UNE NOUVELLE ESPECE DE GAZELLA DE SINAP MOYEN

Yıl 1973, Cilt: 80 Sayı: 80, 113 - 136, 01.09.1973

İbrahim Tekkaya

Öz

Une cheville de corne droite complete, plusieurs maxillaires et mandibules, des dents isolees appartenant a la machoire superieure, des calcaneums, astragales, metatarses et phalanges. Corne: Il s'agit d'une cheville de corne droite complete comprenant un petit fragment-du frontal qui n'a pas subi la moindre usure. Par sa morphologie et sa structure, cette corne devait appartenir a une Gazella gracile de petite taille. La cheville est implantee au-dessus de l'orbite et se prolonge toute droite, sans s'incliner en arriere. De forme arrondie, elle contient plusieurs sillons, dont deux fortement accentues. L'un d'eux, situe sur la face frontale, nait presqu'a la moitie de la corne pour s'approfondir et s'elargir au fur et a mesure qu'il s'approche de l'extremite. Le second sillon, place sur la face laterale, se poursuit tout le long de la corne pour s'approfondir et s'elargir vers l'extremite. La cheville, qui mesure 96,8 mm de long, forme un angle de 140° avec la face frontale. La fosse orbitaire, assez profonde, est de dimensions considerables par rapport a la corne. Le trous sus-orbitaire, place dans une fosse profonde, se voit reduit et situe dans une distance considerablement eloignee de la base de la cheville. Comme consequence du rapprochement du trou sus-orbitaire a la fosse orbitaire, le canal, insuffisamment developpe, se presente assez court. Le trou sus-orbitaire et la fosse post-orbitaire, etant disposes parallelement a la carene qui separe la fosse orbitaire de la face frontale, se trouvent disposes sur la meine ligne. La section de la cheville osseuse est circulaire. 

Anahtar Kelimeler

UNE NOUVELLE, ESPECE DE GAZELLA, DE SINAP MOYEN

ORTA SİNAPTAKİ YENİ BİR GAZELLA TÜRÜ

Öz

Tam bir sağ boynuz, birçok maxilla ve mandibula ile izole üst çene dişleri, calcaneus, astragalus, metatarsus ve phalanx'lardan ibarettir. Boynuz: Tam bir sağ boynuz olup, ufak bir frontal parçasını ihtiva etmektedir. Hiç aşınmamıştır. Boynuz yapısından, küçük ve narin yapılı bir Gazella'ya ait olduğu anlaşılıyor. Boynuz orbitlerin üzerinden başlamakta ve geriye doğru kıvrılmadan düz olarak devam etmektedir. Boynuz yuvarlak olup, üzerinde birçok sulkuslar vardır, fakat bunlardan ikisi çok kuvvetlidir. Bu sulkuslardan biri frontal yüzde olup, hemen hemen boynuz ortasına yakın yerden başlamakta ve boynuz ucuna doğru gittikçe derinleşip genişlemektedir. İkinci önemli sulkus lateral yüzde olup, boynuz boyunca (kaideden boynuz ucuna kadar) uzanır ve uca doğru derinleşip genişler. 96.8 mm olan boynuz, frontal ile 140 derecelik bir açı yapmaktadır. Orbital fossa oldukça derin olup, boynuz nispetine göre de büyüktür. Foramen supraorbitalis derin bir çukur içinde yer almış olup, küçüktür ve boynuz kaidesinin çok altında bulunur. Bu sebepten, foramen supraorbitalis, fossa orbitalis'e yaklaştığından, supraorbitalis kanal kısa olarak teşekkül etmiştir. Foramen supraorbitalis ile fossa postorbitalis, fossa orbitalis'i frontalden ayıran çıkıntıya paralel olduğundan aynı hat üzerindedirler. Boynuz kesiti daireseldir. 

