Hemşirelerin İşyeri Nezaketsizliği ile Karşılaşma Durumları ve Memnuniyet Düzeylerine Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 279 - 288, 28.12.2023

Adalet Kutlu Abdulkadir Utar

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1124735

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemşirelerin işyeri nezaketsizliği ile karşılaşma durumları ve memnuniyet düzeylerine etkilerinin incelenmesi amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve kesitsel tiptedir. Araştırmanın örneklemini Eylül-Aralık 2020 tarihleri arasında Manisa Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesinde çalışmaya katılmaya gönüllü olan hemşireler oluşturdu (n=313). Veriler Bilgi Formu, İşyeri Nezaketsizlik Ölçeği ve memnuniyet düzeyleri 0-10 indeksi ile toplandı. Verilerin analizi SPSS 22.0 programında yapıldı. Hemşirelerin sosyodemografik özellikleri ile ölçek puanları arasındaki ilişkiyi belirlemek için; Mann Whitney U, Kruskal Wallis ve Bonferroni düzeltmesi yapıldı. İşyeri Nezaketsizliği Ölçeği (İNÖ) ve çalışan memnuniyeti arasındaki ilişkinin belirlenmesi için de Spearman korelasyon analizi yapıldı.
Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalaması 29,78±6,24, %78,9’u kadın ve %41,9’ u lisans mezunudur. Hemşirelerin İNÖ puan ortalaması 1,82±0,84 olarak bulundu. Hemşirelerin kurum memnuniyet ortalaması 7,49 ± 2,11; birim memnuniyet ortalaması ise 6,46 ± 2,09 olarak bulundu. Hemşirelerin nezaketsizlik ölçeği toplam puanları ile birim ve kurum memnuniyeti puanları arasında negatif yönde, orta düzey ve istatiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (p<0,05).
Hemşirelerin medeni durum ve eğitim düzeylerine göre İNÖ puan ortalamaları arasında da anlamlı farklar vardı (p<0,05). Evli hemşirelerin ölçek puan ortalamaları bekar hemşirelere göre lisansüstü eğitim düzeyindeki hemşirelerin lisans, önlisans ve lise düzeyinde eğitim almış hemşirelere göre İNÖ puan ortalamaları yüksekti.
Sonuçlar: Hemşirelerin işyeri nezaketsizliği arttıkça çalışan memnuniyeti azalmaktadır. Sağlık kuruluşlarında hemşirelerin memnuniyetlerini artırmak için nezaketsizlik davranışlarını azaltmaya yönelik çalışmalar yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

İşyeri nezaketsizliği, çalışan memnuniyeti, hemşire.

The Situations with Encountering Workplace Incivility of Nurses and Its Effects on Satisfaction Levels

Öz

Purpose: This study was conducted to examine nurses' encounters with workplace incivility and its effects on satisfaction levels.
Materials and Methods: The research is descriptive and cross-sectional. The sample of the study consisted of nurses who volunteered to participate in the study at Manisa Celal Bayar University Hafsa Sultan Hospital between September and December 2020 (n=313). Data were collected with the Information Form, the Workplace Incivility Scale (WIS) and the 0-10 index to determine the level of satisfaction. Data analysis was done in SPSS 22.0 program. To determine the relationship between nurses' sociodemographic characteristics and scale scores; Mann Whitney U, Kruskal Wallis and Bonferroni tests were performed. Spearman correlation analysis was also performed to determine the relationship between employee satisfaction and WIS.
Results: The mean age of the nurses was 29.78±6.24, 78.9% were female and 41.9% had a bachelor's degree. The mean WIS score of the nurses was found to be 1.82±0.84. The mean satisfaction of the nurses with the institution was 7.49 ± 2.11; the mean unit satisfaction was found to be 6.46 ± 2.09. A negative, moderate and statistically significant relationship was found between the nurses' incivility scale total scores and their unit and institution satisfaction scores.
There were significant differences between the mean scores of the workplace incivility scale according to the marital status and education level of the nurses (p<0.05). The mean scores of married nurses were higher than those of single nurses, and the mean scores of nurses with postgraduate education were higher than those of nurses with undergraduate, associate degree and high school education.
Conclusion: As the workplace incivility of nurses increases, employee satisfaction decreases. For the satisfaction of nurses, efforts can be made to reduce incivility behaviors in health institutions

