MEDYA OKURYAZARLIĞI EĞİTİMİ VE İLETİŞİM ÖĞRENCİLERİ: SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 3, 407 - 434, 30.09.2018

Ekmel Geçer Hakkı Bağcı

Öz

Medya okuryazarlığı eğitimi, bir
yandan aktif izleyici vurgusu yaparken, diğer yandan da bu izleyicilerin sadece
medya içeriği kullanımında değil demokratik haklar ve toplumsal roller
bağlamında da kontrol sahibi olabilmesini sağlar. Ne var ki, medya
teknolojilerinin değişken özelliği nedeniyle, genelde takipçinin, özelde
öğrencinin ve medya okuryazarlığı eğitiminin, bu hızı yakalaması kolay olamamaktadır.
Bu çalışmanın da işaret ettiği üzere medya okur-yazarlığı konusunda güçlü bir
alt yapıya sahip olması beklenilen iletişim fakültesi öğrencilerinin,
beklenenin aksine pasif takipleri ve çok yönlü olamamaları daha etkin bir medya
okur-yazarlığı kültürünün oluşmasını engellemektedir.

Bu çerçevede, bu çalışma iletişim
fakültesi öğrencilerinin medya takibi alışkanlıklarından yola çıkarak, bu
takibin, medya içeriğine yönelik davranışlarının belirlenmesinde etkili olup
olamayacağını yarı yapılandırılmış görüşme ve içerik analizi yöntemleriyle
değerlendirmeye çalışmıştır. Ana-evrenin Sakarya Üniversitesi İletişim
Fakültesi olarak seçildiği çalışmada, farklı bölümlerde okuyan 56 öğrenciyle
mülakatlar yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları; iletişim fakültesi öğrencilerinin,
medya okuryazarlık eğitiminin, bilinçli okuyuculara ihtiyaç olduğu için gerekli
olduğunu düşündüklerini ortaya çıkarmıştır. Ayrıca medya okuryazarlık
eğitiminin; kullanıcının bilinçli olmasını sağladığı, yorumlama yeteneğini
geliştirdiği, izleyiciye, haberlerin doğru şekilde analiz etme ve eleştirel
bakış açısına sahip olma yeteneğini kazandırdığı ortaya çıkmıştır. Elde edilen
bir diğer sonuç ise araştırmaya katılan öğrencilerin günlük haberleri en çok
internet ve sosyal medya üzerinden takip etmesi olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Medya okur-yazarlığı eğitimi, üniversite öğrencileri, Türkiye

Kaynakça

• Alton, G., Moore, P., Dezuanni, M., and Sanjay, A. (2013). Media and information literacy: policy and strategy guidelines. Paris: UNESCO. Altun, A. (2009). Eğitim Bilim Açısından Seçmeli Medya Okuryazarlığı Dersi Programına Eleştirel Bir Yaklaşım . Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 97-109. Beach, J. (2017). Literacy, How Do You Know? The Epistemological Foundations of 21st Century. London: Routledge. Burn, A., and Durran, J. (2007). Media Literacy in Schools: Practice, Production and Progression. London: PCP. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. London: Routledge Falmer. Commision, E. (2018, Şubat 23). to media literacy - European Commission - Europa EU. ec.europa.eu: http://ec.europa.eu/assets/eac/culture/library/studies/literacy-trends-report_en.pdf adresinden alındı. Cubbage, J. (2018). Handbook of Research on Media Literacy in Higher Education Environments. USA: IGI GLOBAL. Dezuanni, M. (2010). Digital Media Literacy: Connecting Young People's Identities, Creative Production and Learning about Video Games . D. E. Alvermann içinde, Adolescents' Online Literacies: Connecting Classrooms, Digital Media, (s. 125-144). New York: Peter Lang. Ebner, J. (2017). The Rage: The Vicious Circle of Islamist and Far-Right Extremism. New York: I.B. Tauris and Co. Gilbert, R., and Hoepper, B. (2017). Teaching Humanities and Social Sciences: History, Geography, Economics and. CENGAG: New Zeland. Griffin, A., Noble, C., and Durmusoglu, S. (2014). Open Innovation: New Product Development Essentials from the PDMA. New Jersey: Wiley. Hall, H. L., and Manfull, A. (2015). Student Journalism and Media Literacy. New York: Rosen Publishing. Hobbs, R. (1998). The Seven Great Debates in the Media Literacy Movement J. Journal of Communication, 48(1), 16-32. Jerit, J., and Barabas, J. (2013). Exposure Measures and Content Analysis in Media Effects Studies. R. Y. Shapiro, and J. Lawrence R. içinde, The Oxford Handbook of American Public Opinion and the Media (s. 139-155). Oxford : Oxford University Press. Johnson, N. F. (2016). The Multiplicities of Internet Addiction: The Misrecognition of Leisure and Learning. London: Routledge. Kahn, R., and Kellner, D. (2006). Reconstructing Technoliteracy: A Multiple Literacies Approach . J. Dakers içinde, Defining Technological Literacy: Towards an Epistemological Framework (s. 253-274). New York: Palgrave. Klibanoff, C. E. (2012). News Literacy, Informed Citizens and Consumer-Driven Media: The Future Landscape of American Journalism. Washington: Lulu. Knobel, M. (2008). Digital Literacies: Concepts, Policies and Practices. New York: Peter Lang. McKenna, M. C., Linda, D., Ronald D., K., and David, R. (2006). International Handbook of Literacy and Technology. New Jersey: Lawrence. Melki, J. (2014). Sowing the Seeds of Digital and Media Literacy in Lebanon and the Arab World: The Importance of Locally Grown and Sustainable Curriculum. B. S. Abreu, and P. Mihailidis içinde, Media Literacy Education in Action: Theoretical and Pedagogical Perspectives (s. 77-86). New York: Routledge. Moe, W. W., and Schweidel, D. (2014). Social Media Intelligence. Cambridge: Cambridge University Press. Potter, W. J. (2013). Media Literacy. London: University of California. Pullen, D. L. (2012). Technoliteracy, Discourse, and Social Practice: Frameworks and Applications in the Digital Age. Hershey: Information Science. Scheibe, C., and Rogow, F. (2012). The Teacher’s Guide to Media Literacy: Critical Thinking in a Multimedia World. US: Corwin. Silverblatt, A., Ferry, J., and Finan, B. (2015). Approaches to Media Literacy: A Handbook: A Handbook. London: Routledge. Şahin, Ç. (2015). Gelişimsel Araştırma. (Ed: M. Metin). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Vainikka, E., and Herkman, J. (2013). Generation of content-producers? The Reading and Media Production Practices of Young Adults. Journal of Audience and Reception Studies, 118-138. Wan, G., Yeh, E., and Cheng, H. (2016). Digital Media Use by Chinese Youth and Its Impact. C.-K. Cheung içinde, Media Literacy Education in China (s. 47-64). Singapore: Springer. Westlund, O. (2017). The Production and Consumption of News in an Age of Mobile Media. G. Goggin, and L. Hjorth içinde, The Routledge Companion to Mobile Media (s. 135-145). London: Routledge. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerden Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.