Anahtar Kelimeler

ORTA SİNAP, YENİ BİR GAZELLA TÜRÜ, maxilla ve mandibula

Kaynakça

• ANDREE, J. (1926): Neue Cavicornier aus dem Pliocân von Samos. Palaentographica, Bd. 67, S. 135-175, Textfig. 4, pl. X-XVI, Stuttgart.
• ARAMBOURG, C. & PIVETEAU, J. (1929): Les Vertebres du Pontien de Salonique. Ann. Pal, t. XVIII, p. 82, pl. XII, Paris.
• BOHLIN, B. (1935): Cavicornier der Hipparion-Fauna Nord-Chinas. Pal. Sinica, Ser. C, Vol. IX, Fasc. 4, S. 166, fig. 143, pl. XX, Peking.
• (1937): Eine tertiare Sâugetier-Fauna aus Tsaidam. Pal Sinica, Ser. C, Vol. XIV, Fasc. l, S. 110, pl. IX, Peking.
• (1938): Einige Jungtertiaere und Pleistozaene Cavicornier aus Nord-China. Nov. Act. Reg. Soc. Sci. Uppsala, S. 54, pl. XII.
• COLBERT, E.H. (1955): Evolution of the Vertebrates. J. Wiley & Sons, Inc., p. 479, fig. 122, New York.
• DOGUER, S. (1952): Tiftik bölgesinde bulunan dağlıç ve karaman koyunlarıyle tiftik ve kılkeçi iskeletlerinin sabit anatomik farkları. A.Ü.V.F., Yay. no. 29, s. 110, şek. 26, Ankara.
• EROL, O. (1954): Elmadağı'nın Küçükyozgat-Karacahasan memeli hayvan fosil yatakları. A.Ü.D.T.C.F. Derg., cilt. XII, sayı 1-2, s. 91-97, Ankara.
• FRICK, C. (1937): Horned ruminants of North America. Bull Am. Muş. Nat. Hist., vol. LXIX, p. 662, fiğ. 68, New York.
• GAUDRY, A. (1862-1867): Animaux fossiles et geologie de l'Attique. F. Savy, edit., p. 476, pl. LXXV, Paris.
• (1873): Animaux fossiles du Mont Leberon. Librairie de la Soc. Geol de France, p. 180, pl. XXI, Paris.
• GERVAIS, P. (1859): Zoologie et paleontologie françaises. p. 544, pl. 84, Paris.
• GÜLTEKİN, M. (1962): Karaca ile evcil küçük ruminantların iskelet kemikleri arasındaki anatomik-morfolojik ayrımlar üzerinde incelemeler. A.Ü.V.F.Yay., cilt. IX, no. 3-4, s. 25, şek. 6, Ankara.
• (1963): Karaca ile küçük evcil ruminantlarm iskelet kemikleri arasındaki anatomik-morfolojik ayrımlar üzerinde incelemeler. A.Ü.V.F. Yay., cilt. IX, no. 2, s. 17-38, şek. 5, Ankara.
• HEINTZ, E. (1970): Les Cervides Villafranchiens de France et d'Espagne. Mem. du Muş. Nat. d'Histoire Naturelle, serie C, t. XXII, vol. II, p. 206, Paris.
• HOOIJER, D.A. (1945): A fossil Gazella (G. schreuderae nov. sp.) from the Netherlands. Zool. Mededell, pp. 55-64, fig. 3.
• İZBIRAK, R. & YALÇINLAR, İ. (1951): Kayseri kuzeyinde Üst Miosene ait omurgalılar. T.J.K. Bült., cilt III, sayı l, s. 153-154, Ankara.
• LOOMİS, F.B. (1925): Dentition of Artiodactyls. Bull of the Geol Soc. of Am., vol. 36, pp. 583-604, fiğ. 20.
• LYDEKKER, R. (1885): Catalogue of the fossil Mammalia in the British Museum (Nat. Hist.) part II, p. 324, fiğ. 39 London.
• MAJÖR, J.F. (1891): Le gisement ossifere de Mitylini. Etüde Geol Paleo, et Botanique, p. 94, Lausanne.
• MALİK, A. & NAFİZ, H. (1933): Küçükçekmece fosil fıkralı hayvanlar mecmuası. Darülfünun Jeol Enst. Yay. no. 8, İstanbul.
• MECQUENEM, R. de (1924): Contribution â l'etude des fossiles de Maragha. Ann. Pal, t. XIII, p. 28, pl. IV, Paris.
• OZANSOY, F. (1951): Muğla Pontieni memeli faunası. T.J.K. Bült., cilt. III, sayı l, Ankara. (1960): Ege Bölgesi karasal Senozoik stratigrafisi (Balıkesir güneyi, Soma-Bergama, Akhisar-Manisa ve kısmen Tire). M.T.A. Derg., no. 55, Ankara.
