ECONOMIC GROWTH, FINANCIAL DEVELOPMENT, ENERGY CONSUMPTION AND FOREIGN TRADE IMPACT ON THE ENVIRONMENTIAL: A CAUSALITY ANALYSIS FOR TURKISH ECONOMY (1960-2013)

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 13, 26 - 43, 28.01.2018

Buket Kırcı Murat Çetin Selin Saygın Yonca Alaşahan

Öz

Environmental pollution and its determinants have been significantly discussed in the literature. This variable is used to measure environmental pollution since the most used indicator for measuring environmental pollution is carbon dioxide emissions. Since economic growth, financial development, energy consumption and foreign trade are among the most important determinants of environmental pollution, in this study, the relations between these variables and carbon dioxide emissions are dealed with over the period of 1960-2013 in the context of Turkish economy. Stationarity analysis of the series is conducted by ADF and PP tests. The cointegration relationship between the variables is investigated through Johans-Juselius cointegration method whereas the causal linkages between the variables is examined by the Granger causality test. According to the findings obtained from the study, it is observed that all variables are stationary in their first difference. The appropriate lag length is determined as 1 by the VAR model. The results of cointegration analysis indicate that there exists a long run relationship between the variables. According to the causality analysis, there exists a Granger causality from carbon dioxide emissions to energy consumption. There also exists a Granger causality from foreign trade to carbon dioxide emissions.  

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Carbon Dioxide Emissions, Financial Development, Foreign Trade, Energy Consumption, Granger Causality Analysis

EKONOMİK BÜYÜME, FİNANSAL GELİŞME, ENERJİ TÜKETİMİ VE DIŞ TİCARETİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN BİR NEDENSELLİK ANALİZİ (1960-2013)

Öz

Literatürde çevre kirliliği ve bunu belirleyen faktörler önemli
ölçüde tartışılmaktadır. Çevre kirliliğinin ölçülmesinde en çok kullanılan
gösterge karbondioksit salınımı olduğu için bu çalışmada bu değişken çevre
kirliliğini ölçmede kullanılmıştır. Çevre kirliliğinin en temel belirleyicileri
arasında ekonomik büyüme, finansal gelişme, enerji tüketimi ve dış ticaret yer
aldığı için bu çalışmada bu değişkenler ile karbondioksit salınımı arasındaki
ilişkiler Türkiye ekonomisi bağlamında 1960-2013 döneminde ele alınmıştır.
Burada söz konusu değişkenler arasındaki ilişki Granger nedensellik analizi
çerçevesinde araştırılmıştır. Serilerin durağanlık analizi ADF ve PP
testleriyle yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre tüm
değişkenlerin birinci farkı alındığında durağan hale geldiği görülmüştür.
Granger nedensellik analizi için gerekli olan uygun gecikme uzunluğu VAR modeli
yardımıyla 1 olarak belirlenmiştir. Söz konusu gecikme uzunluğu kullanılarak
Granger nedensellik sonuçları elde edilmiştir. Nedensellik analizine göre
karbondioksit salınımından enerji tüketimine ve dış ticaretten karbondioksit
salınımına doğru işleyen bir Granger nedenselliği tespit edilmiştir. Bunun yanı
sıra enerji tüketimi, finansal gelişme ve ekonomik büyümeden karbondioksit
salınımına doğru işleyen bir nedensellik belirlenememiştir. 

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, Karbondioksit Salınımı, Finansal Gelişme, Dış Ticaret, Enerji Tüketimi

Kaynakça

• Altıntaş, H. (2013). “Türkiye’de Birincil Enerji Tüketimi, Karbondioksit Emisyonu ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi.” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 263-294.
• Aytun, C. & Akın, C.S. & Algan, N. (2017). “Gelişen Ülkelerde Çevresel Bozulma, Gelir ve Enerji Tüketimi İlişkisi.” Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-11.
• Başar, Selim & Temurlenk, M. Sinan (2007). “Çevreye Uyarlanmış Kuznets Eğrisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1). Farhani, S. & Chaibi, A. & Rault, C. (2014). “CO2 Emissions, Output, Energy Consumption, and Trade in Tunisia.” Economic Modelling, 38, 426–434.
• Halıcıoğlu, F. (2009). “An econometric study of CO2 Emissions, Energy Consumption, İncome and Foreign Trade in Turkey.” Energy Policy, 37, 1156–1164. Jalil, A. & Feridun, M. (2011). “The İmpact of Growth, Energy and Financial Development on the Environment in China: A Cointegration Analysis.” Energy Economics, 33, 284-291.
• Kızılkaya, O. & Sofuoğlu, E. & Çoban, O. (2015). “Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi ve Çevre Kirliliği Analizi: Türkiye Örneği.” Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 255-269.
• Öztürk, İ. & Acaravcı, A. (2013). “The Long-run and Causal Analysis of Energy, Growth, Openness and Financial Development on Carbon Emissions in Turkey.” Energy Economics, 36, 262–267.
• Saatçi, M. & Dumrul, Y. (2012). “Çevre Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk Ekonomisi İçin Yapısal Kırılmalı Eş-Bütünleşme Yöntemiyle Tahmini.” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37, 65-86.
• Sevüktekin, M. & Çınar, M. (2014). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Dora Yayıncılık, 4. Baskı, s.375.
• Shahbaz, M. & Tiwari, A. K. & Nasir, M. (2013). “The Effectsof Financial Development, Economic Growth, Coal Consumption and Trade Openness on CO2 Emissions in South Africa.” Energy Policy, 61, 1452-1459.
• Tarı, R. (2015). Ekonometri, Umuttepe Yayınları, 11. Baskı, Kocaeli, 437-439.
• Rüstemoğlu, Hasan (2016). “Ekonomik Büyümenin Çevresel Maliyeti: Türkiye ve İran Ölçeğinde CO2 Emisyonlarının Belirleyicileri”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7).
• Bayramoğlu T., Arzu & Yutkur K., Asuman (2016). “Türkiye’de Karbon Emisyonu Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Analizi”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4).