orta%F6%F0retim Son erişim tarihi: 20.08.2021
• Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük (2021). Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/ Son erişim tarihi: 20.08.2021