• (1961a): Ankara bölgesi fauna teakubu etüdünün esaslı sonuçları. M.T.A. Derg. no. 56, Ankara.
• (1961b): Hyaena şenyüreki Ozansoy, Üst Pliosen (Orta Sinap) Hyaenası ve Türkiye Pliosen sisteminde Hyaena genusunun dikey dağılışı. M.T.A. Derg., no. 57, Ankara.
• (1965): Etudes des gisements continentaux et des Mammiferes du Cenozoique de Turquie. Mem. Soc. Geol de France, Mem. no. 102, p. 92, pl. X, Paris.
• (1969): Ege fosil omurgalı faunaları ve Hipparion'lu faunaların dikey yayılımı. M.T.A. Derg., no. 72, Ankara.
• PAVLOW, M. (1903): Mammiferes tertiaires de la Nouvelle Russie. Nouv. Mem. Soc. Imp. Nat. Moscou, vol. 17, part 3, p. 72.
• PILGRIM, G.E. (1934): Two new species of sheep-like Antelope from the Miocene of Mongolia. Am. Muş. Nov., p. 29, fig. 12.
• (1937): Siwalik Antelopes and Oxen in the American Museum of Natural History. Bull. Am. Muş. Nat. Hist., vol. 72, pp. 731-873, fig. 81.
• & SCHAUB, S. (1939): Die schraudenhörnige Antilope. Abh. Schveiz. Pal. Gesell., Bd. 62, p. 30, pl. 3, Basel.
• (1939): The fossil Bovidae of India. Pal indica, p. 356, pl. Vil.
• RODLER, A. & WEITHOFER, K.A. (1890): Die Viederkauer der Fauna von Maragha. Denkschr, k. Ak. Wiss. Math. nat., KL, Bd. LVII, Abt. II, s. 753-772, pl. I, II, Vienne.
• SCHLOSSER, M. (1904): Die Fossilien Cavicornia von Samos. Beitr. Pal Geol Oest. Ung. u.d. Orienls, Bd. XVII, pp. 21-118, Tafel. IV-XIII.
• SISSON, S. &GROSSMAN, J.D. (1953): The anatomy of the domestic animals. W.B. Saundersco, p. 972, fiğ. 738, Philadelphia.
• ŞENYÜREK, M. (1951): Gökdere (Elmadağı) faunasına dair bir not. A.Ü.D.T.C.F. Derg., cilt. IX, sayı 1-2, s. 63-67, pl. I-III.
• (1952): A study of the Pontian fauna of Gökdere (Elmadağı), southeast of Ankara. Belleten, vol. XVI, no. 64, s. 449-492.
• (1953a): A note on a new species of Gazella from the Pontian of Küçükyozgat. Rev. Fac. Langue, Hist. Geogr., Univ. Ankara, pp. 16,14.
• (1953b): A horn-core of Gaztlla capricornis Rodler Weithofer found at Küçükyozgat. Bull Geol Soc. Turkey, vol. IV, no. 2, pp. 141-144, pl. l, fiğ. 3.
• (1953c): List of localities of Mammalian fossils of Pontian age in the vilâyet of Kayseri. Rev. Fac. Langue, Hist. Geogr., Univ. Ankara, pp. 2-4, pp. 171-176.
• (1953d): Horn-cores of Oioceras from the Pontian of Küçükyozgat. Belleten, vol. XVII, no. 68, pp. 459-473, Ankara.
• (1954): Pontien çağda Ankara civarında yaşamış olan bir nevi ceylan türü. s. 67-72, pl. l, 9. Coğrafya Meslek Haftaları Serisi (T.C.K.).
• TEILHARD de CHARDIN, P. & PIVETEAU, J. (1930): Les Mammiferes fossiles de Nihowan (Chine). Ann. Pal, t. XIX, p. 134, pl. 23, Paris.
• & YOUNG, C.C. (1931): Fossil Mammals from the late Cenozoic of Northern China. Pal Sinica, ser. C, vol. IX, fasc. l, p. 66, pl. X, Peking.
• ZDANSKY, O. (1925): Fossile Hirsche Chinas. Pal Sinica, ser. C, Bd. II, Fasc. 3, p. 94, fig. 4, pl. XVI-Peking.
• (1927): Weitere bemerkungen über fossile Cerviden aus China. Pal Sinica, Ser. C, Bd. V, Fasc. l, s. 19, fig. 6, pl. l, Peking.
• ZITTEL, K. von (1925): Text-book of paleontology. MacMillan & Co., p. 316, fig. 374, London.