Sınıf Öğretmeni Adaylarında Empatik Eğilim Düzeyi ve Geleceğe Dönük Beklenti

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 651 - 665, 30.09.2015

Tuncay Canbulat , Hadiye Küçükkaragöz Fatma Erdoğan , Ayşe Yeşiloğlu

https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000145067

Cited By: 2

Öz

:Bu araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının bazı psiko-sosyal değişkenlere göre empatik eğilim
düzeyleri ve geleceğe dönük beklentileri (umut-umutsuzluk) incelenmektedir. Araştırma; tarama
modelinde desenlenmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında, araştırmacılar tarafından hazırlanan
“Bireysel Durum Formu”, Beck ve arkadaşları (1974) tarafından oluşturulan “Geleceğe Dönük Beklenti
(umutsuzluk) Ölçeği” ve Dökmen (1988) tarafından geliştirilen “Empatik Eğilim Ölçeği” kullanılmıştır.
Araştırma çalışma grubunu; 2010-2011 öğretim yılında Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi,
Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören 291 öğretmen adayı oluşturmaktadır.
Araştırma bulgularına göre; öğretmen adaylarının geleceğe dönük beklenti düzeyleri ile cinsiyetleri ve
gelecek beklentileri arasında anlamlı farklılıklar vardır. Ayrıca, öğretmen adaylarının empatik eğilimleri
ile cinsiyetleri, sınıf düzeyleri ve gelecek beklentileri arasındaki farkların anlamlı olduğu görülmüştür.
Öğretmen adaylarının diğer psiko-sosyal değişkenlere göre ise her iki bağımlı değişkende anlamlı
farklılıklar saptanmamıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının empatik eğilimleri ile geleceğe dönük beklenti
düzeyleri arasında orta düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Empati, Empatik eğilim düzeyi, Geleceğe dönük beklenti, Sınıf öğretmeni adayı.

Kaynakça

• Akbulut, E. (2010).Sınıf Öğretmenlerinin Empatik Eğilim Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Akbulut, E. & Sağlam, H. İ. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Empatik Eğilim Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.7(2), 1068-1083.
• Baştürk, R. (2007). Kamu Personeli Seçme Sınavına Hazırlanan Öğretmen Adaylarının Sınav Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (2), 163-176.
• Beck, A.T., Lester, D. & Trexler, M. (1974). The Hopelessness Scale. Journal of Consultingand Clinical Psychology, (42), 861-874.
• Beck A.T., Kovacs M. & Weissman A. (1975). Hopelessness and Suicidal Behaviors. An overview. J. Am. MedAssoc, 243: 1146-114.
• Bozkurt, A. (1997). Cinsiyetleri, Fakülteleri ve Uyum Düzeyleri Farklı Hacettepe Üniversitesi Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeyi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Can, G. (2011). Kişilik Gelişimi. Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Binnur Yeşilyaprak (Ed.), Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Cüceloğlu, D. & Erdoğan, İ. (2014). Öğretmen Olmak Bir Cana Dokunmak. İstanbul: Final Kültür ve Sanat Yayınları.
• Çelik, E. (2008). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Empatik Eğilimlerinin Bazı Değiskenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ceyhan, A. A. (2004). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi. http://hdl.handle.net/11421/481 adresinden 04.09.2015 tarihinde alındı.
• Dilbaz, N. & Seber, G. (1993). Umutsuzluk Kavramı; Depresyon ve İntiharda Önemi. Kriz Dergisi, 1 (3). 134-138.
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi ve Psikodrama ile Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21 (1-2), 155-190.
• Dökmen, Ü. (2002). İletişim Çatışmaları ve Empati (20. Baskı). İstanbul: Sistem Yayınları.
• Durak, A. (1994). Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 1-11.
• Ekinci, Ö. (2009). Öğretmen Adaylarının Empatik ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Eraslan, L. (2008). Yenilenen Öğretmen Yetiştirme Programı Bağlamında Sınıf Öğretmenliğinin Durumu.
• www.turkegitimsen.org.tr/1mevzuatword/yenilenenogretmen_yetistirme_programinda_sinif_ogretmenligini_durumu18_3_08.doc internet adresinden 11.03.2011 tarihinde alınmıştır.
• Ersoy, E., Küçükkaragöz, H., Deniş, H. & Karataş, E. (2010). Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre Belirlenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 5 (4), 1534-1542.
• Ford, M. E. (1979). The Construct Validity of Egocentrism. Psychological Bulletin, 86(6), 1169.
• Gündoğar, D., Gül, S. S., Uskun, E., Demirci, S. & Keçeci, D. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Doyumunu Yordayan Etkenlerin İncelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10(1), 14-27.
• Kapıkıran, N. A. (2009). Öğretmen Adaylarının Empatik Eğilim ve Kendini Ayarlama Açısından İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 26, 81-91.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
• Karaca, A., Açıkgöz, F. & Akkuş, D. (2013). Eğitim ile Empatik Beceri ve Empatik Eğilim Geliştirilebir mi?: Bir Sağlık Yüksekokulu Örneği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 4 (3), 118-122.
• Karataş, Z. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Empatik Becerileri ve Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 23, 97-114.
• Küçükkaragöz, H. (2011). Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi. B. Yeşilyaprak (Ed). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Livatyalı, H. (2004). Sosyal Bütünleşmede Öğretmenin Rolü. M. Gürsel. (Ed). Eğitime İlişkin Çeşitlemeler. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Milli Eğitim Temel Kanunu. 30/3/2012 tarih ve 6287 sayı.
• Nascente, R. (2001). Student Anxiety in the Classroom. English Teaching Professional, 19: 18-20.
• Özmen, D., Erbay-Dündar, P., Çetinkaya, A., Taşkın, O. & Özmen E. (2008). Lise Öğrencilerinde Umutsuzluk ve Umutsuzluk Düzeyini Etkileyen Etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, (9), 8-15.
• Özgüven, İ. E. (1992). Üniversite Öğrencilerinin Sorunları ve Baş Etme Yolları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (7), 5-13.
• Özyurt, S. & Doğan, S. (2002). Gençlik Problemleri Açısından Üniversite Gençliği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Adapazarı: Değişim Yayınları.
• Pala, A. (2008). Öğretmen Adaylarının Empati Kurma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 23.
• Savaşır, I. & Şahin, N. H. (1997). Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Seber, G. (1991). Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği Üzerine Bir Çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Şahin, C. (2009). Eğitim Fakültesinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk Düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 271-286.
• Şahin, H. & Ünüvar, P. (2011). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Empatik Becerileri ve Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6 (1), 1216-1226.
• Upmanyu, S. & Lester, D. (2000). Depressive Symptoms Among U.S and İndian College Students: The Effects of Gender and Gender Role. Journal of SocialPsychology. 140 (5). Pp. 669-670.
• Ünal, F. (2003). Empatik İletişimin Eğitiminin Okul Öncesi Çocuğu Olan Annelerin Empatik Beceri Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Yıldırım A. & Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• -
• Wied, M., Goudena, P. P. & Matthys, W. (2005). Empathy In Boys With Disruptive Behavior Disorders. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46 (8), 867-880.