Öz
Evde bakım;
bakım ihtiyacı olan bireylere bakım hizmetini olağan yaşam düzenlerini bozmama
ve ailelerinden koparmama adına yaşadıkları yerde verilen ve insan sağlığının
tüm boyutlarını dikkate alan bakım türüdür. Engellilerin psikososyal sağlığına
yönelik çalışmalar yapma sorumluluğu 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ile
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na (ASPB) verilmiştir. Bakanlığın bu kapsamda
engellilere yönelik sunduğu hizmetlerden biri evde bakım aylığıdır. Evde bakım
aylığı, ağır engelli akrabasına sürekli bakım veren ve aylık geliri kişi başına
asgari ücretin 2/3’sini geçmeyen hanelerde yaşayan kişilere verilmektedir.
Yürürlükte olan mevcut evde bakım aylığı sisteminde önemli sıkıntılar
bulunmaktadır. Mevcut sistem engellinin tüm bakım yükünü sadece bir kişiye
yüklemektedir. Evde bakım verdiği için bir yerde çalışamayan bireylere uzun
vadeli sosyoekonomik koruma sağlanmamaktadır. Bakım verenlere sosyal güvence
yapılmamakta, bakım konusunda sürekli eğitim verilmemektedir. Bu çalışmanın
amacı, mevcut evde bakım yardımı düzenlemesinin sıkıntılarını ortaya koyarak,
söz konusu uygulamanın hak temelli bir şekilde yeniden düzenlenmesi için önerilerde
bulunmaktır.
Anahtar Kelimeler
evde bakım evde bakım aylığı engellilik sosyal yardım sosyal hizmet
Kaynakça
- 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. ALTUNTAŞ, Betül ve ATASÜ TOPÇUOĞLU, Reyhan (2014), “Engelli Hakları, Bakım Güvencesi ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı İş Bölümü Çerçevesinde Evde Bakım Hizmeti”. 6. Ulusal Sosyal Haklar Sempozyumu Bildiri Kitabı. ss.307-322. ASPB, “Engelli ve Yaşlı Bireylere İlişkin İstatistikler”, (http://eyh.aile.gov.tr/data/551169ab369dc57100ffbf13/B%C3%BClten-Temmuz2017.pdf), (17.04.2018) ASPB, 30.07.2006 tarihli ve 26244 sayılı Resmi Gazete Yayınlanan Bakıma muhtaç özürlülerin tespiti ve bakım hizmeti esaslarının belirlenmesine ilişkin yönetmelik. BOLGÜN, Cemre. (2016). “Toplumsal Ayrışmalar, İktidar İlişkileri ve Ötekileştirme Süreçleri Üzerine Bir Tartışma” (ed.) Derya Şaşman Kaylı, Fatih Şahin, Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri, Nika Yayınevi, Ankara. BUZ Sema (2009), “Feminist Sosyal Hizmet Uygulaması”, Toplum ve Sosyal Hizmet, S. 20 (2), ss. 53-65. ERBAY, Ercüment ve TUNCAY, Tarık (2006), “Sosyal Hizmet Bakışıyla Kadın İstihdamı”, Toplum ve Sosyal Hizmet, S. 17(2), ss. 25-40. GENÇ, Yusuf ve BARIŞ, İsmail (2015), “Yaşlı Bakım Hizmetlerinde Çağdaş Yaklaşım: Kurumsal Bakım Yerine Evde Bakım Hizmetlerinin Güçlendirilmesi”, Akademik Sosyal Araştırmalar, S. 3(10), ss. 36-57. IŞIKHAN, Vedat (2005), “Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Psiko-Sosyal ve Sosyoekonomik Sorunları”, Toplum ve Sosyal Hizmet. S. 16(2), ss. 36-52. KAZAK, Anne ve MARVIN, Robert (1984), “Differences, Difficulties and Adaptation: Stress and Social Networks in Families with a Handicapped Child”, Family Relations, ss. 67-77. KILIÇ, Dilek ve ÖZTÜRK, Selcen (2014), “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama”, Amme İdaresi, S. 47(1), ss. 107-130. LİMNİLİ, Gizem ve ÖZÇAKAR, Nilgün (2013), “Evde Sağlık Hizmetlerine Başvuru Özellikleri ve Beklentiler”, Türk Aile Hekimleri Dergisi, S. 17(1). ss. 13-17. ÖNDER, Nurcan (2014), “Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dünyası Dergisi, S. 1(1), ss. 35-61. ÖZATEŞ GELMEZ, Özge Sanem (2015), “Ailevileştirilen Bakımın Kürek Mahkûmları: Evde Bakım Uygulaması Kapsamında Bakım Veren Kadınların Deneyimleri”, Fe Dergi: Feminist Elestiri, S. 7(2), ss. 59-71. Sağlık Bakanlığı, 10.03.2005 tarihli ve 25751 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik. ŞENER, Ülker (2009), “Kadın Yoksulluğu”, TEPAV Değerlendirme Notu, Ankara. TOKSÖZ, Gülay (2014), “Kentli Kadın İstihdamı Gerçekten Artıyor Mu?”, (http://www.bianet.org/bianet/kadin/153221-kentli-kadin-istihdami-gercekten-artiyor-mu), (03.02.2014) TÜİK. (2018a). İşgücü İstatistikleri Araştırması Haber Bülteni. Ankara. TÜİK. (2018b). İstatistiklerle Kadın Araştırması Haber Bülteni. Ankara. TOMANBAY, İlhan (1999), Sosyal Çalışma Sözlüğü. Selvi Yayınevi, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Beşeri Bilimler Sayısı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 16 Sayı: 3 |