Anahtar Kelimeler

Workplace incivility, employee satisfaction, nurse

Kaynakça

• 1. Yüksel M. (2006). Otel İşletmelerinde İşyerinde Dışlama ve Sosyal Zeka İlişkisi. MANAS Sosyal Araştırma Dergisi. Cilt:6, Sayı:3.
• 2. Özçaltık F, Polatçı S. Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin İşyeri Nezaketsizliği ve Tükenmişliğe Etkisi. İşletme Bilim Dergisi. 2013; 1: 17-34.
• 3. Kanten P. İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2014; 6(1): 11-26.
• 4. Anderson, L. M, Pearson C. M. Tit For Tat? The Spiraling Effect of İncivility in the Workplace. Academy of Management Review. 1999; 24(3): 452-471.
• 5. Pearson C. M, Anderson, L. M, Porath C.I. Assessing and Attacking Workplace Incivility. Organizational Dynamics. 2000; 29(2); 123–137.
• 6. Cortina, L. M, Magley V. J, Williams J. H, Langhout R. D. (2001) İncivility in the Workplace: İncidence and İmpact. Journal of Occupational Health Psychology. 2001; 6(1): 64-80.
• 7. Dion, M. J. The Impact of Workplace Incivility and Occupational Stress on the Job Satıcfaction and Turnover Invention of Acute Care Nurses. Doctoral Dissertation. Üniversity Of Connecticut. 2006.
• 8. Hutton, S, Gates, D. Workplace Incivility and Productivity Losses among Direct Care Staff. Journal of American Association of Occupational Health Nurses. 2208; 56(4): 168-175.
• 9. Smith, L. M, Andrusysszyn, M.A, Laschinger, H.K.S. (2010). Effects of Workplace Incivility and Empowerment on Newly- Graduated Nurses’ Organizational Commitment. Journal of Nursing Management. 2010; 18: 1004-1015.
• 10. Penney, L.M, Spector, P.E. Job Stress İncivility and Counterproductive Work Behavior (Cwb): The Moderating Role of Negative Affecttivity. Journal of Organizational Behavior. 2005; 26: 777-779.
• 11. Kutlu A, Bilgin N. İşyeri Nezaketsizlik Ölçeğinin Hemşireler Üzerinde Türkçe Geçerlik ve Güvenirliği Çalışması. Journal of Health Nursing Menagement. 2017;2(4): 56-62.
• 12. Demirsel M.T, Erat L. Algılanan İşyeri Nezaketsizliğinin Çalışan Memnuniyeti Üzerindeki Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 209-221.
• 13. Alshehry A.S, Alquwez N, Almazan J, Namis İ.M, Cruz J.P. Influence of workplace incivility on the quality of nursing care. Journal Of Clinical Nursing. 2019; 28: 4582–4594.
• 14. Layne D.M, Anderson E, Henderson S. Examining the Presence and Sources of İncivility within Nursing. J Nurs Manag. 2019;27:1505–1511.
• 15. Kumral T. İşyeri Nezaketsizliği ve Örgütsel Sessizlik İlişkisinde Örgütsel Dışlanmanın Aracı Rolü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Prof. Dr. C. Çetin), İstanbul, 2017.
• 16. Tsuno K, Kawakami N, Shimazu A, Shimada K, İnoue A, Leiter M. P. Workplace incivility in Japan: Reliability and Validity of the Japanese Version of the Modified Work Incivility Scale. J Occup Health 2017; 59: 237-246.
• 17. Lewis P.S, Melecha A. The Impact of Workplace Incivility on the Work Environment, Manager Skill, and Productivity. The Journal of Nursing Administration. 2011; 41(1):41-47.
• 18. Özçaltık F, Polatçı S. Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin İşyeri Nezaketsizliği ve Tükenmişliğe Etkisi. İşletme Bilim Dergisi. 2013; 1: 17-34.
• 19. Özdemir S, Erdem R. Yönetici Nezaketsizliği Sosyal Dışlanmayı Nasıl Etkiler: Yönetici Sosyotelizmi ve Yöneticiye Güvenin Rolü. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi. 2021;6(14): 103-116.
• 20. Çoban R, Deniz M. Çalışanların İşyeri Nezaketsizliği Ve Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik İmalat Sektörü Üzerinde Bir Araştırma. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı. Isparta, 2018; 286-296.
• 21. Özdemir S. İşyeri Nezaketsizliği İle Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı Arasındaki İlişkide Negatif Duygulanımın Rolü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Prof. Dr. S. Gök), İstanbul, 2020.
• 22. Akçakavaklı H. İşyeri Nezaketsizliği İle Stres Arasındaki İlişkide Psikolojik Sermayenin Rolü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, (Danışman: Prof. Dr. S. GÖK), İstanbul, 2019.
• 23. Demirkasımoğlu N. Arastaman G. Öğretmenlerin Okulda Nezaketsizlik Olgusuna İlişkin Görüşleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; Cilt: 15, Sayı: 1.
• 24. Gök S, Karatuna I, Başol O. İşyeri Nezaketsizliği Ölçeği’ nin Türkçe’ ye Uyarlanması. Türk Psikoloji Yazıları, Aralık 2019, 22(44), 106-115.
• 25. Vural F, Dura A.A, Fil Ş, Çiftçi S. Torun S.D, Patan R. Sağlık Çalışanlarında Memnuniyet, Kurumda Kalma ve Örgütsel Bağlılığa Etki Eden Faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012; 1(3): 137-144.
• 26. Işık G. Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Çalışan Memnuniyeti. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi (Danışman: Yrd. Doç. Dr. İ. YILDIZ). İstanbul, 2014.
• 27. Dirgar E, Tosun B, Arslan S. Evaluation Of Turkish Nurses’ Attitudes to Workplace Incivility. Cent Eur J Nurs Midw 2021;12(1):215–224.
• 28. Aydın Göktepe E, Keleş D. İşyeri Nezaketsizliği ve İşten Ayrılma Eğilimi İlişkisi; Akademik Personel Üzerine Bir Araştırma. 2. Uluslararası Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Sempozyumu. 2018; 679-687.
• 29. Kumral T, Çetin C. İşyeri Nezaketsizliğine İlişkin Bir Yazın İncelemesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016; 1: 153-171.
• 30. Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 16. basım. Pegem Akademi: Ankara; 2012, s: 32.