Dareios’un İskit Seferi: Nedeni, Tarihi ve Süreci Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 9, 131 - 150, 29.06.2021

Mehmet Ali Kaya Aytun Yazgı

Öz

Pers Büyük Kralı I. Dareios tahta çıktığında (MÖ 522) Yakındoğu uygarlıklarının tümü önceki Pers kralları tarafından Pers imparatorluğunun sınırlarına dâhil edilmişti. Dareios iktidarının ilk yıllarını imparatorluk topraklarında çıkan isyanları bastırmak için harcadı. Ancak Pers hakimiyeti henüz Avrupa’ya taşınmamıştı. Geniş imparatorluk topraklarından büyük bir ordu topladı. İskit ülkesine giden güzergahın üzerindeki topraklarda yaşayan Thrak kabilele-rini bazen diplomasi ile bazen de güç kullanarak boyun eğdirdi. Pers kralı I. Dareios’un İskit Seferi, Pers hakimiyetini Avrupa’ya taşımayı hedefleyen ilk askeri sefer oldu. Ordusunu Bosporos’ta kurdurduğu gemi-köprü üzerinden Asya’dan Avrupa’ya geçiren Pers kralı I. Dareios, Istros Nehri’ni, İonia, Aiolis ve Hellespontos kıyılarında hüküm süren tiranların yönetimindeki Hellenler tarafından inşa edilen gemi-köprü üzerinden geçerek İskit ülkesine girdi. İki ay kaldığı İskit ülkesinde bir askeri başarı elde edemedi ve geri dönmek zorunda kaldı. Onun bu seferi; nedeni, tarihi, amacı, süreci ve sonucu da dahil pek çok bakımdan sorunludur. Bu makalenin amacı, seferinin sorunlu yönlerine dikkat çekerek bunlar üzerine değerlendirme yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Persler, Akhaimenidler, Dareios, İskitler, İskit Seferi

Kaynakça

• Arslan M. 2010, İstanbul’un Antikçağ Tarihi. Klasik ve Hellenistik Dönemler. İstanbul.
• Balcer J. M. 1972, “The Date of Herodotus IV.1 Dareius’ Scythian Expedition”. HSCPh 76, 99-132.
• Balcer J. M. 1988, “Persian Occupied Thrace (Skudra)”. Historia 37, 1-21.
• Balcer J. M. 1995, The Persian Conquest of the Greeks 545-450 B.C. Konstanz.
• Boteva D. 2011, “Re-reading Herodotus on Persian Campaigns in Thrace”. Eds. R. Rollinger & B. Trus¬cnegg & Reinhold Bichler, Herodot und das Persische Weltreich. Wiesbaden, 735-759.
• Briant P. 2002, From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire. Trans. Peter T. Daniels & Winona Lake. Indiana.
• Brosius M. 2006, The Persians. An Introduction. Londra-New York.
• Bury J. B. 1897, “The European Expedition of Darius”. Classical Review 11/6, 277-282.
• Cameron G. 1943, “Darius, Egypt and the Lands beyond the Sea”. JNES 2, 307-313.
• Cameron G. 1975, “Darius the Great and His Scythian (Saka) Campain, Bihistun and Herodotus”. Acta Iranica 1, 77-87.
• Cook J. M. 1983, The Persian Empire. Londra & Toronto.
• Dandamaev M. A. 1989, A Political History of the Achaemenid Empire. New York.
• Fol A. & Hammond N. G. L. 2006, “Persia in Europe, apart from Greece”. Ed. J. Boardman, The Cambridge Ancient History IV. Cambridge, 234-253.
• Frye R. N. 1976, The Heritage of Persia. London.
• Hammond N. G. L. 1980, ‘The Extent of Persian Occupation in Thrace”. Chiron 10, 53-61.
• Harmata J. 1954, “A Recently Discvered Old Persian Inscription”. Acta Antiqua Academiae Scientiarum Hungaricae 2/1-2, 1-14.
• Harmata J. 1976, “Darius’ Expedition against the SAKA TIGRAXAUDA”. Acta Antiqua Academiae Sci¬entiarum Hungaricae 24, 15-24.
• IG Inscriptiones Graecae, concilio et auctoritate Academiae Litterarum Borissicae.
• Jireček C. 1877, Die Heerstrasse von Belgrad nach Constantinopel und die Balkanpasse: Eine historisch-ge¬ographische Studie. Prag.
• Jochmus A. 1854, “Notes on a Journey into the Balkan, or Mount Haemus, in 1847”. Journal of the Royal Geographical Society 24, 36-85.
• Kaya M. A. 2017, “Pers Büyük Kralı II. Kyros’un Yükselişi: Persler, Medler ve Lydialılar”. Eds. A. V. Çelgin & N. E. Akyürek Şahin, Akron 14. Eski Çağ Yazıları 11. İstanbul, 59-88.
• Kaya M. A. 2018, Türkiye’nin Eskiçağ Tarihi II. Demir Devri ve Pers Hakimiyeti Dönemi. İstanbul.
• Kent R. 1950, Old Persian, Grammar: Texts, Lexicon. American Oriental Society. New Haven-Connecti¬cut.
• Kılıç S. Ö. 2018, “I. Dareios’un İskit Seferinin Nedenleri Üzerine”. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 5/16, 301-314.
• Klinkott H. 2005, Ein achaimenidischer Amtsträger und seine Handlungsspielräume. Frankfurt am Main.
• Kuhrt A. 2007, The Persian Empire. A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. New York.
• Kuhrt A. 2013, Eskiçağda Yakındoğu Yaklaşık M.Ö. 3000-330. Çev. D. Şendil. İstanbul.
• Llewelly L. & J. Robson & Robson J. 2010, Ctesias’ History of Persia. Tales of the Orient. London-New York.
• Magie D. 1950, Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century after Christ vols. I-II. Princeton.
• Malbran F. & Labat 1994, La Version akkadienne de l’Inscription trilingue de Darius a Behistun. Rome.
• Niebuhr B. G. 1847, Vortrage über alte Geschichte, an der Universitat zu Bonn gehalten. Berlin.
• Olmstead A. 1948, History of the Persian Empire. Chicago-London.
• Pajakowski W. 1983, “Einige Bemerkungen zur Lokalisierung der persischen Provinz (Satrapie) Skudra”. Eos 71, 243-255.
• RE Paulys Real-Encyclopadie der Klassischen Altertumswissenschaft. Stuttgart.
• Rehm E. 2010, “The Impact of the Achaemenids on Thrace. A Historical Rewiew”. Eds. J. Nieling & E. Rehm, Achaemenid Impact in the Black Sea. Communication of Powers, 137-160.
• Rostovtzeff M. 1922, Iranians and Greeks in South Russia. Oxford.
• Sarıkaya S. 2018, Anadolu’da Persler: Daskyleion Satraplığı. İstanbul.
• Schmitt R. 1991, The Bisitun Inscriptions of Darius the Great: Old Persian Text (Corpus Inscriptionum Ira¬nicarum. Part I: Inscriptions of Ancient Iran. Vol. I; The Old Persian Inscriptions. Texts I). London.
• Stronk J. P. 1999, “Crossing the Straits: The Persians in Thrace”. Talanta XXX-XXXI, 55-72.
• Syme R. 1988, “The Date of Justin and the Discovery of Trogus”. Historia 37, 358-371.
• Tomaschek M. 1894, Die Alten Thraker: Eine ethnologische Untersuchung ii; Die Sprachreste. Wien.
• Tuplin C. 2010, “Revisiting Dareios’ Scythian Expedition”. Eds. J. Nieling & E. Rehm, Achaemenid Impact in the Black Sea: Communication of Powers, 281-312.
• Unger E. 1915, “Die Dariusstele am Tearos”. Archäologischer Anzeiger 30, 3-16.
• Vasilev M. I. 2015, Darius and Kserkses towards Thrace and Macedonia. Leiden-Boston.
• von Voigtlander E. 1978, The Bisitun Inscription of Darius the Great: Babilonian Version. London.
• West S. 1988, “The Skythian Ultimatum (Herodotus IV.131, 132)”. Journal Hellenic Studies 108, 207-211.
• Yardley J. C. 2000, “Justin on Tribunates and Generalship, Caesares, and Augusti”. The Classical Quarterly 50/2, 632-634.